7 maddede Rusya'da turist olma rehberi
Dünya genelinde yaklaşık bir milyon kişinin Dünya Kupası’nı izlemek için Rusya’ya gideceği tahmin ediliyor. Eğer siz de onlardan biriyseniz işte size 7 maddelik bir Rusya'da turist olma rehberi.
1 - Sağdan gelenin değil, gücü yetenin önceliği
Moskova’nın trafik kuralları basit. Gücü gücü yetene şeklinde özetlenebilir. Güçlüleri motor gücü yüksek, pahalı ve bazen de mavi siren lambalı otomobillerle yol kapatanlardan oluşturuyor. Onlar yayaya ve bisikletliye şans tanınmaz. Trafik ışıkları ve yaya geçitleri ise en azından teorik olarak varlığı kabul edilen trafik kurallarını hatırlatmaya yarıyor. Trafik kurallarına bir zamanlar Marksizm’in kurallarına olduğu gibi ‘duruma göre’ uyulur. Moskova’nın 10 şeritli bulvarları hayranlık uyandırıcı. Ancak Moskova’ya yeri bol havadar kent havası kazandıran bu bulvarlarda dört tekerlekli "füzeler" genellikle tam gaz gider. Bu nedenle yaya her zaman gözü ve kulağı açık olmak zorunda. Karşıdan karşıya geçmek için yapılabilecek tek şey alt geçitleri kullanmak. Yolu birkaç yüz metre uzatsa da hayatta kalmanızı sağlar.
2 - Metroda konuşma
Rusya'da direksiyondayken maçoluğu kimseye kaptırmayan erkekler metroda centilmen kesilebilir. Yaşlı bir kadın bindiğinde hemen kalkıp yer verirler. Öte yandan Ruslar Moskova metrosunda sohbet etmek için boşuna zahmet harcayan birinin, yabancı olduğunu hemen anlar. Ancak metro çok gürültülü olduğundan sesinizi duyurmak ise aslında pek mümkün değildir. Vagonlarda kablosuz internet bağlantısı olduğundan Rus yolcular da gözlerini çoğunlukla akıllı telefonlarından ayırmaz.
3 - Pasaportunu yanından ayırma
Sovyetler Birliği tarih oldu ama belge tutkusu geçmedi. Rusya’ya giden her yabancının sokağa çıkarken pasaportunu yanına alması gerekir. Sokakta, metroda ya da statta her an karşısına pasaport soran bir memur çıkabilir. Pasaportsuzsanız, kendinizi karakolda bulabilirsiniz. Polisin Dünya Kupası sırasında daha da merhametsiz davranacağı ve mazeret dinlemeyeceği unutulmamalı.
4 - Sokakta karın doyurma
Her yerde olduğu gibi Rusya’da da maç sırasındaki tezahüratlar, kucaklaşmalar, bağırıp çağırmalar, bayrak sallamalar insanı acıktırır. Midesi hassas olanlar sokakta satılan yiyeceklerden yememeli. Yoksa tam bir günü tribün yerine otel tuvaletinde geçirmek zorunda kalabilirler. Yemek sadece lokantalarda yenmeli. Lokanta yemekleri nispeten kaliteli ve ucuzdur. İstisnasız kural olmaz. Hele susanmışsa. Dünyanın maalesef tanımadığı Kwass adlı içecek Rusya’da çok sevilir. Mayalanmış ekmekle yapılır. Bira gibi kekremsi, limonata gibi tatlı değildir. Ama susuzluğu giderir. Adım başı satılan portakalla kahverengi arası bu içeceği mutlaka tatmalısınız.
5 - Sokaktan alışveriş yapma
Kolay yapılabildiği için dimyata pirince giderken evdeki bulgurdan olabilirsiniz. Gar kapılarında satılan sim kartları, şarj kabloları ya da çocuk eli değdiğinde parçalarına ayrılan oyuncaklardan mutlaka sakının. Turistin şemsiye, sutyen, çorap, hediyelik matruşka, peruka ve akıllı telefonları yer altı tünellerinde ve garlarda bulunan küçük dükkânlardan almalarını salık veririz.
6 - Müşteri her zaman haklı değildir
Müşterinin velinimet olduğu Rusya'da henüz idrak edilmemiş. Daha doğrusu esnaf müşteriyi velinimet yerine koymaz. Tezgâhtar, garson veya hosteslerin istifini bozmaz tavırlarını turistler yadırgayabilir. Bu ülkede sahip olanla sahip olmak isteyen arasındaki ilişki ‘gücü yeten yetene’ kuralına dayanır. Rus şirketleri mükemmel uçak, bilgisayar ya da titanyum testeresi yapabilirler ama hizmet anlayışı olmadığından onlarla iş yapmak zordur. Çok güzel yemek pişirirler ama turist yemeğini bitirmeden garson gelip masayı toplayabilir. Müşteriyle ilgilenmek eğitim işi. Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Rusların piyasa ekonomisine alışmaya zamanları olmadı. Rusya’da hayal kırıklığına uğramamak için bunu unutmamak gerekir. Ancak Ruslar bu açığı evlerinde gösterdikleri misafirperverlikle fazlasıyla kapatırlar. En iyi şekilde ağırlanır, votka içinde yüzersiniz.
8 - Sakın votka yarışına girişme
Tolstoy'un Savaş ve Barış adlı romanında Rusların öncelikle içki içmedeki gözü pekliklerini çok güzel anlatır. Davetlerde çok içilir. Ama usulüyle. Kadeh kaldırıştaki konuşmalar hep belli bir sıraya göre yapılır. Votkayı bastırmak için de aşırı yağlı yemekler yenir. Bazen durum kontrolden çıkabilir. Ural bölgesinde iki genç sansasyonel bir resim çekebilmek için el bombasının pimini çekmişti. Çektikleri resim ölüm nedeninin kanıtı olarak polis zabıtlarına geçti.
Miodrag Soric, DW Türkçe