Tatarların İslamiyet’i kabulünün 1090. yılında coşkulu kutlama

Tatarlar’ın dedeleri olarak bilinen Volga Bulgarlarının 922’de İslamiyet’i kabulü münasebeti ile Tataristan’ın Bulgar kentinde tören düzenlendi.

“Kutsal Bulgar Kutlaması” (İzge Bulgar Jıyını) olarak adlandırılan etkinliğe Türkiye’yi temsilen Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez, İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu, IRCICA Genel Direktörü Halit Eren, Moskova Büyükelçiliği Din Hizmetleri Müşaviri Fahri Sağlık ve Türkiye Kazan Başkonsolosu Ahmet Akıntı katıldı.

Rusya’nın farklı bölgelerinden yüzlerce din adamı ve yurt dışından misafirlerin iştirak ettiği törenlerin en önemli parçası Medine Mescid-i Nebevi’nin mimarisine uygun olarak inşa edilen Ak Camii’nin açılışı oldu. Açılışta Tataristan Cumhurbaşkanı Rustem Minnihanov ve Eski Cumhurbaşkanı Mintimer Şaymiyev birer konuşma yaptı.

Her geçen yıl törenlere katılanların sayısının arttığını ifade eden Minnihanov, “Yurt dışından ve Rusya’nın dört bir yanından gelen binlerce misafiri selamlıyorum. Burada gelenek ve kültürümüzü yeniden canlandırıyoruz. Tüm çalışmalarımız kardeşlik, dostluk ve uyumun artırılması için” değerlendirmesinde bulundu. Tatar lider, camiinin inşasına katkıda bulunan Rusya’nın en zengini Alişar Usmanov, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Tatneft’e teşekkür etti.

Türkiye’den gelen misafirler, Rusya Müftüler Konseyi Başkanı Ravil Gaynuddin, Rusya Merkezi Din İşleri Başkanı Talgat Tacettin, Kafkas Müslümanları Dini İdaresi Başkanı Allahşükür Paşazade, Balkanlar ve eski Sovyet ülkelerinden gelen müftüler camide ilk namazı kıldı, birlikte dua etti ve bölgede işbirliklerini müzakere etme imkanı buldu.

Tarihi Bulgar kentinde inşa edilen yeni müze dünyanın en büyük Kur’an-ı Kerim’ine ev sahipliği yapıyor. Resim sergileri, yarışmalar ve diğer etkinliklerin düzenlendiği müzede, tarihi belgeler, el yazması Kur’an-ı Kerim ve diğer dini eserleri görmek mümkün. Müzeyi ziyaret eden Başkan Görmez ve beraberindeki heyet dünyanın en büyük Kur’an-ı Kerim’ini inceledi.

Büyük Bulgarya Hanlığı’nın 640’da Hazarlar tarafından yıkılmasının ardından iki kola ayrılan Bulgarlar, güney batı ve kuzeye doğru göç etti. Batıya giden kol Hristiyanlığı seçerek Balkanlar’da Bulgaristan’ın temellerini atarken, kuzeye giden kol da Kotrak Han’ın öncülüğünde İdil Nehri kıyısında İdil Bulgar devletini kurdu.

İdil Bulgarları’nın Karahanlılardan önce İslamiyet’i 889 yılında tercih etmeye başlayan ilk Türk topluluğu olduğu iddia edilmekte. 966’da Hazar hanlığının yıkılmasının ardından İdil Bulgarlar’ının komşuları Ruslar ve Peçenekler olmuştur. Kazan Tatarları kendilerine 19. yüzyıla kadar Bulgar olarak nitelerken, Çuvaşlar da kendilerini İdil Bulgarlar’ının torunları olarak görür.