Rusya Türkmenistan’dan indirimi kopardı, sevkıyat ay sonunda başlıyor
Avrupa piyasalarında doğalgaz talebinde yüzde 50’lere varan düşüş yaşanması Rusya’nın Orta Asya ülkelerinden doğalgaz alımını da olumsuz etkiledi. 2008’de bin metreküpünü 300 dolardan olmak üzere yıllık 50 milyar metreküp doğalgaz alımı anlaşması imzalayan Rusya, 2009’da taahhütlerini yerine getiremedi. Uzmanlar, Gazprom’un müşterilerine uyguladığı “al ya da öde” formülünü, alım yaptığı ülkeler için uygulamadığına dikkat çekiyor.
Fiyatın 200 dolara çekilmesinin ardından Ekim sonunda sevkıyatın yeniden başlayacağı kaydedildi. Nisan ayında boru hattında meydana gelen arızayı gerekçe gösteren Gazprom, Türkmenistan’dan doğalgaz alımını durdurmuştu. Türkmenistan’ın sevkıyatın kesilmesi nedeni ile aylık kaybı 1 milyar dolardan fazla. Toplamda Aşkabat’ın zararı 7-8 milyar doları bulmuş durumda.
Türkmenistan enerji enstitüsü Turkmengeologia başkanı Torye Yahşımuradov Reuters’a yaptığı açıklamada Rusya’nın Ekim ayının sonundan itibaren yeniden alımlara başlayacağını söyledi. Türkmen yetkili fiyat konusunda henüz son durumun netleşmediğini de belirtti.
Kommersant gazetesi sevkıyatın 1 Kasım itibari ile başlayacağını, bin metreküp için fiyatın 200 doları geçmemesi durumunda Gazprom’un 2009’da 10 milyar metreküplük bir alım yapabileceğini yazdı. Eylül başında Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov, Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’le görüşmesinin ardından, sorunların giderildiğini ve sevkıyatın başlayacağını duyurmuştu.
Eski Sovyet ülkelerinde bulunan doğalgaz boru hatlarında arızalar sıklıkla yaşanıyor. Bir haftayı aşmayan süre içinde giderilen arızaların, Türkmenistan doğalgaz alım hattında aylarca sürmesi Aşkabat’ın eleştirisine neden oldu. Rusya’nın anlaşma sağlanmasının ardından Türkmenistan’dan 2010 yılında en fazla 30 milyar metreküp doğalgaz alımı yapabileceği yorumları yapılıyor.