Rusya Ankara Büyükelçiliği'nden "Anayasa Günü" açıklaması
Rusya Ankara Büyükelçiliği'nden Anayasa günü vesilesi ile bir açıklama yapıldı:
12 Aralık 2013 tarihinde Rusya Federasyonu Anayasasının Kabulünün 20. Yıldönümü kutluyoruz.
Rusya’daki anayasal sistemin oluşumunda ilk adımlar daha 19. Yüzyılın ilk yarısında atıldı. O dönemin meşhur devlet adamlarından Mikhail Speranskiy’nin 1809 tarihli ve ‘Devletin yeniden düzenlenmesi planı’ isimli ve Nikolay Novosiltsev’in 1818 tarihli ve ‘Rusya İmparatorluğunun Devlet Tüzüğü’ isimli eserler, Rusya’da ilk anayasal taslaklardı. Speranskiy taslağında parlamento gücü ile sınırlanmış parlamento monarşisi modelini ileri sürdü. Anayasayı ise ‘tüm toplum sınıflarının temel hakları ve bunlar arasında ilişkeleri belirleyen’ devlet kanunu olarak tanımladı.
Fakat Rusya’da anayasal düzenlemeler uzun zaman gerçekleştirilmemiştir. İlk Anayasa sadece 1918 yılında kabul edildi. Sonraki dönemlerde anayasal sistemin gelişmesi İmparatorluk sisteminin yıkılması ve sosyalist düzenin inşaat edilmesi istikametine doğru ilerledi. Sovyet döneminde Anayasa toplam 4 defa değiştirildi.
Bugünkü Rusya Anayasası 12 aralık 1993 tarihinde referandumda kabul edildi ve Rusya’nın tarihine beşinci Anayasa olarak girdi.
1993 tarihli Anayasa Soviyet döneminden sonraki zamanın en önemli kazanımlarından biri oldu. Anayasa Devlet yapılarının sağlamlığını sabit tutabilip, sözkonusu temel ilkeler içerisinde özgürlük için yer bıraktı. Yeni belge ile devletimizin siyasi, iktisadi, sosyal bütünlüğü sağlayan temel atılmıştır. Geleneklerin devamlılığını koruyan yeni Rusya’nın yüzünü belirleyen temel hukuk değerlerini sistemli bir şekilde yansıttı. Sözkonusu değerler arasında insan hak ve özgürlükleri, hukukun üstünlüğü, adalet ve eşitlik, demokratik, federatif, hukuksal ve sosyal devlet, iktidarların ayrılığı, parlamentarizm, hukuka uygun ekonomi.
Anayasa, iktidarların ayrılığı demokrasi ilkesini kaydedip, devlet iktidarının yasama, yürütme ve yargı dallarını belirlemektedir. Devlet iktidarının anayasal normlar çerçevelerinin dışına çıkmaması için belgede frenler ve dengeler diye bir mekanizma mevcuttur. Devlet Başkanının Anayasa garantörü olarak görevi – iktidarın farklı organlarının işbirliği ve koordinasyonunu sağlamaktır. Aynı zamanda mahkemeler ve yargı organları bu önemli görevi yerine getirmek amacıyla sahip olduğu yetkileri de kullanır.
Yeni koşullarda Rusya Federasyonu’nun karşısında piyasa ekonomisini, açık ve demokratik toplumu inşaat etmek görevi ortaya çıktı. Bunu hayata geçirmek için Rusya’nın tüm uluslararası süreçlere katılması gerekiyordu. Anayasa ve onun Anayasa Mahkemesi tarafından kesin, modern ve esnek yorumu bir taraftan Rusya’nın dünyaya açılımını sağlamak, diğer taraftan ise Rusya devletinin eğemenliğini ve Rus milli çıkarlarını yabancı çıkarlarla ve hukuksal kaosla bozmamak hedefini de üstlendi. Anayasada bütün bunları elde etmek için kapsamlı hukuksal imkanlar mevcuttur.
Anayasanın 2. Bölümü kişinin anayasal ve hukuksal statüsünü pekiştirip, Rusya vatandaşlarının yanı sıra Rusya topraklarında bulunan yabancıların, çift vatandaşlığına sahip ve vatandaşlıksız olanların hak ve özgürlüklerini himayesine almaktadır. Uluslararası mevzuatın normları ve ilkelerini yansıtan geniş siyasi, ekonomik, sosyal ve kültür hak ve özgürlüklerin yelpazesini kapsar. Ayrıca 1948 tarihili Evrensel İnsan Hakları Sözleşmesi, 1950 tarihli Avrupa İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerinin Korunmasına Dair Sözleşmesi,1966 tarihli İnsan Siyasi ve Sivil Haklarına Dair Uluslararası Antlaşması, 1966 tarihli İnsan Ekonomik, Sosyal ve Kültür Haklarına Dair Uluslararası Antlaşmasındaki yer alan normları da içerir.
Rusya Federasyonu Anayasası hukuksal ve anayasal görevlerini hayata geçirmiş oldu. Toplumsal ve ekonomik sistemin değiştirilmesini sağlayıp devletin bütünlüğünü koruyabildi. Ayrıca ülkemizin sosyal, ekonomik, entelektüel, ruhsal potansyelinin kapsamlı bir şekilde gelişmesi ve dünya ile paylaşılması için koşullar oluşturdu.