Rusya yerli talebi karşılamak için benzin ihracatını durduracak
Uluslararası piyasalarda petrol fiyatlarının 120 doların üzerinde seyretmesini fırsat bilen Rus enerji şirketleri ihracata yönelince içerde benzin kalmadı. Rusya Enerji Bakan Yardımcısı Sergey Kudriaşov bazı bölgelerde oluşan açığı kapatmak için Mayıs ayında benzin ihracatını durdurabileceklerini açıkladı.“İhracatı keserek iç talebi karşılamak zorunda kalacağımızı düşünüyorum” değerlendirmesinde bulunan bakan yardımcısı, “Petrol şirketleri ile tüm petrol ürünlerini yerli piyasaya sunacakları konusunda mutabakat sağladık” dedi.
Sibirya’nın Altay bölgesinde benzin istasyonlarının hafta sonunda petrol şirketlerinin ürün tedariklerine olumlu cevap vermemeleri ile başlayan kriz Rusya’nın diğer bölgelerine de genişlemiş durumda. Benzin ve mazot açığı Sibirya’nın Tomsk, İrkutsk ve Novosibirsk kentlerinde de etkili olmaya devam ediyor. Tomsk’ta belediye otobüslerinden yüzde 20’si mazot yokluğu nedeni ile servise çıkamadı. Bazı kentlerde benzin istasyonları önünde uzun kuyruklar oluşurken, bir çok istasyon da kepenk indirmek zorunda kaldı.
Enerji uzmanları petrol şirketlerinin yurt dışında aşırı fiyatlara cevap verebilmek için iç piyasalara arzı durdurduğunu belrirtiyor. Aralık ayında parlamento seçimleri ve Mart 2012’de de devlet başkanlığı seçimlerine hazırlanan yönetim ise halkın tepkisine neden olacak şekilde benzin fiyatlarında aşırı bir yükselişe izin vermek istemiyor. Federal Tekelle Mücadele Servisi kartel oluşturarak içerde benzin fiyatlarında artış sağlamayı hedefleyen petrol üretici şirketleri aleyhine bir dizi dava açtı.
Benzine yüzde 20 zam
Rusya’nın yılın ilk dört ayında 3 milyon ton petrol ürünü ihraç ettiğini, buna mukabil 2010’nun tamamında bu rakamın 3 milyon ton olduğunu söyledi. Benzin fiyatlarının Rusya’nın farklı bölgelerinde yüzde 2 ile yüzde 20 arasında zamlandığı belirtiliyor. Basına değerlendirmede bulunan Kudriaşov yüzde 5 daha zam beklediğini, bu çerçevede piyasanın istikrara kavulabileceğini söyledi. Bakan yardımcısı yeterli petrol ürünleri rezervine sahip olduklarının da altını çizdi.
Rusya’nın bölgelerinde 95 oktan süper benzin 23 rubleye kadar çıkarken, başkent Moskova’da pompa çıkış fiyları 28 rubleye (yaklaşık 1 dolar) yükseldi.
Tomsk bölgesi valisi Viktor Kress Rusya’nın en büyük petrol şirketi Rosneft’in bölgeye 1,900 ton benzin gönderdiğini ve Gazprom Neft’in de Kemerovo bölgesinde 400 ton benzin gönderdiğini açıkladı. Yerel parlamentoda konuşan Kress, “Tüm gece boyunca çalışmalarımız sürdü. Ancak sorun çözlebilmiş değil. Bu durumda dizlerimizin üzerine çöküp yalvarmamız gerekiyor. Ben de urada baş dilenciyim” eleştirisi getirdi.
Yaz döneminde tarım sektöründe mazot açığının oluşabileceğine dikkat çeken uzmanlar, yeni zamların yüzde 7 enflasyon rakamlarının yakalanmasını imkansız hale getireceğini savunuyor. Yılın ilk dört ayında yüzde 4,2’yi bulan enflasyonun yıl sonuna kadar hedefin çok üzerine çıkmasından endişe ediliyor.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan