Otuz yıllık yasak sona erdi, ilk Türk tavuğu Moskova'da
Sovyetler Birliği'nin son döneminde şap hastalığı olduğu gerekçesi ile Türk tavuğuna getirilen ithalat yasağı resmen sona erdi. Rusya'nın en büyük taze et tedarikçilerinden Çalkan grup ve Banvit ilk Türk tavuğunu Moskova'ya getirdi. Rusya piyasasında rekabet şansı yeterli olmayan Türk tavuğu, siyasetçilerden destek bekliyor.
Rusya ve Türkiye arasında son iki yılda elde edilen siyasi başarılar ekonomik alanda da yansımaya devam ediyor. Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev'in Mayıs ayında gerçekleşen Türkiye ziyaretinde 6 tavuk üreticisi şirkete verilen uygunluk sertifikası, 13 şirkete çıkarıldı. Rusya pazarında fiyatların düşük olması, ithalatçı Rus firmaların Türk tavuğunu tercih etmemesi nedeni ile tavuk üreticileri için Rusya pazarı henüz cazip değil.
Türk tavuğu pahalı olduğu için rekabet şansı yok
Rusya pazarına ilk tavuğu getirerek 'yol açmak' isteyen Çalkan Grup Başkanı Mustafa Çalkan, 500 bin tonluk kota ile ilgili haberlere açıklık getirdi. Bu rakamların doğru olmadığını, Rus tarafı ile yapılan toplantılarda 50-60 bin ton gibi kotaların telaffuz edildiğini kaydeden Çalkan, "Rus yetkililer Türkiye'ye özel kota vermek yerine 18 ülkenin yer aldığı 150 bin tonluk kota içine dahil etti. Rekabet edilebilmesi durumunda bunun tamamını da Türkiye getirilebilir. Ancak Türk tavuğunun fiyatı Rusya için pahalı" dedi.
Rusya'nın 2010'da 3 milyon 300 bin tonluk tavuk ihtiyacı olduğunu, bunun 800 bin tonunu dışardan alacağını ifade eden Çalkan, "En uygun fiyatı ABD veriyor. Amerikan tavuğunun tonu bin 500 dolara Rusya pazarına ulaşıyor. İç piyasada tavuğun tonu yaklaşık 2-3 ay önce 2 bin dolardan satılıyordu. Türkiye'den getirilen tavuk ise ulaşım ve vergiler dahil 2 bin 800 doları buluyor. Bu durumda rekabet etmek mümkün değil. Brezilya ton başına ihracatçı firmalara 500 dolar, Avrupa ülkeleri 200 euro destek sağlıyor" şeklinde konuştu.
İstihdam koşulu ile Türk tavuk şirketleri desteklenmeli
Amerikan tavuğuna getirilen yasak ve kuraklıklar nedeni ile iç piyasada tavuğun tonunun 3 bin dolara kadar çıktığını kaydeden Türk iş adamı, "ABD yasağı kaldırıldı. Önümüzdeki dönemde yeniden Amerikan tavukları piyasada olur. Fiyatların düşme ihtimali yüksek. Kalıcı çözüm için iki alternatif var: Türk tavuk şirketlerine istihdam sağlamaları koşulu ile ihracat desteği yapılabilir. Bir de Rusya'ya Türk şirketlerinin Moskova'da ofis açarak doğrudan ithalat yapmalarını sağlayacak imkanlar vermesi için çağrıda bulunabilir. Rusya'da tavuk ithalat kotasını 20 şirket elinde bulunduruyor. Bunlar da Türk ürünleri pahalı olduğu için tercih etmiyor" değerlendirmesinde bulundu.
Rusya pazarına girmek için ilk aşamada 20 ton tavuk getirdikleri bilgisini veren Çalkan, "Bu ürünleri kota dışında getirdik. Yüzde 80 gümrük vergisi var, bunun yüzde 25'i geri alınıyor. Kota içinde getirilmiş olsaydı, iadeler dahil yüzde 18,75 gümrük vergisi olacaktı" dedi. Çalkan, Banvit'le birlikte bedeli 3 bin doların üzerinde olsa da ilk ürünleri Rusya'ya getirerek bu yolu açmak istediklerini söyledi.
Türk tavuğu kaliteli ve helal ürün statüsünde
Türk tavuğunun lezzetli ve helal ürün statüsünde olduğunu belirten Türk iş adamı Çalkan, "Türkiye'de tesisler çok yeni ve soğutma buharla yapılıyor. Biz kendi markamızla da iç piyasada iki ay içinde helal tavuk satışlarına başlıyoruz. Türkiye yıllık 1,5 milyon ton üretim hedefliyor. İç piyasa ve Irak pazarı bunu tüketiyor. Kümes kapasitesinde yapılacak bir kısım düzenlemelerle 200 bin ton artılabilir. Bu da Rusya piyasasına satılabilir." ifadelerini kullandı. Çalkan, Rusya'nın tavuk kotası ile ilgili beş yıllık yeni düzenlemeleri 2012'de yapacağını, 2015'de kotaları tamamı ile kaldırmayı planladığını hatırlattı.
Türkiye et piyasası ile ilgili öneri
Rusya'nın beş büyük taze et tedarikçisi şirketten biri olan Çalkan, Türkiye'de aşırı yükselen et fiyatları ile ilgili önemli tavsiyelerde bulundu: "Rusya'da et fiyatları yüzde 15 civarında arttı. Türkiye'de sorun son 6-7 yıldır et fiyatlarında önemli bir artış yaşanmamıştı. Küçük besiciler üretimi durdurdu. Dışarıdan getirilen kesimlik canlı hayvanla sorunu çözmek zor. Besiciye 3-5 aylık canlı buzağı yetiştirilmek üzere verilmeli. Ciddi bir planlama yapılması durumunda kalıcı çözümler bulunabilir."
Faruk Akkan, Yaşar Niyazbayev, Moskova, Cihan
