Rusya-ABD nükleer silahsızlanma anlaşması bir kaç günde tamam

ABD ile Rusya arasında 5 Aralık 2009'da süresi dolan stratejik silahlarda indirim anlaşmasının (START-1) yenilenmesi ile ilgili bir yıldır devam eden  çalışmalarda sona gelindi. Yeni anlaşmanın bir kaç gün içinde imzalanabileceği kaydedildi.

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı  Sergey Riabkov basına yaptığı açıklamada, "Anlaşma tamamlanmak üzere. Sanırım bir kaç gün içinde sonuca ulaşırız. Bu iki ülkeyi ilgilendiren bir konu. Ancak anlaşmanın nerede parafe edileceği henüz netlik kazanmadı." dedi. Rusya ve batı ülkeleri arasında köprü görevi göreceklerini söyleyen Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç, silahsızlanma anlaşmasının Kiev'de imzalanmasını teklif etmişti.

Anlaşmada en zorlu konu nükleer saldırı  silahları ile birlikte nükleer savunma silahlarında da indirim ve kontrol mekanizmasının geliyor olması. Böylece Moskova, doğu avrupaya yerleştirilmesi planlanan füze kalkanının kendi nükleer caydırıcılık kapasitesine zarar vermesini engellemiş olacak. Riabkov müzakerelerde baştan bu yana hem savunma hem de saldırı silahlarının birlikte ele alındığına dikkat çekti.

ABD Başkanı Barack Obama, Temmuz ayında gerçekleştirdiği Moskova ziyaretinde Rusya Devlet Başkanı Medvedev’le yeni anlaşma konusunda mutabakata varmıştı. Buna göre taraflar, nükleer başlık sayısını 1500-1675 aralığına, fırlatma sistemi sayısını da 500-1000 aralığına çekecek. Rusya’nın halen 3909 nükleer başlık ve 814 taşıyıcı sistemi bulunurken, ABD’nin 5576 nükleer başlık ve 1198 taşıyıcı sistemi bulunuyor.

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın geçen hafta gerçekleşen Moskova ziyaretinde nükleer silahsızlanma anlaşması yeniden ele alındı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'la ortak basın toplantısı düzenleyen Amerikalı bakan, anlaşmada sona gelindiğini açıklamıştı. Ancak, Rusya'nın yaz döneminde İran Buşehir nükleer santral inşaatını tamamlayacak olması, Clinton'ın tepkisine neden olmuştu.

ABD ve Rusya, İran nükleer sorunu, dünya ticaret örgütü üyeliği, NATO'nun genişlemesi ve füze kalkanı gibi konularda henüz uzlaşı sağlamış değil. Rusya Başbakanı Vladimir Putin, Clinton'la görüşmesinin ardından yaptığı değerlendirmede iki ülke ilişkilerinde temel yaklaşımların değişmesi gerektiğini kaydetmişti.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan