Ukrayna "tarafsız" kalsın - ANALİZ
Ukrayna krizini görüşmek için Batı ile müzakere masasına oturmaya hazır olduğunu açıklayan Rusya, bu ülkenin tarafsızlık statüsünün korunması için garanti istedi. Rusya, ortaya koyduğu bu şartla, arka bahçesi olarak gördüğü eski Sovyet cumhuriyeti Ukrayna’yı NATO dışında tutmaya kararlı olduğunu gösterdi.
Batı ile Rusya arasında Soğuk Savaş sonrası yaşanan en ciddi kriz olan Ukrayna geriliminde NATO’nun ‘diyalog için önce Rus askeri sınırdan çekilsin’ şartına Moskova’dan cevap geldi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Ukrayna’nın tarafsızlığının yasal güvencelere bağlanmasını istedi. Lavrov dün Moskova’da yaptığı açıklamada, “Ukrayna’nın tarafsızlık statüsünün korunması için sağlam güvenceler gerekli. Ukrayna bir tartışma konusu değil, güvenlik yapısının bir halkası olmalı. Biz komşumuz ve dost ülke Ukrayna’nın tartışma merkezi değil, Avrupa’da istikrar ve işbirliğinin garantisi olması gerektiğine inanıyoruz.” dedi. Rusya’nın bu şartı, eski Sovyetler Birliği ülkelerinden biri olan Ukrayna’nın NATO’ya girmesini engellemekte kararlı olduğunu gösteriyor. Ukrayna’da geçtiğimiz yıl sonu başlayan Batı yanlısı muhalif gösteriler sonucu devrilen cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç, 2010’da Rusya ile Avrupa arasında tampon konumda olan bu ülkenin hiçbir askeri ittifaka katılmayacağını öngören bir yasayı imzalamıştı.
Lavrov, Rus nüfusun yaşadığı Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk, Harkov ve Luhansk şehirlerinde devam eden Moskova yanlısı protesto eylemlerini de değerlendirdi. Rus bakan, Kiev yönetiminin tüm vatandaşların hak ve özgürlüklerini korumayı garanti altına alacak şekilde reform yapmaya ihtiyaç olduğunu söyledi. Kiev’de gerçekleşen devrimin ardından Kırım’ı topraklarına katan Rusya, Doğu Ukrayna’da Rusça konuşan toplulukların haklarının dikkate alınmasını istiyor. Bazı kent yönetimlerinin göstericiler tarafından işgali sürerken, Moskova anayasa değişikliği yapılarak federal bir yapıya geçilmesini talep ediyor. Bu bölge üzerindeki kontrolünü azaltacak bir federasyona kesinlikle karşı çıkan Kiev’in krizi çözmek için bu üç şehirde yerel yönetim yetkilerinin artırılmasını teklif ettiği bildiriliyor.
Rusya, Ukrayna’nın güney ve doğu bölgelerinde yaşayan Rus asıllı halkın haklarını korumak için buralara asker gönderme hakkını saklı tuttuğunu söylüyor. NATO ise Rusya’nın Ukrayna sınırına asker yığmasından endişe ediyor. Moskova, sınırdaki askeri hareketliliği yalanlarken NATO, Ukrayna sınırı yakınında 40 bin kadar Rus askeri, tanklar, zırhlı araçlar, top ve uçaksavar unsurlarının bulunduğunu gösteren uydu fotoğraflarını yayınladı. NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Ramussen de dün 10 yıl önce İttifak’a üye olan eski Sovyet cumhuriyeti Bulgaristan’ı ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, Ukrayna krizi nedeniyle askeri harekat seçeneğinin gündemde olmadığını ancak müttefiklerini etkin bir biçimde koruyabilmek için gerekli adımları atacaklarını söyledi.
Bu arada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye dahil Avrupa ülke liderlerine gönderdiği mektupta ödenmemiş doğalgaz borçları nedeniyle Ukrayna’ya doğalgaz akışını kesebilecekleri, bu ülke üzerinden doğalgaz sevkiyatının da durabileceği uyarısında bulundu. Buna tepki gösteren ABD ise Rusya’yı, büyük enerji kaynaklarını Kiev’e baskı yapmak amacıyla kullanmakla suçladı.