Özbekistan, Kırgızistan’a yeni Rus üssü kurulmasına tepkili
Kollektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) çerçevesinde oluşturulan ‘hızlı hareket birliği’nin yerleştirilmesi için hazırlanan yeni Kırgız Rus üssüne, Taşkent’ten sert tepki geldi. Kendisi de KGAÖ üyesi olan, ancak ‘hızlı hareket birliği’ anlaşmasını imzalamayan Özbekistan, bölgenin yeniden silahlandırılmasından endişe duyduğunu açıkladı.
Özbekistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Özbekistan Kırgızistan’ın güney bölgesine yeni bir Rus üssü kurulmasına karşı. Bu tür projelerin uygulamaya konması, bölgenin yeniden silahlandırılmasına neden olacak. Bölgede ciddi bir şekilde istikrarsızlık oluşma riski var.” uyarısında bulunuldu.
Rusya devlet başkanı Dmitri Medvedev ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev, Cumartesi günü gerçekleşen gayrı resmi KGAÖ zirvesi çerçevesinde üs kurulumu ile ilgili protokolü imzalamışlardı. Yeni kurulacak üsle ilgili resmi anlaşmanın da Kasım ayına kadar tamamlanması hedefleniyor. Rusya bu süre zarfında ‘hızlı hareket birliği’ne dahil olmaları için Belarus ve Özbekistan’ı ikna etmeyi planlıyor.
Ancak Özbekistan’ın ısrarla karşı çıktığı hidroelektrik santral inşaatında, Moskova’nın Tacikistan’dan yana tavır koyması Taşkent’te tepki ile karşılandı. Medvedev KGAÖ zirvesi öncesi Taşkent’in su kaynaklarının azalmasından endişe ettiği santralin açılışı için Medvedev düğmeye basmıştı. ABD yanlısı politikalara yeniden sıcak bakmaya başlayan Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov’un, Moskova ile aralarında soğuk rüzgarların estiği kaydediliyor.
Rusya’nın Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’in 20 km uzağında Kant’ta bir askeri üssü daha bulunuyor. 2003’te açılan üste 400 Rus personel, savaş uçakları ve ulaşım için kullanılan helikopterler bulunuyor. Rusya’nın NATO’nun alternatifi olarak oluşturduğu KGAÖ bünyesinde eski Sovyet ülkeleri Rusya, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan, Ermenistan, Özbekistan ve Belarus yer alıyor.