Suriye'ye askeri operasyona Rusya'nın tepkisi ne olur?
Suriye lideri Beşşar Esed’in Şam’ın banliyosunda kullandığı kimyasal silahlar 2,5 yıldır süren savaşa dış müdahale yolunu açıyor. Rusya ve Çin vetosuna karşı BM Güvenlik Konseyi’ni by-pass etmeyi planlayan ABD ve Batılı ülkeler Suriye’ye yönelik kısa süreli bölgesel bir operasyona hazırlanıyor. Suriye krizinde hükümetin yanında duran Rusya, kimyasal silah kullanımı ile ilgili iddiaların ardından askeri müdahalede taraf olmayacağını açıkladı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov düzenlediği basın toplantısında açık bir şekilde kimse için savaşma planlarının olmadığını söyledi.
Akdeniz’e yeni savaş gemisi gönderme planı olmadığını açıklayan Moskova, Tartus deniz üssünden tahliyeler için de hazırlıklara başladı. Rusya Deniz Kuvvetleri’nden yapılan açıklamada Karadeniz Filosu’ndan PM-138 teknik ekipman gemisinin tahliye için hazır olduğu belirtildi. Askeri personelin daha önce boşaltıldığı üsten sivil personel de şartların kötüleşmesi durumunda Rus savaş gemilerinin korumasında hızlı bir şekilde tahliye edilecek.
Rusya askeri alanda bölgeye herhangi bir yığınak ya da S-300 füzelerinin ulaştırılması gibi herhangi bir takviye planlamıyor. Rusya’nın savaşa karşı mücadelesi diplomasi ve uluslar arası alanda yapılacak toplantılarla sınırlı kalacak. Savaş karşıtı söylemlerini güçlendirmeyi planlayan Moskova, 5-6 Eylül tarihlerinde St. Petersburg’da yapılacak G20 zirvesini önemli bir fırsat olarak görüyor. Zirve çerçevesinde BRICS ülkeleri ayrı bir toplantı yapıp, askeri operasyon karşıtı bir bildiri yayınlanabilir. Rusya ikinci adımı ise Bişkek’te 13 Eylül’de yapılacak Şanghay İşbirliği Örgütü zirvesinde atacak. İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin de katılacağı zirvede Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sert bir şekilde askeri müdahaleye karşı tavır koyması bekleniyor.
Arap Baharı ile başlayan gelişmeleri Ortadoğu’nun yeniden dizaynı olarak gören Moskova’ya göre, Suriye’de iktidar değişimi de demokratik ve insani değerlerden çok, stratejik güç paylaşımına dayanıyor. Rusya’nın yeni oluşan yapılarla ilgili kırmızı çizgileri çok değil. Radikal unsurların iktidara gelmesi Rusya’nın yumuşak karnı Kafkaslar açısından sorun teşkil ediyor. Rusya’nın çıkarlarının korunacağı bir yönetim Suriye’de kurulabilecekse Esed’in devrilmemesi Rusya’nın önceliği olmaktan çıkabilir. Arka bahçesindeki dış güvenlik hattını Suriye-Tartus deniz üssü ile kuran Moskova, Akdeniz’de kalıcı deniz gücü ile sıcak denizlerde varlığını sürdürebilir. Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkeleri Rusya açısından önemli bir silah ihraç pazarı. Yeni yönetimler, özellikle de Irak ve Suudi Arabistan Rusya’dan yüklü silah alımlarına yeşil ışık yakmaları Moskova’yı yumuşatabilir.
Rusya Savunma ve Dış Politika Konseyi Başkanı Sergey Karaganov, Suriye’ye yönelik dış askeri müdahalenin Kasım ayına kadar yapılacağını söyledi. Bölgede askeri varlıkların artmasının savaşın başlamak üzere olduğunun işareti olduğunu söyleyen Karaganov, Interfax’a yaptığı açıklamada, “Maalesef, ABD önümüzdeki iki ay içinde saldırı gerçekleştirecek. ABD Başkanı Barack Obama gerçekten bu savaşı istemese de bu olacak. Öncelikle destekçileri bunu istiyor, Cumhuriyetçiler bir an önce savaşa girmesini ve Obama’yı yıpratmayı planlıyor. Avrupalı partnerlerinden de Obama’ya yoğun baskı geliyor. Yaşadıkları ekonomik sorun yerine kamuoylarının dikkatini başka noktalara çekmek istiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Russia in Global Affairs dergisi genel yayın yönetmeni Fyudor Lukyanov ise yaptığı açıklamada Batılı ülkelerin herhangi bir kara operasyonu yapmayacağını, savaş gemilerinden kalkan uçaklarla stratejik hedeflerin ve devlet binaların vurulmasına yönelik kısa süreli bir operasyon olabileceğini söyledi. Lukyanov’a göre, Suriye Rusya açısından prensip meselesi olsa da, doğrudan savaşın tarafı olacak kadar da hayati bir alan değil.