Yuşçenko’dan Medvedev’e açık mektup, yeni enerji krizi kapıda

Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko, Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’e yazdığı açık mektupta, yeni bir enerji krizi yaşanmaması için mevcut enerji anlaşmasının bir an önce değiştirilmesi gerektiğini söyledi. Rusya Başbakanı Vladimir Putin’le Ukrayna Başbakanı Yulia Timoşenko geçen yıl yaşanan krizin ardından, aracıları devre dışı bırakan anlaşmayı parafe etmişlerdi.

Son üç yılda Rusya’dan alınan doğalgaz fiyatının tam üç kat zamlandığını kaydeden Yuşçenko, “Bu dönemde bizim Rus doğalgazından aldığımız transit ücrette herhangi bir değişiklik olmadı. Bu Avrupa’da diğer ülkelerin talep ettiği transit ücretten de üç kat daha düşük. Anlaşmada Ukrayna yükümlülüklerini yerine getirmediğinde cezalandırılması öngörülürken, aynı durum Rusya için geçerli değil.” eleştirisi getirdi.

Ukrayna Cumhurbaşkanlığı sayfasında yer alan mektupta, “19 Ocak’ta Gazprom’la Naftogaz Ukrayna arasında imzalanan anlaşma bir an önce değiştirilmesi gerekiyor. Sadece 2009’da bu anlaşma nedeni ile 4 milyar dolar açık verdik. Ortak bir komisyon kurularak çalışmalara başlamalı.” dedi.

Piyasa şartlarının işlemediği anlaşmaya Ukrayna tarafının daha fazla uymasının mümkün olmadığını kaydeden Yuşçenko, “10 aylık tecrübe göstermiştir ki, bu anlaşmanın mutlaka değişmesi gerekiyor. Bu anlaşma ile Ukrayna’ya ve Avrupa’ya güvenli bir doğalgaz sevkıyatı mümkün değil.” uyarısında bulundu.

Putin-Timoşenko bir araya geliyor

Yalta’da 20 Kasım’da gerçekleşecek Bağımsız Devletler Topluluğu hükümet başkanları zivesine katılacak başbakan Putin’in, Timoşenko ile ikili bir görüşme yapması bekleniyor. Timoşenko görüşmede doğalgaz konusunun ele alınmayacağını söylese de, transit ücretin iki katına çıkarılacağı ile ilgili açıklamalar Moskova’da endişe ile karşılanıyor.

‘Erken uyarı sistemi’ işe yaramayabilir

Rusya Enerji Bakanı Sergey Şmatko ve AB Enerji Komiseri Andris Piebalgs’in geçen hafta parafe ettiği ‘enerjide erken uyarı’ anlaşmasının krizin çıkmasını engelleyemeyebileceği belirtiliyor. Ukrayna ile yaşanan soruna da değinen AB Enerji Komiseri Piebalgs, “Son tüketici doğalgaz ödemesini yapmalı. İMF kısa vadeli çözüm olabilir. Ukrayna’nın ödeme sorununu çözmesini ve yeni sorunlar oluşmamasını ümit ediyoruz.” temennisinde bulunmuştu.

Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan doğalgaz sorunu nedeni ile Avrupa sevkıyatı Ocak 2009’da iki hafta süre ile kesilmişti. Ödeme sorunu yaşayan Kiev’in yeni yıl da benzer bir soruna neden olmasından endişe ediliyor. Kiev İMF’nin kredileri gecikirse, Gazprom’un borçlarını ödeyemeyebilecekleri uyarısında bulunmuştu. Rusya Başbakanı Vladimir Putin de geçen hafta yaptığı açıklamada, Kiev’in Rus doğalgazını çalması durumunda vanaları yine kapatmakla tehdit etmişti.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan