Rusya-Türkiye KEK protokolü imzalandı; Samsun-Ceyhan'da henüz mutabakat yok
Türkiye-Rusya Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 11. Dönem Toplantısı Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'da gerçekleşti. Enerji Bakanı Taner Yıldız ve Rusya Başbakan Yardımcısı İgor Seçin'in eş başkanlıklarını yaptıkları KEK toplantısında iki ülke ticari, ekonomik, siyasi ve kültürel ilişkileri ele alındı. Kültür ve Turizm alanında 2011 yılı çalışmalarını kapsayan bir protokol; bir de enerji, ulaştırma, tarım, sanayi ve diğer konulardaki ikili ilişkilerin yer aldığı KEK protokolü imzalandı.
KEK toplantısı öncesi Yıldız ve Seçin'in ikili ve heyetler arası görüşmelerde Samsun-Ceyhan petrol boru hattı başta olmak üzere stratejik projeleri ele aldıkları belirtiliyor. Türkiye'nin önerdiği transit geçiş ücretlerini yüksek bulan Rusya'nın taslak metne olumlu yaklaşmadığı kaydediliyor. Sıkı süren pazarlıklarda sonuç alınamazken, son sözün Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev'in 15-16 Mart tarihlerinde Moskova'da gerçekleştirecekleri Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK) toplantısına bıraktıkları kaydedildi.
KEK toplantısı sonrası Samsun-Ceyhan petrol boru hattının Türkiye ortağı Çalık Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çalık, Yıldız ve Seçin ayak üstü bir görüşme de gerçekleştirdi.
Rus basınına yansıyan bilgilere göre, Türkiye Samsun-Ceyhan'dan taşınacak petrol için ton başına 19-20 dolar istiyor. Boğazlardan geçişin maliyetinin 4-5 dolar seviyesinde kaldığını kaydeden Rus ekonomi çevreleri, Burgas-Dedeağaç'taki rakamın da 7 doları geçmeyeceği değerlendirmesinde bulunuyor. Ancak Moskova'nın Samsun-Ceyhan'ın rakibi olan Burgas-Dedeağaç'ı finanse etmeyi askıya alan Rusya Enerji Bakanı Sergey Şmatko da Samsun-Ceyhan'ın imzalanacağını söyledi.
Türk kaynaklarından edinilen bilgiye göre Samsun-Ceyhan'da müzakereler sürüyor. Erdoğan'ın Moskova ziyareti öncesi diğer konuların da Rusya ile masaya yatırıldığını kaydeden yetkililer, Samsun-Ceyhan petrol boru hattında imzaların atılacağını öngörüyor. Enerji Bakanı Yıldız da basın mensupları ile kahaltılı toplantıda verdiği bilgide müzakerelerin sürdüğünü, anlaşmanın imzalanması ile ilgili herhangi bir tarih vermenin doğru olmayacağını ifade etmişti.
Rus enerji şirketleri Rosneft ve Transneft'in hatta ortak olmasına olumlu yaklaşırken, Rus tarafının da en az 25 milyon ton petrol tedarik edeceği konusunda mutabakat sağlanmış durumda. Türkiye, 50-70 milyon metreküp kapasitesi olacak Samsun-Ceyhan'a Kazakistan'ın da en az 10 milyon metreküp arz sağlamasını bekliyor.
Abdurrahman Kamburoğlu, Kazan, Cihan