Ukrayna krizine barışçıl çözüm için “son şans”
Rusya ile Batılı ülkeleri yeni bir Soğuk Savaş’ın eşiğine getiren Ukrayna krizine çözüm için Avrupalı liderler yoğun bir diplomasi yürütüyor. Almanya Şansölyesi Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande önce Kiev’de Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko ile sonra da Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le yoğun görüşmeler gerçekleştirdi.
Krizin barışçıl yollarla çözümü için son şanslardan biri olan baş döndürücü diplomasi trafiği devam ediyor. Kremlin’de 5 saat süren görüşmenin ardından Merkel ve Hollande Moskova’dan ayrıldı. Ancak iki ülkeden teknik heyetler Rus muhatapları ile taslak metin üzerinde çalışmalarını iki gün boyunca sürdürdü. Kremlin basın danışmanı Dmitri Peskov, Minsk Protokolü çerçevesinde oluşturulmaya çalışılan metnin Pazar günü yapılacak dörtlü zirvede ele alınacağını söyledi. Normandiya Format (Rusya, Ukrayna, Almnaya ve Fransa) olarak nitelenen görüşme telekonferans yöntemi ile Pazar günü yapılacak. Merkel, Hollande ve Putin’in yapacağı zirveye Ukrayna Cumhurbaşkanı Poroşenko da katılacak.
Rusya son barış girişimi ile ilgili ümitlerini korurken, Almanya ve Fransa’dan farklı yorumlar geldi. Münih Güvenlik Konferansı’nda görüşmeleri değerlendiren Merkel, krizin askeri yöntemlerle çözülemeyeceğini, Ukrayna’ya silah verilmesinin krizin çözümüne katkı sağlamayacağını söyledi. Rusya’dan çözüme katkı beklediklerini ifade eden Merkel, “Bu görüşmenin olumlu sonuç vereceğini henüz bilmiyoruz. Ama önemli bir ziyaretti. Acı çekenler için yapmamız gereken bir görevdi. Kimse Avrupa’da yeni bir bölünme ya da gerginliğin daha da tırmanmasını istemiyor… Ukrayna konusunda herhangi bir teorik garanti veremem… Bu tür tecrübelerden sonra garanti konusunda dikkatliyim. Sadece anlaşmanın varlığını ve yerine getirilmesi gerektiğini garanti edebilirim.” şeklinde konuştu.
Fransa Cumhurbaşkanı Hollande de yaptığı değerlendirmede Moskova’ya yapılan ziyaretin krizin barışçıl yollarla çözümü için son şanslardan biri olduğu, uzlaşma sağlanamazsa, kalıcı bir barış anlaşması imzalanamazsa, senaryonun savaşa doğru gideceği uyarısında bulundu.
Minsk Protokolü çerçevesinde oluşturulmaya çalışılan yeni barış anlaşmasında acil ateşkes, ağır silahların çekilmesi, insani yardımların ulaştırılması, Rusya sınırının kontrolü yer alıyor. Donbas olarak tanımlanan Doğu Ukrayna’nın statüsü ile ilgili tartışmalar sürüyor. Kiev federasyon ya da Kiev’in tarafsızlık statüsünün değişmesi ile ilgili konuların müzakere edilmediğini açıklarken, Moskova’dan kaynaklar Moldova’nın dondurulmuş sorunlu bölgesi Transdinyester tarzı bir yapının tartışıldığını belirtiyor.
Kiev’de yönetim değişikliği ve Kırım’ın Rusya’ya dahil edilmesinden sonra Doğu Ukrayna’da patlak veren iç savaşta şimdiye kadar 5 binin üzerinde kişi hayatını kaybetti. Son barış görüşmelerinden sonuç alınamaması durumunda askeri yöntemin devreye girmesinden endişe ediliyor. Ayrılıkçı milis güçler 100 bin silahlı adam için seferberlik ilan etmeye hazırlanırken, Kiev’e ABD ve NATO kanalı ile öldürücü silah verilmesi tartışılıyor. Rusya’ya yönelik Batılı ülkelerin uyguladığı yaptırımların genişletilmesi ise hafta başından itibaren gündemde olacak.