HABER ANALİZ - Son günlerde Moldova’nın Ukrayna sınırında yaşanan gelişmeler, gözlerin Transdinyester bölgesine çevrilmesine yol açtı.

Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin Odessa bölgesinde Moldova’nın özerk bölgesi Transdinyester sınırına doğru askeri hareketlilikleri Moskova ve Kişinevi hareketlendirdi.

Düzinelerce Amerikan Hammer zırhlı savaş araçları ve çok sayıda Ukraynalı askeri personel, Odessa'dan başlayarak Transdinyester ile Ukrayna sınırını çizen nehir ve Kirovograd karayolu boyunca konuşlandırıldı.

Özellikler bu yılın başından beri, Ukrayna adına çalışan paralı askerler Dolzhok, Studenoe ve Grabovo yerleşim yerlerinde faaliyet gösteriyor.

Son olarak 24 Şubat gecesi bölgede bazı hareketlilikler gözlendi. Moldova, Ukrayna ve Rusya’dan ardı ardına açıklamalar geldi.

Rusya Savunma Bakanlığı, pek alışık olunmadık bir şekilde gece yarısı resmi bir açıklama yayınladı ve bölgedeki durumun gerginliğine dikkat çekti.

Açıklamada Rusya Savunma Bakanlığı, Kiev rejiminin, Transdinyester’i işgal etmeye yönelik hazırlık çalışmalarını başlattığı bilgisini vererek Ukrayna’nın Transdinyester’i işgalini, Rus ordu birliklerinin bu bölgeden saldırı düzenleyebileceği bahanesiyle gerçekleştirmeyi planladığı duyurdu.

Halihazırda Ukrayna’nın Transdinyester sınırına asker ve teçhizat yığınağı yaptığı belirtilen açıklamada, Ukrayna’nın Transdinyester’e yönelik provokasyonun, bölgede meşru olarak bulunan Rus barış gücü birliğini doğrudan tehdit ettiği kaydedildi.

Açıklamada, Rus ordu birliklerinin, Ukrayna’nın provokasyonlarına uygun yanıt vereceğinin altı çizildi.

Bölgede Sovyet cephaneliklerini koruyan Rus Barış gücü var

Moldova içinde 1991 yılında tek taraflı bağımsızlığını ilan eden ve Birleşmiş Milletler (BM) üyesi hiçbir ülke tarafından tanınmayan Transdinyester'in kendi siyasi yapısı, meclisi, ordusu, polisi ve posta sistemi bulunuyor. Ayrıca Rusya'nın 1500 Barış Gücü Askerinin bulunduğu bölgede, Sovyetler Birliği döneminde İkinci Dünya Savaşı'ndan kalan en büyük cephanesi, Transdinyester'in Kolbasna köyünde bulunuyor. Rusya, bölgenin desteklenmesi için her yıl milyonlarca dolar para harcıyor.

Bölgede Neler Oluyor?

Basına yansıyan bilgilere göre, Batılı ülkeler Moldova'daki gerilimi suni bir şekilde artırma ve ardından Transdinyester'deki durumu "stabilize etmek" bahanesiyle NATO birliklerini Moldova’ya sokma seçeneğini düşündüğü iddia ediliyor.

Rusya’nın Ukrayna kriziyle baş etmekte zorlandığını görem Moldova, Batılı ülkelerin desteğiyle, kendi içinde aynen Ukrayna’nın Donbas bölgesine benzer bir durum yaşanmaması için Transdinyester sorununu NATO’nun yardımıyla çözmek istiyor.

Böyle bir planı uygulamak hiç şüphesiz bir provokasyona ihtiyaç var.

Bazı bölge uzmanlarına göre, Ukrayna sınır köylerine askerlerin transferi göz önüne alındığında, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin paralı askerlerle birlikte iki taraftan Transdinyester’e geçip önemli askeri tesisleri aceleyle ele geçirip ardından depolarda tutulan tüm askeri teçhizatı Ukrayna'ya götürmesi muhtemel.

Moldova’nın Rusya ile kara sınırı olmaması, ayrılıkçı etnik Rusların yaşadığı Transdinyester bölgesinin Kişinev yönetimi ile Kiev arasında kalması, olası böyle bir planda Rus yardımından mahrum kalması anlamına geliyor.

Batı yanlısı Ukrayna ve Moldova hükümetlerinin tek çekincesi bölgede bulunan 1500 adet Rus Barış Gücü askerleri.

Kiev rejimi fiili olarak Rus ordusuyla çatışma halinde olsa da Moldova’da yaşanacak olası bir çatışma, ikinci bir cephenin açılması anlamına geliyor. Bu çekincelerle Rusya Savunma Bakanlığı’nın 24 Şubat gecesi yaptığı uyarı bir arada düşünüldüğünde Kiev rejiminin şimdilik geri adım attığı anlaşılıyor. Ancak bölgede durum çok kritik.

Birçok Rus ve Moldovalı uzman, Transdinyester bölgesinde yaşanan gerilimin artmasını, Ukrayna’da yaşanan mühimmat azlığıyla doğru orantılı olduğunu düşünüyor.

Ukrayna ordusu her ne kadar batıdan milyarlarca dolarlık yardım alsa da, elindeki Sovyet ve Rus yapımı top, tüfek için mühimmat temininde sıkıntılar yaşıyor. Oysa yanı başlarında Moldova’da Transdinyester bölgesinde milyonlarca Sovyet mühimmatı ise depolarda tutuluyor. Bu durum Kiev rejiminin ve Ukrayna’ya yardım yapan batılı devletlerin iştahını kabartıyor.

Bu yüzden Kiev’in Kolbasnoye'deki depolara erişim ihtiyacından dolayı bölgede yeni bir krize Ukrayna’nın Rusya’dan daha çok ihtiyacı var.

Öte yandan, Transdinyester’deki depolarda saklanan mühimmat rezervleri biraz abartılarak adeta bir bahane olarak kullanılıyor. Zaten bu rezervlerin önemli bir kısmı bakıma muhtaç halde, çoğu 90'larda çalındı ​​​​ve satıldı. Rus uzmanlara göre mühimmat depolarındaki silahlar cephe hattının yoğunluğu göz önüne alındığında ancak iki veya üç aylık çatışmalar için yeterli olacaktır.

Moldova’da yaşayan Rus nüfus baskı altında

Transdinyester bölgesi, Rus yanlısı ve etnik Rusların yaşadığı ve içerisinde Rus Barış Gücü askerlerin bulunduğu bir alan.

Ukrayna Silahlı Kuvvetleri tarafından bir operasyonun başlatılması, Rusya ve yandaşları için ciddi sonuçlara neden olur.

Olası bir Ukrayna saldırısında Rusya’nın tepki vermemesi, Rusya Federasyonu'nun itibarını hiç şüphesiz daha da zedeler.

Ukrayna’da adeta köşeye sıkışan Rusya’nın, uluslararası arenada bu sorun için barışçıl çözüm girişimleri anlamsız olacağı için sorunu çözmenin neredeyse hiçbir yolu yok. Rusya'nın çıkarları artık dikkate alınmıyor ve bölge ülkelerinin Rusya’dan korkuları kalmadı.

Ancak Rusya ile kara sınırı bulunmayan bölge için Rus ordusunun strateji izleyebileceği çok bir seçenek de bulunmuyor.

Belarus üzerinden bir kara operasyonu yapması çok zor. Zaten Kiev böyle bir senaryoya tamamen hazır. Ukrayna ordusu bu bölgeyi tutmak için Volyn müstahkem bölgesini uzun süredir inşa ediyor.

Rusya ‘taktik nükleer silah' kullanmaya mı zorlanıyor?

Bazı uzmanlar, çok fazla köşeye sıkıştırılan Rusya’nın bu durum bahane edilerek tamamen çaresiz kalması ve taktik nükleer silaha başvurmaya zorlandığını iddia ediyor.

Tamamen çaresiz bırakılan Rusya’nın NATO ve Batı tarafından ‘şeytanlaştırılarak’ tamamen dünya arenasından silinmesi ve tarafsız kalan Çin, Hindistan gibi ülkelerin Rusya’ya sırt dönmesi için Rusya’nın Batı Ukrayna'da yerleşim olmayan bir bölgeyi taktik nükleer silahlar kullanarak vurmaya ve düşmanı sindirmeye zorlandığı iddia ediliyor.

Şu anda, NATO ülkelerinin hiçbiri Ukrayna'da taktik nükleer silah kullanma ihtimalini ciddi bir tehdit olarak görmüyor ancak caydırıcı bir unsur olarak da görmüyor.

Batı için böyle bir senaryo, Rusya'nın daha fazla "şeytanlaştırılması" için bulunmaz bir fayda sağlayabilir.

Ukrayna’da sıkışan Rus makamları, Transdinyester konusunda da bir yol ayrımında bulunuyor.

Yaşanan konjonktürel değişimi ve zayıflayan Rusya’yı gören devletler de durumdan istifade etmenin derdine düşüyor.