Rusya ve Moğolistan Arasındaki Derinleşen Stratejik Ortaklık
HABERRUS - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Mart 2023’te Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından hakkında tutuklama kararı çıkarılmasından bu yana ilk kez UCM’ye üye bir ülkeyi ziyaret etmeye hazırlanıyor.
Rus Lider, 3 Eylül’de Moğolistan’a giderek Sovyet ve Moğol birliklerinin 1939 yılında Halhin Gol Nehri’nde Japonya’ya karşı kazandığı zaferin 85. yıldönümü anısına düzenlenecek etkinliklere katılacak.
Devlet başkanları düzeyinde baş başa ve heyetler arası önemli görüşmeler yapılacak.
Bu görüşmeler, iki ülke arasındaki köklü ilişkilerin ve stratejik ortaklığın daha da derinleştirilmesi açısından kritik öneme sahip.
Tarihsel Arka Plan: İkili İlişkilerin Temeli
Rusya ve Moğolistan arasındaki ilişkiler, 1921 yılında imzalanan Dostluk Anlaşması ile başlamış ve 1993’te imzalanan Dostluk ve İşbirliği Anlaşması ile modern siyasi temellerini oluşturmuştur.
2019 yılında, bu ilişkiler Dostça İlişkiler ve Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşması ile daha da pekiştirilmiştir.
Bugüne kadar, iki ülke arasında 150’den fazla anlaşma imzalanmış ve bu, onların kapsamlı işbirliklerine dair güçlü bir hukuki çerçeve sağlamıştır.
Modern İşbirliği: Ekonomik ve Ticari İlişkiler
Rusya ve Moğolistan arasındaki ticaret, özellikle son yıllarda önemli bir büyüme göstermiştir.
2022 yılında, ticaret hacmi %41 artışla 180 milyar Rus rublesine ulaşmış ve 2023 yılında ulusal para birimlerinde bu ticaret hacmi iki kattan fazla artmıştır.
Rusya’nın Moğolistan’a ihracatında mineral ürünler, tarımsal hammaddeler ve makine gibi kalemler öne çıkarken, Moğolistan’dan yapılan ithalat ise tekstil ve ayakkabı gibi ürünlerle temsil edilmektedir.
Ayrıca, iki ülke arasında planlanan gaz boru hattı projeleri, Ulanbator’daki enerji santrallerinin modernizasyonu gibi enerji alanındaki işbirlikleri de önemli bir yer tutmaktadır.
Savunma ve Askeri İşbirliği
Rusya ve Moğolistan arasındaki askeri işbirliği, geleneksel olarak güçlü bir zemine sahiptir.
Son dönemde, eski Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun Moğolistan’a yaptığı ziyaretler ve Moskova Uluslararası Güvenlik Konferansları çerçevesinde gerçekleştirilen görüşmeler, iki ülkenin savunma alanındaki ortaklıklarını daha da güçlendirmiştir.
Bu bağlamda, Moğolistan’a yapılan askeri yardım ve eğitim programları da işbirliğinin önemli bileşenleri arasında yer almaktadır.
Putin'in yapacağı bu ziyarette savunma alanında işbirliğinin önemli bir yet tutması bekleniyor.
Kültürel ve Akademik İşbirliği
Rusya ve Moğolistan, kültürel ve akademik alanlarda da aktif bir işbirliği sürdürmektedir.
Her yıl Moğol öğrenciler için Rusya’daki yüksek öğretim kurumlarında eğitim imkânları sunulmakta ve Rus kültür merkezleri aracılığıyla iki ülke arasındaki kültürel bağlar güçlendirilmektedir.
Bu işbirlikleri, Rusya-Moğol Dostluk Günleri ve Rus Kültür Günleri gibi etkinliklerle pekiştirilmektedir.
Stratejik Ortaklığın Geleceği
Rusya ve Moğolistan arasındaki ilişkiler, tarihsel bağların üzerine inşa edilen ve stratejik ortaklık ruhuyla gelişen çok boyutlu bir işbirliği yapısı sergilemektedir.
Putin ve Khurelsukh’un yaklaşan görüşmesi, bu işbirliğini daha da derinleştirme ve iki ülke arasındaki stratejik ortaklığı yeni bir seviyeye taşıma potansiyeli taşımaktadır.
Özellikle Ukrayna krizi bağlamında yaşanan jeopolitik ve ekonomik kırılmalar ayrıca Rusya'ya uygulanan ağır Batılı yaptırımları, Moskova ile yakın komşuları arasındaki ilişkileri temelden değiştirmişe benziyor.
Moskova, sıkıştığı bu zor dönemde, Moğolistan üzerinden Çin'e ve Orta Asya'ya enerji ve malın ikmali ve ihracı için yeni güzergahlar ve pazar alanları oluşturmaya çalışıyor.
Bu bağlamda Moğolistan bölgede kilit öneme sahip.