Rusya ve AB Azeri gazını paylaşamıyor
Azerbaycan'ın doğalgaz rezervleri Rusya'yı by-pass ederek Hazar enerji kaynaklarına ulaşmak isteyen Avrupa ülkeleri için öncelik olarak belirlendi. Geçen hafta Bakü'ye giden AB Komisyon Başkanı Jose Manuel Barroso, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'le enerji alanında stratejik işbirliği anlaşması imzaladı. Türkmenistan'dan da benzer destek alan AB, Nabucco doğalgaz boru hattı için kaynak tedariki çabalarını sürdürüyor. Orta Asya ve Hazar enerji kaynakları üzerindeki kontrolünü kaybetmek istemeyen Moskova ise Brüksel'in her hamlesinden sonra daha fazla enerji alımı için strateji geliştiriyor.
Orta Asya ülkelerinden 2011'de en az yüzde 2 daha fazla doğalgaz alımı planlayan Gazprom en büyük kıyağı da Azerbaycan'a yaptı. Gazprom CEO'su Aleksey Miller Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Başkanı Rovnag Abdullayev'la St. Petersburg'da bir araya geldi. 2010'da Azerbaycan'dan 2010'da 1 milyar metreküp olan alımı 2011'de 2 milyar metreküpe çıkarma konosunda mutabakat sağladı. Azeri gazından kar beklemeyen Gazprom, piyasa fiyatlarını önerdi.
Azeri gazı için en güvenli rota Rusya
Gazprom'dan yapılan açıklamada tarafların Azerbaycan’dan Rusya’ya doğalgaz sağlanması konusundaki işbirliğinin sonuçlarının son derece olumlu olduğu konusunda görüş birliğine vardıkları belirtildi. Görüşme sırasında Rusya’ya yapılan gaz sevkiyatının Azeri gazı için en güvenilir ve sürdürülebilir rotayı oluşturduğuna da vurgu yapıldı.
Gazprom ve SOCAR ayrıca doğalgaz alımını 2012 yılında, 3 Eylül 2010’da yapılan kontrata binaen, satın alınan miktarın üzerine çıkarma konusunda anlaştı. Taraflar Azerbaycan’dan satın alınacak doğalgazın petrol sepetine dayalı bir fiyat formülüne bağlı olacağı, ancak uzun vadede satın alınacak miktar konusunda sınırlandırma yapılmayacağı üzerine görüş birliğine vardı.
Görüşme sonrasında Miller ve Abdullayev, Gazprom ve SOCAR arasındaki işbirliğinin iki ülke için de stratejik olarak önemli bir alanda geliştiğinin altını çizdi. Miller, "Azerbaycan ve Rusya arasında doğalgaz alanında işbirliği iki ülke için de ticari olarak en yararlı seçenek. Gazprom için, bugüne dek Bakü’deki ortaklarımızla anlaştığımız zaman dilimi boyunca daha fazla Azeri gazı almamız noktasında hiçbir kısıt bulunmamakta. Görüşmelerde 2012 itibariyle gaz alımını artırma kararı aldık" dedi.
Azerbaycan, Hazar Denizi’nin Azerbaycan’a ait olan kısmında yer alan ve 1,2 trilyon metreküp tahmini rezerve sahip olan Şah Deniz sahası da dahil olmak üzere 1,5 trilyon metreküp seviyesinde kanıtlanmış rezerve sahip.
Azerbaycan’ın yıllık doğalgaz tüketimi de yaklaşık 10 milyar metreküp seviyesinde.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan