Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Ria Novosti haber ajansına verdiği özel mülakatında Washington-Moskova hattında tartışmalara neden olan konulara açıklık getirdi. 5 Aralık'da süresi dolan ve henüz yenilenemeyen nükleer silahsızlanma anlaşmasının (START-1) doğu avrupaya yerleştirilmesi planlanan füze kalkanı ile irtibatlandırılması gerektiğini kaydeden Lavrov; Tahran'ın nükleer silah üretmek istediği ile ilgili somut delillerin bulunmadığını ve İran'ı boğmaya yönelik yaptırımlara da karşı olduklarını söyledi.

Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev ve ABD Başkanı Barack Obama akşam saatlerinde bir telefon görüşmesi yaparak, nükleer silahlarda indirim anlaşması ile ilgili çalışmaların hızlandırılmasını istediğini hatırlatan Lavrov, "Başkanlarımız Cenevre'de sürdürülen saldırı ve savunma silahlarında indirim konusunu telefonda ele aldı. Biz Amerika'lı ortaklarımızdan, başlangıçta mutabakata varılan konunun yeni anlaşmada yer almasını istiyoruz." dedi. Moskova'nın füze kalkanı şartı ile ilgili açıklamaları Rusya parlamentosunda da yankı buldu. Rusya Parlamentosu alt kanadı Duma Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Konstantin Kosaçyev de füze kalkanı ile irtibatlı olmayan bir anlaşmanın parlamentodan onay alamayacağını açıkladı.

ABD Başkanı Barack Obama, Temmuz ayında gerçekleştirdiği Moskova ziyaretinde Rusya Devlet Başkanı Medvedev’le yeni anlaşma konusunda mutabakata varmıştı. Buna göre taraflar, nükleer başlık sayısını 1500-1675 aralığına, fırlatma sistemi sayısını da 500-1000 aralığına çekecek. Rusya’nın halen 3909 nükleer başlık ve 814 taşıyıcı sistemi bulunurken, ABD’nin 5576 nükleer başlık ve 1198 taşıyıcı sistemi bulunuyor.

Yaptırımlar Tahran'ı  boğmaya yönelik olmamalı

Ria Novosti'ye özel açıklamada bulunan Lavrov, İran'ın nükleer silah üretmek istediği ile ilgili somut verilerin olmadığını savundu. Rusya Dışişleri Bakanı, "İran uluslararası kuruluşlarla iş birliği içinde olmak zorunda. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde yaptırımlar konusunun bir kez daha ele alınması ihtimal dışı değil." dedi.

İran'a yönelik yaptırımların etkili olmasının altını çizen bakan, "Eğer biz yaptırım konusunu görüşmeye başlarsak, burada silahsızlanma rejiminin dışına çıkacak herhangi bir hedef gözetilmemesi gerekiyor. Bu konu İran'ı boğmak ya da ülkede durumu daha kötüye götürecek başkaca amaçlar için kullanılmamalı. Halkın yaşam standartlarını etkilememeli." ifadelerini kullandı.

İran'ın nükleer çalışmalarda bulunma hakkının olduğunu kaydeden Rusya Dışişleri Bakanı, Tahran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun sorularına da açık bir şekilde cevap vermesi gerektiğini kaydetti. Lavrov, ajansın bugüne kadar İran'ın nükleer silah üretmek gibi gizli bir faaliyeti olduğu konusunda yüzde yüzlük bir değerlendirmede bulunmadığını da hatırlattı.

Reuters'e açıklamada bulunan Rusya Dışişleri Bakanlığı güvenlik ve silahsızlanma başkan yardımcısı  Oleg Rohkov da İran'ın bankacılık ve enerji sektörlerini hedef alan 'felç edici' nitelikteki bir yaptırıma destek vermeyeceklerini söylemişti.

Medvedev de Fransız basınına verdiği röportajında, İran'ın sorumlu adım atması durumunda problemin çözülebileceğini ifade etti. Rusya'nın müzakerenin tarafları ile irtibatlı olduğunu ve krizin çözülmesi için çalıştığını kaydeden Medvedev, herkesi katkıda bulunmaya çağırdı.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan