Rusya-Türkiye ilişkileri Esed'e kurban gidiyor
Kördüğüme dönen Suriye iç savaşı, birbirine zıt politikalar yürüten Rusya ile Türkiye'nin ilişkilerine zarar vermeye devam ediyor. İki ülke arasındaki ticaret hacminde geçen yıla oranla sert düşüş yaşanıyor. Batılı ülkelerin ambargo uyguladığı bir dönemde Ankara, Rusya'da oluşan fırsatları değerlendiremedi.
Türkiye ve Rusya'nın Suriye politikalarında farklı yaklaşımları iki ülke ticari, ekonomik ve siyasi ilişkilerini olumsuz etkilemeye devam ediyor. Türkiye'nin Suriye'ye giden Rus uçağını Ankara'ya indirmesi ile başlayan gerginlik Suriye'de farklı grupların desteklenmesi ile farklı uçlara savruldu. Türkiye ve Rusya arasında ortak bakanlar kurulu gibi çalışan Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK) zirvesi için Erdoğan'ın yıl sonunda Rusya'ya gelmesi planlanıyor. Putin de Antalya'da yapılacak G-20 zirvesi için Türkiye'ye gidecek. Ancak bölgesel sorunlarda yaşanan problemler, enerji alanında henüz bir anlaşma sağlanamaması, ticari ilişkilerde kötüye gidişin durdurulamaması ve turizm alanındaki kayıplar ilişkileri olumsuz etkiliyor.
Ticaret düşüyor, enerj ilişkileri buzdolabında
Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada 2014'te 31,6 milyar dolar olan ticaret hacminin 2015'te sert düştüğü, yılın ilk 7 ayında yüzde 21,5'lik kayıpla 14,4 milyar dolara gerilediğine dikkat çekildi. Türkiye'den Rusya'ya ihracatın ise toplamda 4 milyar doları yakalaması beklenmiyor. Batılı ülkelerin ambargo uyguladığı bir dönemde Ankara, Rusya'da oluşan fırsatları değerlendiremedi.
Putin'in 1 Aralık 2014'te Ankara'ya yaptığı ziyarette Güney Akım'ın iptali ve yerine Türk Akımı'nın yapılması ile ilgili karar buzdolabına alındı. Rusya'nın 2019'da Ukrayna yerine Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaşma planı Türkiye'nin geciken adımları nedeni ile bozulma noktasına geldi. Gazprom Başkan Yardımcısı Aleksandr Medvedev, Türkiye'de yaşanan siyasi kriz nedeni ile Türk Akımı'nın geciktiğini söyledi. Ankara ise Türk Akımı ile ilgili görüşmelerin 1 Kasım seçimleri sonrası yeni hükümet kuruluncaya kadar dondurulduğunu açıkladı. Avrupa transit geçişi ile ilgili Ukrayna ile yeniden masaya oturmaya hazırlanan Moskova, Ankara ile enerji ilişkilerini gözden geçiriyor.
Rus basınında neredeyse 2-3 günde bir Türkiye'nin Suriye politikalarında yaptığı hataları analiz eden makaleler kaleme alınıyor. Esed'in Türkiye'nin IŞİD ve El Nusra Cephesi gibi terör örgütlerine destek verdiği yönündeki suçlamaları Rus basınında geniş yankı buldu. Türkiye'de ise Rusya ile ilgili olumsuz haberler özellikle “havuz medyasında” yoğun bir şekilde yer alıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan dün Ombudsmanlık Sempozyumu'nda Rusya'nın Suriye'ye askeri destek göndermesini eleştirerek, “Bakın hâlâ bazı ülkeler Suriye'ye uçaklar gönderiyor. Bunu sizin yetkilileriniz söylüyor, ben söylemiyorum.” ifadelerini kullandı.
Siyasi ve ekonomik alanda yükselen tansiyonla birlikte Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'la bugün Soçi'de görüşecek. Gündemde ikili ilişkilerin yanı sıra bölgesel ve uluslararası sorunlar masaya yatırılacak. Moskova terörle mücadelede Suriye yönetiminin ve Kürt temsilcilerin de katkı sağlamasını istiyor. Ankara ise IŞİD'le birlikte PYD ve Esed yönetimini toptan hedef alıyor.