Ukrayna'da Rusya yanlısı Viktor Yanukoviç'in Cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmasının ardından Moskova ile ilişkilerde yeni bir dönem başladı. Batı yanlısı  Viktor Yuşçenko'nun iktidarındaki Ukrayna ile sık sık doğalgaz savaşı yaşayan Rusya, şimdi kapsamlı bir enerji işbirliğine giriyor. Kiev, Ukrayna'nın dev doğalgaz alt yapısına Rusya'nın ortak olması karşılığında, ucuz doğalgaz alacak.

Rusya'nın ucuz doğalgaz karşılığında önemsediği iki gündemi var. Sivastopol'da bulunan Rus Karadeniz filosunun süresinin uzatılması ve Kiev'in NATO üyeliğinden tamamı ile vaz gçemesi. Duma milletvekili Konstantin Zatulin basına yaptığı açıklamada, 2017'de süresi dolacak Karadeniz Filosu ile ilgili yeni bir anlaşmanın imzalanması karşılığında, doğalgaz fiyatlarında indirim yapılabileceğini belirtti. Zatulin'e göre Rusya ve Ukrayna endüstriyel üretimleri uluslararası pazarda rekabet ediyor. Ucuz doğalgaz Rus sanayi sektörünün elini zayıflatabilir.

Vedomosti'ye göre Yanukoviç, Turucu Devrim lideri eski başbakan Yulia Timoşenko ile Rusya Başbakanı  Vladimir Putin arasında 2009'un ilk aylarında imzalanan anlaşmanın gözden geçirilmesi talimatı verdi. Avrupa şartlarında alım öngören anlaşmaya göre, Rusya transit ücretlerine aşamalı olarak zam yapacak. Ukraynalı yetkililere göre doğalgaz fiyatları en az Belarus seviyesine çekilmesi gerekiyor.

Ukrayna Enerji Bakanı Yuriy Boyko ve beraberindeki heyet geniş kapsamlı görüşmeler için salı günü Moskova'da olacak. Rusya'nın Ukrayna'yı by-pass ederek Kuzey Akım ve Güney Akım doğalgaz boru hatlarına hız verdiği bir süreçte gelen yeni anlaşma önerisi Moskova'da belirsizlikle karşılanıyor. Rusya, Avrupa doğalgaz sevkıyatının yüzde 80'ini Ukrayna üzerinden gerçekleştirmeye devam ediyor.

Ukrayna doğalgaz alt yapı sisteminin yenilenmesi ile ilgili sürdürülen çalışmalarda oluşacak uluslararası konsorsiyuma Ukrayna, Avrupa Birliği ve Rusya'nın eşit olarak katılması bekleniyor. 2000 yılında başlatılan yenilenme projesi, 2004'de Yanukoviç'in iktidara gelmesinin ardından rafa kaldırılmıştı. Kiev bugüne kadar Rusya'nın Ukrayna'nın doğalgaz altyapısına ortak olmasını, bağımsızlık haklarının ihlali olarak değerlendirdi.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan