Rusya, Azerbaycan'ı sıkıştırırsa ne yapacağız? - YORUM
Rusya'nın doğalgazı kesme ihtimaline karşı Türkiye önce Azerbaycan'ın kapısını çaldı. Çünkü Hazar'ın Şahdeniz-2 sahasındaki doğalgaz Türkiye'nin umudu haline gelmiş durumda.
Toplam 1,4 trilyon metreküp doğalgaz rezervine sahip Şahdeniz-2 sahasına Türkiye yüzde 19 oranında ortak. Şahdeniz'in rezervi 34 trilyon metreküplük İran rezervinin yanında küçük kalsa da Türkiye ve Avrupa'nın ihtiyacını uzun yıllar karşılama potansiyeline sahip.
Bu sahadan 2018 yılından itibaren yılda 16 milyar metreküp gaz gelecek. Sonraki 5 yıl içerisinde 31 milyar metreküpe çıkacak. Gelen gazın ilk etapta 6 milyar metreküpü Türkiye'ye, 10 milyar metreküpü Avrupa'ya verilecekti. Acil ihtiyaç nedeniyle dağılım değişti. Türkiye'ye 10, Avrupa'ya 6 milyar metreküp gaz gidecek. Azeri gazını Türkiye'ye ve Avrupa'ya taşıyacak olan TANAP boru hattının inşası da hızlandırılacak ve mümkünse 2018'den önce gaz akışı başlatılacak.
Ayrıca Azerbaycan'dan alınan yıllık 6,6 milyar metreküp doğalgazın miktarı artırılacak.
Bu noktada kritik bir soru öne çıkıyor:
Rusya kendi gazına alternatif oluşturan Azerbaycan'a ne diyecek?
Azerbaycan; Sovyetler Birliği ve Bağımsız Devletler Topluluğu'nda Rusya ile birlikte aynı yörüngede yer almış bir ülke. Moskova'nın etki alanından tamamen sıyrılması kolay değil. Her ne kadar Türkiye ile kardeşlik bağları olsa da Azerbaycan yönetimi Rusya'nın istemediği bir şeyi yapmakta zorlanacaktır.
Bu arada, Hazar Denizi'nde cuma akşamı çıkan Azerbaycan'a ait bir petrol platformundaki yangın şüphe uyandırıyor. Platform, Azerbaycan devletinin petrol şirketi Socar'a ait. Socar; Şahdeniz-2 sahasındaki doğalgaz yatakları ile gazı Türkiye ve Avrupa'ya taşıyacak TANAP boru hattının en büyük ortağı.
Acaba yangında sabotaj ihtimali var mı?
SOCAR'a gözdağı verilmek isteniyor olabilir mi?
Özetle şunu söylemek mümkün: Azeri gazı Rusya'nın baskısı ve hiç hesapta olmayan etkenlerle riske girebilir.
Rusya, Türkiye'nin daha fazla gaz almayı planladığı İran'ı da etkileyebilir. İran, Suriye'de zıt kutuplarda yer almamız ve bozulmaya yüz tutan siyasi ilişkilerimiz yüzünden doğalgaza yönelik beklentilerimizi karşılamayabilir.
İsrail ve Mısır gazı diplomatik gerilim hattında!
Peki Türkiye ne yapacak?
A, B, C planları hazırlanırken bu ihtimaller göz önünde bulunduruluyor mu?
Yapılan görüşmeler en hızlı gazı Katar'dan alabileceğimizi gösteriyor. O da LNG. Yani sıvılaştırılmış gaz. Gemilerle geliyor. Stoklama kapasitemiz düşük. Bu yolla Türkiye'nin 50 milyar metreküplük ihtiyacını karşılamak mümkün değil.
Geriye Kuzey Irak gazı kalıyor. Hattı döşeyip gazı getirmek birkaç yıl sürebilir. Kaldı ki, Irak yönetimiyle aramız yeniden bozuldu. Irak Başbakanı Haydar El Abadi, Musul'a gönderdiğimiz askerlere karşı Rusya'dan yardım isteyeceklerini söyledi. Belli ki, Türkiye ile Rusya'nın Irak topraklarında kapıştırılması planlanıyor.
Kavgalı olduğumuz ülke sayısı giderek artıyor.
Ne dış politika ama!...