HABERRUS - Ekim 2024’te Rusya ekonomisinde rublenin zayıflaması ve döviz kuru üzerinde belirleyici olacak unsurlar büyük bir dikkatle takip ediliyor.

Ekonomi uzmanları, özellikle doların ruble karşısındaki durumunu ve gelecekteki eğilimleri analiz ederek rublede olası bir devalüasyonun nedenlerine ışık tutuyorlar.

Döviz Piyasasında Eylül Hareketliliği Devem Mı Edecek?

Eylül ayında döviz piyasasında yüksek volatilite yaşanmadı ancak ayın ortasında ruble, yabancı para birimlerine karşı zayıflamaya başladı. 11 Eylül’de, Rusya Merkez Bankası resmi dolar kurunu ₽91,1127 olarak belirledi ve dolar, uzun bir aradan sonra ₽91 sınırını aştı. Euro ise benzer şekilde güçlenerek 103₽ seviyesinin üzerine çıktı.

Rubleye karşı daha fazla değer kazanan para birimlerinden biri de yuan oldu; Çin para birimi, Nisan ayından bu yana ilk kez ₽13 seviyesinin üzerine çıktı.

Eylül’ün sonunda ise rublenin zayıflaması devam etti.

Eylül ayı boyunca dolar, ₽1,53 artarak ₽92,7126 seviyesine yükseldi. Euro ise daha da fazla güçlenerek ₽2,71 artışla ₽103,4694’e yükseldi. Yuan, aynı dönemde ₽13,2163 seviyesine çıktı. Döviz piyasasında yuan kıtlığı nedeniyle likidite sorunları yaşanırken, yuan rubleye karşı %10’dan fazla değer kazandı.

Tüm bu göstergelere bakılırsa, yıl sonu mali bütçe hesaplamalarının hızlanacağı Ekim ayında da Rublenin zayıflama eğiliminin devam etmesi öngörülüyor.

Finam Finans Grubu’ndan Alexander Potavin, bu dönemde rublenin zayıflamasını dünya petrol fiyatlarındaki düşüşle ilişkilendirdi.

Potavin’e göre, döviz piyasasındaki bu dalgalanmalar, ithalatçıların döviz taleplerinin yeniden artmaya başlamasından kaynaklanıyor. Özellikle yeni yaptırım koşulları altında ticaretin yeniden yapılandırılması, döviz talebinin toparlanmasına neden oluyor.

Moskova Borsası’nda dolar, euro ve Hong Kong doları ticareti 11 Haziran 2024’te sona erdi. ABD yaptırımları nedeniyle bu para birimlerinde işlem yapılamazken, Merkez Bankası tezgah üstü piyasada yeni yöntemler kullanarak döviz kurları belirlemeye devam ediyor.

Ekim 2024’te Döviz Kurlarını Etkileyecek Faktörler Neler?

Uzmanlar, Ekim ayında ruble döviz kuru üzerinde belirleyici olacak dört ana faktörü sıralıyorlar:

1.  Cari Hesap Dengesi: Mal ve hizmet ihracatı ile ithalatı arasındaki farkın değişimi, ülkedeki para arzı ve talebini belirler. İhracatın azalması veya ithalatın artması, rublenin zayıflamasına neden olabilir.

2.  Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı’nın Döviz Piyasasındaki Faaliyetleri: Yuan alım-satımları piyasadaki döviz arzını doğrudan etkileyerek döviz kuru üzerinde önemli rol oynayacak.

3.  İhracatçıların Döviz Kazançlarının Satış Hacimleri: Petrol fiyatlarındaki düşüş, ihracat gelirlerinde azalmaya yol açabilir ve bu da rublenin değerini düşürebilir.

4.  Merkez Bankası Faiz Oranları: Faiz oranlarındaki artış, genellikle rublenin güçlenmesine katkı sağlar.

Yaptırımlar Altında İhracat ve İthalat Dengesi

Ekim ayında rublenin en önemli belirleyicisi ticaret dengesi olacak. Digital Broker’dan Natalia Pyryeva, ılımlı ithalat ve güçlü ihracatın ruble açısından olumlu olduğunu, ancak ihracatın daralmasının rublenin değer kaybına yol açabileceğini belirtiyor.

Sovcombank’tan Nikita Kulagin, dış ticaret dengesinin zayıflayan rubleye karşı eğilim göstereceğini söylüyor. Petrol fiyatlarındaki düşüşle birlikte ihracat gelirlerinin azalması bekleniyor. Aynı zamanda, ithalat artışı rublenin daha da zayıflamasına neden olabilir.

İhracatçıların Döviz Satışları

Döviz kazançlarının iç piyasada zorunlu satışı, ihracatçılar için önemli bir faktör. 2024 yılı boyunca bu oran çeşitli kez düşürülerek %80’den %40’a indirildi. Bu karar, ihracatçıların döviz taleplerini kolaylaştırırken, ithalatın artmasına ve rublenin değer kaybetmesine neden olabilir.

Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı’nın Döviz Piyasası Faaliyetleri

Maliye Bakanlığı, Ekim ayında döviz alım operasyonları ile döviz piyasasına etki etmeye devam edecek. Ancak, bu alımların rublenin değerine etkisi sınırlı kalabilir. Özellikle petrol ve gaz gelirlerindeki olası düşüş, döviz piyasasında daha fazla satış baskısına yol açabilir.

Petrol Fiyatları ve Etkisi

Petrol fiyatları, rublenin en önemli destek unsurlarından biri. Eylül ayında yaşanan petrol fiyatlarındaki düşüş, Ekim ayında da rublenin zayıflamasına neden olabilir. Özellikle petrol fiyatlarının varil başına $70 civarında seyretmesi, Rusya ekonomisi için olumsuz bir tablo çiziyor.

Vergi Dönemi ve Döviz Kuru Üzerindeki Etkisi

Ekim ayında vergi ödemeleri, rublenin değerini kısa vadede destekleyebilir. Ancak uzmanlar, bu etkinin döviz kuru üzerindeki belirleyici bir faktör olmayacağını öngörüyorlar.

Uzmanlar, Ekim ayında dolar kurunun ₽89-96 aralığında, euro kurunun ise ₽101-107 arasında değişebileceğini tahmin ediyorlar.

Ayrıca, yuanın ₽12,8-13,4 seviyelerinde kalması bekleniyor.

Sonuç olarak, rublenin Ekim ayında zayıflamaya devam etmesi bekleniyor. Döviz piyasasında belirleyici olacak faktörler, petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar, yaptırımların etkisi ve Merkez Bankası’nın politikaları olacak.