Ekonomik kriz ve alternatif kaynaklar bulan Avrupa ülkelerinde taleplerin azalması ve Orta Asya doğalgazının öngörülenden pahalı olması Rusya'nın, Türkmenistan'dan en çok doğalgaz alımı yapan ülke olma konumunu kaybetmesine neden oldu.

Geçen yıl boru hatlarında yaşanan arıza ve fiyat konusunda anlaşmazlık nedeni ile 9 ay Türkmen gazını  alamayan Rusya, 2010'da da bu ülkeden 10,5 milyar metreküp doğalgaz alımı yapmayı planlıyor. Rusya, kriz öncesi Türkmenistan'dan ortlama 50 milyar metreküp doğalgaz alımı yapıyordu.

Türkmen doğalgazının Rusya'ya sevkıyatını  gerçekleştiren Kazakistan devlet enerji şirketi Kaztransgaz yetkilisi Serik Yestay basına verdiği bilgide, Rusya ve Türkmenistan'ın 2010 yılı için 10,5 milyar metreküp doğalgaz alım anlaşması imzaladıklarını açıkladı.

Kommersant gazetesinin haberien göre Türkmenistan Çin ve İran'a da 2010 yılında 10-12 milyar metreküp doğalgaz satışı yapacak. Bu durumda Moskova'nın Türkmen doğalgaz alımında tekel konumunu kaybetme riski yüksek. Gazeteye göre bu üç ülkeden en çok parayı ise Rusya veriyor. Rusya bin metreküp için 190 dolar ödeme yaparken, İran 170 dolar ve Çin de 120 dolar ödeme yapıyor. Çin'e düşük fiyattan sağlanan arzın nedeni ise Pekin'in sağladığı 4 milyar dolarlık enerji yatırım kredisi.

Türkmenistan'ın Güney Yoloten bölgesinde 16 trilyon metreküplük doğalgaz rezervinin işletilmesi için de İngiltere enerji şirketlerinin yanısıra Çin, Güney Kore ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne ait şirketler çalışmalarını sürdürüyor. Şartları uygun bulmayan Gazprom projenin içinde yer almıyor. Kommersant son olarak Aşkabat'ta yapılan zirvede Gazprom yetkililerin yer almamasına dikkat çekti.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan