Rus bakan: Samsun-Ceyhan yüzde 40 daha pahalı

Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak, Samsun-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı'nın, boğazlardan tankerle sevkiyattan yüzde 40 pahalı olacağını söyledi. Novak, “Boğazlardan geçiş fiyatına kıyasla daha uygun olacaksa projeye devam edilir.” dedi.

Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak ilk kez 2005’te proje olarak sunulan Rus petrolünü Akdeniz’e taşıyacak Samsun-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı’nın ekonomik cazibesini yitirdiğini söyledi. Rus Bakan, çevre ve güvenlik tehditlerine rağmen petrol sevkiyatına boğazlardan tankerlerle devam etmek zorunda olduklarını kaydetti.

Hafta sonu Antalya’da gerçekleştirilen Türkiye-Rusya Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) toplantısında bir grup Türk gazeteciye açıklamalarda bulunan Novak, Samsun-Ceyhan modeliyle petrol transit masraflarını boğazlardan yüzde 40 daha pahalı bulduklarını kaydetti. Novak, eğer Rus şirketlere kâr sağlamayacaksa bu boru hattının daha fazla üzerinde durmanın bir anlamı olmayacağını ifade etti. Rus Bakan’a göre Samsun-Ceyhan mevcut haliyle İstanbul ve Çanakkale boğazlarından tankerle petrol taşımacılığına karşı rekabet edebilecek güce sahip değil. Novak, “Tankerle petrol nakli bizim hesaplarımızca ton başına 56 dolara mal oluyor. Boru hattıyla bu nakil ise faturayı 76 dolara kadar çıkarıyor. Bu fiyatlarla firmaların bu projeyi inşa edecekleri şüpheli.” dedi.

Çalık ve İtalyan ENI, Samsun-Ceyhan’ı masaya getirmesiyle birlikte Rus Rosneft ve Transneft projede yüzde 25’er ortak olmak istediklerini belirtmişti. Proje ayrıca Rusya petrolünün dünya piyasasına tek deniz çıkışı olan İstanbul ve Çanakkale boğazlarında trafiği rahatlatacağı ve mevcut güvenlik ve çevresel tehditleri de minimize edeceği ümidiyle Ankara tarafından heyecanla karşılanmıştı. Ne var ki, bir süre sonra ton başına transit geçiş ücretini pahalı bulan Rus şirketler projenin geleceği hakkında soru işaretlerine takılmıştı.

Rus firmalarının fiyat açısından uygun olmayan herhangi bir projeye girmeyeceklerini vurgulayan konuk Enerji Bakanı Novak, “Bu tamamen ticarî bir proje. Boğazlardan geçiş fiyatına kıyasla daha uygun olacaksa bu projeye devam edilir. Ekonomik açıdan kârlı hale geldiğini görmemiz gerekir. Bunun için de projenin fizibilite raporunun bir an önce bitirilmesi gerekir. Eğer gerçekleşmezse de bu dünyanın sonu değil.” değerlendirmesini yaptı.

İtalyan ENI’nin Ankara tarafından Samsun-Ceyhan dâhil Türkiye’deki enerji yatırımlarından men edilmesi konusuna da değinen Novak, projede ENI ya da bir başka firmanın yer almasından ziyade buranın rekabet edilebilirliğiyle daha çok ilgilendiklerini vurguladı. Önümüzdeki süreçte piyasada Samsun-Ceyhan’ın en büyük rakibi olarak gösterilen fakat 2011’de Bulgar hükümetince iptal edilen Burgaz-Dedeağaç Boru Hattı ile aynı akıbeti paylaşıp paylaşmayacağı merak konusu.

Rus Enerji Bakanı Novak, Güney Kıbrıs’ın açık denizde yapmayı planladığı aramalar konusunu değerlendirirken, “Türkiye ile olan işbirliğimizi riske atmayız.” ifadesini kullandı. Kıbrıs açıklarıyla ilgili çözülmemiş bazı zor konular bulunduğunu, Rusya olarak faaliyetlerde bu konuları mutlaka dikkate aldıklarını vurgulayan Novak, “Türkiye ile eskiye dayalı işbirliğimiz var, bu tarz durumlar ortaya çıktığı zaman dostça ilişkilerimizi her zaman dikkate alarak, kesinlikle iş prensiplerimizi ihlal etmeyi düşünmüyoruz.” açıklamasında bulundu.