HABERRUS - Rusya’ya uygulanan yaptırımların ‘bumerang’ etkisi görülmeye başlandı.

Avrupa Birliği Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu, Rusya’dan petrol, gaz, kömür ve nükleer yakıt ithalatına yönelik ambargo uygulamasını kabul etti.

Avrupa Parlamentosu’nun Rusya'dan kömür ithalatı yasağının ardından Avrupa Birliği, Rus kömürünün yerini alacak yeni pazarlar arıyor. Rusya’dan kömür ithalat yasağı ağustos ortasından itibaren yürürlüğe girecek.

Ancak Avrupa Komisyonu'nun web sitesine göre AB, kömür ithalatının yaklaşık yüzde 45'i, gaz ithalatının yüzde 45'i ve petrol ithalatının da yaklaşık yüzde 25'inde Rusya'ya bağımlı.

Tüm bu bağımlılık göz önüne alındığında, Avrupa ülkelerinin önümüzdeki aylarda ciddi enerji krizleriyle karşı karşıya kalabileceği aşikar.

Kararın Ağustos ayında yürürlüğe girmesinde Almanya'nın söz konusu yaptırımın tarihinin ertelenmesi yönünde yaptığı baskı olduğunu dile getiriliyor. Ağır alman sanayisi büyük oranda enerjide Rusya’ya bağımlı. Bu durumda da en çok zararı batı avrupa devletmerine karşı Almanya ve Alman ekonomisi görüyor.

Doğalgaz’da olduğu gibi kömürde de en karlı ülke ABD

Avrupa ülkeleri mart ayında, elektrik ve ısı üretiminde kullanılan 7,1 milyon ton termal kömür ithal etti. Geçen yıla göre yüzde 40,5 artış yaşandı.

Avrupa Birliği sadece Mart ayında Rusya’dan 3,5 milyon ton termal kömürü ithal etti.

Çok kısa sürede bu rakamları başka ülkelerden temin etmesi çok zor gözüküyor. Ayrıca henüz tüm alternatif seçenekler, Rus kömürüne göre hem çok pahalıya mal oluyor hem lojistik sıkıntılarını beraberinde getiriyor.

Uzmanlar maliyet açısından en iyi alternatifin Kolombiya ve ABD'den yapılan sevkiyatlar olduğu bilgisini de paylaşıyor.

Doğalgaz’da olduğu gibi kömürde de en karlı ülke ABD olduğu anlaşılıyor. Yıllardır Rus enerji sektörüne yaptırım uygulamak için bahaneler üreten ABD, kendi enerjisini daha uzun lojistik süreleri ve pahalı olmasına rağmen Ukrayna krizini kullanarak Avrupa Birliğine satmayı başarıyor.

Yıllardır AB, karlı olmadığı için ABD’nin bu baskısına direniyordu. Mart ayında ABD'den yapılan ithalat, yıllık yüzde 30,3 artarak ve Ekim 2019'dan bu yana en yüksek seviyesine çıkarak 809 bin ton oldu.

Alman kömür ithalatçıları grubu VDKi, yaptığı açıklamada, ülkenin talebin en yüksek olduğu kış sezonunda Rus taş kömürü ithalatına alternatifler bulması gerektiğini bildirdi.

VDKi bununla birlikte teknik sorunlar ve artan maliyetler olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Rus kömürüne alternatiflerin olduğunu ancak maliyetlerin oldukça yüksek olduğunu kaydetti.

Madencilik sektörü uzmanları, dünyanın en büyük kömür ihracatçıları arasında yer alan Endonezya ve Avustralya'nın üretim üst limitine ulaştıklarını ve AB'nin Rusya'dan kömür ithalatını yasaklaması halinde Avrupa'nın ek arz talebini karşılamalarının mümkün olmadığını belirtiyor.

Avrupa’da termal kömür fiyatları rekor kırıyor

Avrupa çelik üretiminde kullanılan metalürjik kömür tedariki sıkıntısı da yaşıyor.

Henüz yeni pazarlar bulabilmiş değil. Isınma ve elektrik üretimi için kullanılan termal kömür fiyatı bu yıl, tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaştı. Avrupa'nın Rusya’dan vazgeçerek daha uzak kaynaklardan daha fazla kömür ithal etme ihtiyacı beraberinde lojistik sıkıntıları ve fiyat artışını getirecek. Kısa vadede çok sayıda Avrupa ülkesinde enerji girdi maliyetleri artacak bu da son kullanıcıya zam olarak yansıyacak.

Petrol ve doğalgazda yaşanan fiyat artışlarına sanayi üretimi maliyet artışları da eklenecek. Uzun vadede fiyatların dengelenmesi için büyük kömür madeni çıkaran ülkeler arza karşılık yeni yatırımlarla piyasaya daha fazla kömür sürebilir, ancak bunun da olması için belirli bir zamanın geçmesi gerekiyor.

Rusya, Avrupa Birliği yerine kime kömür satacak?

Avrupa Birliği'nin Rus kömürünü olası reddetmesi bağlamında, yerli üreticiler onu batıdan doğuya, öncelikle dünyada kullanılan kömürün yarısından fazlasını kullanan Çin ve dünyanın en büyük kömür tüketicisi Hindistan'a yönlendirecek.

Rus uzmanlara göre aslında bu süreç zaten devam ediyor. Rusya, Asya'ya kömür tedarikini artırıyor. Dünya’da kömür fiyatları arttığı için Çin ve Hindistan'daki tüketiciler için Rusya’dan kömür satın almak artık daha karlı.

Bir başka Asyalı kömür ithalatçısı, Japonya, ABD ve Avrupa Birliği yetkililerinin çağrılarını değerlendireceklerini ancak Rus kömüründen vazgeçmenin kendileri için çok zor olacağını açıkladı.

Zaten çevre dostu olmayan kömür üretimi dünyada yıldan yıla azalıyor. Bu durum ülkelerin kömür tüketiminden daha hızlı vazgeçmesini tetiklemesi de bekleniyor.