Rusya AKKA Anlaşması’nı sonlandırdı
Rusya, Soğuk Savaş dönemi sonrası dönemde imzalanan Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Anlaşması (AKKA) çalışmalarına katılmama kararı aldı. Batılı ülkelerle askeri alanda güven ortamının azalmasına neden olacak karar 11 Mart 2015 itibari ile yürürlüğe girdi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı silahsızlanma departmanı direktörü Mihail Ulyanov, “Biz artık herhangi bir şartta AKKA’ya dönmeyi düşünmüyoruz. Bu mevcut gerçeklikle çelişiyor. Bu anlaşma Sovyetler Birliği ve Varşova Paktı döneminde imzalandı. Bir çok konu blok prensibine dayanıyordu. Bu anlaşmaya göre biz ve doğu Avrupa ülkeleri aynı grupta yer alıyordu. Şimdi Doğu Avrupa ülkeleri NATO üyesi. Siyasi açıdan bakıldığında bu anlamsız. Bu nedenle, biz artık AKKA anlaşmasına dönmeyeceğiz…” dedi.
Askeri güvenlik ve silahların kontrolü konusunda Viyana’da yapılan müzakerelere Rusya adına katılan Aleksandr Mazur, AKKA Danışma Grubu toplantılarındaki çalışmaları 11 Mart 2015 itibari ile sonlandırdıklarını açıkladı. Mazur, Moskova’nın konvansiyonel silahlarda kontrolde diyalogdan yana olduklarını, AKKA anlaşması ile ilgili müzakereleri başlatan, anlaşmayı onaylayan taraf olduğunu hatırlattı.
NATO ülkelerinin AKKA’nın yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçtığı eleştirisi getiren Rus yetkili, “Uyarılarımız dikkate alınmadığı için 2007’de AKKA’yı askıya aldık. Sonra Ortak Danışma Grubu toplantılarına devam ettik. Bu platformda konvansiyonel silahların kontrolü ile ilgili yeni çalışmaların yapılmasını umuyorduk. Maalesef burada da herhangi bir gelişme sağlanamadı…” eleştirisi getirdi.
AKKA anlaşmasının ilk versiyonuna 1990 yılında 16 NATO ülkesi ve 6 Varşova Paktı ülkesi imza koymuştu. 1992’de yürürlüğe giren anlaşmaya göre tank, top, zırhlı araç, saldırı helikopterleri ve savaş uçakları dahil olmak üzere beş ayrı kategoride dengenin kurulması ve bilgi paylaşımının yapılması öngörülüyordu. Sovyetler’in dağılış sürecinde uygulamada olan anlaşma, askeri ve siyasi yapının tamamı ile değişmesinin ardından 1999’da yenilendi. Yenilenen anlaşmaya Rusya, Ukrayna, Belarus ve Kazakistan imza koyarken, NATO ülkeleri Rusya’nın Gürcistan ve Moldova’da bulunan askerlerini gerekçe göstererek onaylamadı.
Moskova da, NATO’nun doğuya doğru genişlemesi, füze kalkanı ve diğer NATO ülkelerinin AKKA’nın yenilenen versiyonunu imzalamamalarını gerekçe göstererek Aralık 2007’de anlaşmadan ayrıldığını açıklamıştı.