Başbakan "çılgın projeyi" açıkladı; Rus şirketler projede yer alacak

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 'çılgın proje' olarak adlandırılan projesinin İstanbul'a ikinci bir İstanbul Boğaz inşa etmek olduğu ortaya çıktı. Todays Zaman'ın Erdoğan'ın en yakın kurmaylarından elde ettiği bilgilere göre Başbakan Erdoğan, Cumhuriyetin 100. Yılı olan 2023 yılında İstanbul'a Silivri-Çatalca hattı üzerinde yeni ve suni bir boğaz yapmak istiyor. Proje İstanbul Boğaz'ındaki deniz trafiğinin tamamen bu kanaldan yapılmasını sağlamayı hedefliyor. Bunun yanı sıra Erdoğan, İstanbul Boğazı'nda yapılacak üçüncü köprüyü de bu projeye paralel olarak Uygarlık Köprüsü yapmayı düşünüyor.

Türkiye, bir aydan beri Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 'çılgın proje' olarak adlandırılan İstanbul'la ilgili projesini konuşuyor. Erdoğan'ın gazeteci Hıncal Uluç'a açıkladığı projenin ne olduğuna ilişkin çok sayıda fikir ortaya atıldı. Yeşilköy'deki havalimanın tamamen kaldırılacağı, yerine ise New York' taki gibi Central Park yapılacağı, Kemerburgaz'daki taş ocaklarının bulunduğu araziye ise uluslararası yeni bir havalimanının yapımına başlanabileceği söylendi. Taksim Meydanı, Atatürk Kültür Merkezi ile ilgili de fikirler ortaya atıldı. Ancak ortaya atılan projelerden hiç biri insanlara çılgın gelmedi.

Erdoğan'ın İstanbul'un tarihi yarımadasını yıkıp Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki mimarisine kavuşturacağını iddia edenler oldu. İstanbul'a yeni bir cami yapacağını düşünenlere ise bizzat Başbakan Erdoğan tepki göstererek, bu kişilerin AK Parti'ye kendi kafalarındaki bir şablona oturtmaya çalıştıklarını ileri sürdü.

AK Partili İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Başbakan Erdoğan'ın İstanbul için 'çılgın projem' dediği projesi için, "Dünyada örneği yok" derken Erdoğan'ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminde düşündüğü bazı projelerin de bulunduğunu söylemekle yetindi. Topbaş, Erdoğan'ın planladığı projelerin bir kısmının Taksim Meydanı ile ilgili olduğunu ancak bunun 'çılgın proje'nin yanında basit kaldığını da vurguladı.

BAŞBAKANIN PROJE İLE İLGİLİ AÇIKLAMALARI

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul'da iki yarımada ve bir adanın oluşacağını belirterek, ''İstanbul'un Avrupa yakasında, şehrin batısında, Karadeniz ile Marmara Denizi'nin arasına, yaklaşık 45-50 kilometre uzunluğunda bir kanal yapıyoruz. İstanbul'umuza 'Kanal İstanbul'u kazandırıyoruz'' dedi.
Başbakan Erdoğan, İstanbul Kongre Merkezi'ndeki toplantıda ''çılgın proje'' olarak adlandırılan ''İstanbul Hazır; Hedef 2023'' projesini açıkladı. Türkiye'nin bu büyük hayali, bu büyük projeyi gerçekleştirecek iradeye sahip olduğunu belirten Erdoğan, kaynak noktasında bir sıkıntı olmadığını söyledi.
Projenin, tamamıyla milli kaynaklardan karşılanacağını belirten Erdoğan, ''Çünkü, Türkiye bir istikrar ülkesi, Türkiye bir güven ülkesi. Buraya güvenildikçe, burada istikrar oldukça, buraya artık girişimciler, müteşebbisler rahatlıkla girebiliyor. Türkiye 2023'e böyle büyük böyle çılgın, böyle muhteşem bir projeyle girmeyi fazlasıyla hak etmektedir ve bunun adımını attık'' diye konuştu.

-KANAL İSTANBUL-

Açıklayacağı projenin, çok boyutlu bir proje olduğunu belirten Başbakan Erdoğan, şunları söyledi:

''Aynı zamanda bir enerji projesidir. Bu proje, bir ulaştırma projesidir. Bayındırlık, tarım, eğitim, istihdam projesidir. Bu proje bir şehircilik projesidir. Onun kadar da bir aile projesi, konut projesi, kültür projesi, bir turizm projesidir. En önemlisi de bu proje, bir çevre projesidir. İstanbul'u ve çevresini, tabiatı, denizi, su kaynaklarını yeşili, hayvan ve bitki yaşamını koruma projesidir. Projeyi, açıklamadan önce özellikle iki hususun altını çiziyorum. Biz, çok uzun bir süredir bu proje üzerinde büyük bir titizlikle dar çerçevede çalıştık. Ve birkaç grubu, dar çerçevede çalıştırdık. Her türlü olumsuzluğu, haksızlığı, adaletsizliği önlemek adına projenin yeri ve maliyeti konusunu gizli tutmaya devam edeceğiz. Bunu açıklayacak değilim. Çünkü, onu açıkladığımız anda birçok olumsuzlukların olabileceğini görüyoruz. Projenin, yeri ve maliyeti 3 aşağı 5 yukarı belirlenmiş durumdadır. Sadece etüt çalışmaları tahminen 2 yıl sürecek. Böyle devasa bir projenin süreç içinde yer ve maliyet açısından değişikliklere uğrayacak olması da son derece tabiidir.

Dünyada içinden nehir geçen nice şehirler var. Ama içinden deniz geçen yegane şehir İstanbul. Şu andan itibaren başlattığımız projemizle İstanbul, içinden 2 deniz geçen bir şehre dönüşüyor. İstanbul'da bu projeyle beraber, 2 yarımada, 1 ada oluşuyor. Anadolu yakası, zaten bir yarımada. Fakat şimdi bir ada oluşacak. Bu projeyle birlikte bir yarım ada daha oluşacak. İstanbul'un Avrupa yakasında, şehrin batısında, Karadeniz ile Marmara Denizi'nin arasına, yaklaşık 45-50 kilometre uzunluğunda bir kanal yapıyoruz. İstanbul'umuza 'Kanal İstanbul'u kazandırıyoruz.''

TANKER FACİALARI FİKRİ DOĞURDU

Today's Zaman, Erdoğan'ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminden beri yanında ayırmadığı kurmaylarının nabzını tutarak Başbakan'ın çılgın projesinin ne olduğunu araştırdı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı sırasında ve AK Parti'nin kuruluşunda Erdoğan'a yakın çalışmış bir isim, projenin ne olabileceğini Todays Zaman'a anlattı. Başbakanın yakın çalışma arkadaşı olan ve adının açıklanmasını istemeyen kurmay, çılgın projenin İstanbul'a ikinci bir İstanbul Boğaz'ı inşası olduğunu söyledi.

Projeye ilişkin önemli ayrıntılardan da haberdar olan kurmay, projenin Erdoğan'ın Belediye Başkanlığı döneminde fikir düzeyinde olduğunu ancak 2007 yılında İstanbul'daki sel felaketinden sonra ise projelendirildiğini ifade etti. Eylül 2009'daki sel felaketinde 31 kişinin yaşamını yitirmesiyle birlikte Erdoğan, bu projenin hayata geçirilebileceğine karar verdi.

Erdoğan'ın kurmayının verdiği bilgilere göre, Başbakan daha İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı döneminde İstanbul Boğazı'ndaki tanker trafiğine çözüm aramaya başladı. 15 Temmuz 1979'da Libya'dan yüklediği 94,600 ton ham petrolü Romanya'ya taşıyan Rumen bandıralı Independenta adlı tanker Yunan bandıralı Evriyali adlı kuru yük gemisine çarpmış ve kazada 43 kişi ölürken denizdeki yangın günlerce söndürülememişti.

Erdoğan'ın kurmayının verdiği bilgilere göre, Başbakan belediye başkanlığı döneminde İstanbul Boğaz'ındaki deniz trafiğine nasıl çözüm bulabileceğini araştırırken, önce İzmit Körfezi'nden Karadeniz'e ulaşacak bir kanal projesi üzerinde çalıştı. Ancak Siirt'te okuduğu bir şiir yüzünden belediye başkanlığı görevinden alının cezaevine gönderilince bu proje sadece fikir düzeyinde kaldı.

3 YIL ÖNCE KARAR VERDİ

Erdoğan'ın kurmayının verdiği bilgilere göre, 2009 yılında Trakya ve İstanbul'da yaşana sel felaketleri Erdoğan'ın belediye başkanlığı döneminde hayata geçiremediği projeleri için büyük bir fırsat oldu. İstanbul'daki derelerin ıslah edilmesinin büyük maliyet gerektiği de tespit edilince Erdoğan, Silivri-Çatalca hattı üzerindeki dere yatakları boyunca Karadeniz'e ulaşacak bir kanal projesinin mümkün olup olmayacağını araştırmaya başladı. Bunun için İstanbul Üniversitesi'nden bazı uzmanlardan fikir alan Erdoğan, İstanbul'a yapılacak ikinci bir boğazın hem İstanbul Boğaz'ındaki deniz trafiğine kesin çözüm olabileceğini hem de dere Avrupa yakasında yaşanabilecek yeni sel felaketlerinin önüne geçebileceğine karar verdi.

RUSLAR VE İTALYANLARLA GÖRÜŞTÜ

Başbakan Erdoğan, İstanbul Boğazı'ndaki deniz trafiğine kesin çözüm olarak düşündüğü proje kapsamında Rus ve İtalyan firmaları ile de bazı ön görüşmeler yaptı. Hatta İstanbul'daki deniz trafiğine çözüm için çok büyük bir Rus firması kanalın inşasını üstlenebileceğini bildirdi.
Ruslar İstanbul Boğaz'ındaki tanker trafiğinin yeni inşa edilecek bu kanal üzerinden yapılması konusunda Erdoğan'la bir araya geldi. 8 ila 10 milyar dolar maliyet çıkarılan projenin bir kanal projesi gibi düz bir hat üzerinden değil, dere yataklarını takip ederek Karadeniz'e ulaşacak yeni bir boğaz projesi olması da kararlaştırıldı.

Erdoğan'a verilen bilgilere göre proje yabancı firmalar tarafından Türkiye Cumhuriyeti hazinesine de hiçbir külfet getirmeyecek. Projeyi gerçekleştiren firmalar yeni boğazdaki tanker trafiğinden elde edecekleri gelirle projeyi hayata geçirecekler.

Erdoğan'ın kurmayının verdiği bilgilere göre, Başbakan projenin Cumhuriyetin 100. Yıl dönümü olan 2023 yılında gerçekleşip gerçekleşemeyeceği konusunda da bilgiler aldı. Hem Rus hem İtalyan yetkililerin bunun mümkün olacağını ifade etti. Yeni bir boğaz inşası bölgedin sıfırdan yeniden yapılandırılması anlamına geldiği için Erdoğan, büyük rant savaşlarına yol açabileceğini endişesi ile projesi saklamayı tercih etti.

Aynı yetkilinin verdiği bilgilere göre Başbakan Erdoğan, İstanbul'a yeni boğaz projesini 2011 seçimlerinden sonra açıklayacak. İstanbul'a üçüncü boğaz köprüsü projesiyle de yakından ilgilenen Başbakan Erdoğan, iki projesinin birbiriyle paralel gerçekleşmesini planlıyor.
Erdoğan, İstanbul'a ikinci boğaz projesinin gerçekleşmesi halinde üçüncü boğaz köprüsüne de tarihi bir kimlik kazandırmayı hedefliyor. Asya ile Avrupa kıtasını birbirine bağlayacak bu köprünün, medeniyetler buluşmasının en büyük sembolü olmasını isteyen Erdoğan, Osmanlı Sultanlarından ll. Abdulhamit'in İstanbul Boğaz'ın yapmayı planladığı üçayaklı köprü projesini de 3. Boğaz Köprüsünde uygulamayı hedefliyor. İstanbul Boğazı'ndaki büyük deniz trafiğinin kaldırılmasından sonrü üz ayaklı taş köprünün yapılabileceği ifade ediliyor. Köprünün adının da Uygarlık(Medeniyet) Köprüsü olabileceği belirtiliyor.

Ulaştırma Bakanlığı, Sakarya Nehri'ni kullanıp Marmara ile Karadeniz'i birleştirecek bir proje üzerinde yıllardan beri çalışıyor. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, geçtiğimiz yıl yaptığı açıklamada Karadeniz ile Marmara denizini İstanbul Boğazından sonra ikinci bağlantıyı sağlayacak Sakarya Projesi'ni gündeme aldıklarını açıklamıştı. Bu projenin de ilk fikir babası Osmanlı sadrazamlarından Sokullu Mehmet Paşa olduğunu biliniyor.

Kaynak: Cihan Haber Ajansı