İstanbul’da Çeçenlerin öldürülmesi FSB’nin tüzüğüne göre “yasal” iddiası

İstanbul’da üç Çeçen uyruklu şahsın öldürülmesinin ardından yeniden gündeme gelen Rus ajanların yurt dışı faaliyetleri tartışılıyor. Daily Telgraf gazetesi elinde olan bir belgeye göre “terörist” olarak görülen kişilerin istihbarat teşkilatı FSB tarafından öldürülmesine sıcak bakılıyor. 19.03.2003 tarihli belge Rus basınında da yer aldı. “Kopyalanamaz ve gizli” damgasının yer aldığı belgede yurt dışında yapılabilecek operasyonlarla ilgili detaylar yer alıyor. Ancak belgede öldürmeye yönelik herhangi bir emir yer almıyor.

Yurt dışı operasyonlarının yasal zemini ise 2006’da çıkarılan bir kanunla sağlanmış. Svobodnaya Pressa ajansına konuşan Rus uzmanlar, istihbarat birimlerinin yurtdışında özel operasyon yapabilmesi için parlamentodan 2006’da karar çıkardığını hatırlatıyor.

Rus makamlarından henüz resmi bir açıklama yapılmazken, ajansa konuşan istihbarat uzmanı Andrey Soldatov, özel birliklerin daha önce de yurtdışında benzer operasyon yaptığını söyledi. Soldatov, “Rus istihbarat güçlerinin böyle bir hakkı var. Burada devlet düşmanının ortadan kaldırılması da yer alıyor. Onlar bu hakkı 2006 yılında özel yasa ve yönetmeliklerle elde etti. 2006 yılında çıkartılan bu yönetmelikleri göz önünde bulundurursak, bu durumda Rus istihbarat güçlerinin söz konusu olayla (İstanbul) bağlantısının olacağını söyleyebiliriz. Bahsedilen tarihte böyle bir operasyon hakkı hem askeri istihbarat GRU’ya bağlı birliklere hem de FSB özel birliklerine verilmişti” dedi.  

Svobodnaya Pressa’ya konuşan Adaletli Rusya partisi milletvekili ve eski istihbarat Albayı Gennadi Gudkov ise, Moskova’nın artık böyle özel operasyonlardan vazgeçtiğini kaydetti. Gudkov, “Devlet düşmanlarının resmi birimlerce ortadan kaldırılması Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle geride kaldı” diye belirtti. Rus milletvekili, istihbaratın Türkiye’de Kuzey Kafkasya militanlarının saklandığından haberdar olduğunu da sözlerine ekledi.

Muhalif yazar: Türkler izi buldu

Muhalif Novaya Gazeta yazarı Yuliya Latınina ise, istihbarat tarafından yurtdışında teröristlerin öldürülmesine şaşırmadığını kaydederek, olayı profesyonellikle ilişkilendirdi. Muhabirin, 2004 yılında Katar’da Rus ajanların Çeçen ayrılıkçı liderlerinden Zelimhan Yandarbiyev’i öldürmesini kastederek, muhabirin “Yandarbiyev olayından daha temiz bir operasyon” sorusu üzerine Latınina, “O kadar da değil. Yine de Türkler izi buldu. Katar’daki olaydan farklı olarak çok daha iyi şekilde bulabildiler” dedi.

5 Temmuz 2006’da Duma ve üst kanadı Federasyon Konseyi, “terörizmle mücadele, devletin bütünlüğü ve egemenliğini, vatandaşların haklarını korumak” çerçevesinde istihbaratın yurtdışında özel operasyon yapmasına yeşil ışık yakmıştı. Karar, operasyonu gerçekleştirebilmek için özel birliklerin oluşturulmasını da öngörüyordu. O tarihte Irak’ta görevli dört Rus diplomatın öldürülmesinin ardından dönemin Devlet Başkanı Vladimir Putin, parlamentoya böyle bir yasa önerisinde bulunmuştu. Rus basınına göre, özel operasyonlarla ilgili dış istihbarat SVR’e bağlı 1998 yılında “Zaslon” birliği de kurulmuştu.

Yasa operasyonlarla ilgili görev emrini Devlet Başkanı’nın yetkisine verirken, Devlet Başkanı’nın da içeriğini açıklamadan operasyonlarla ilgili parlamentoyu bilgilendirmesi isteniyor.

Fuad Seferov, Moskova, Cihan