Rusya yolu kolaylaşırsa, İstanbullular ucuz domates yiyeyemeyecek

Antalya'da Toptancı Hali'nde 1,20 ile 1,40 lira arasında işlem gören sera domatesinin İstanbul Yaş Sebze ve Meyve Hali'ndeki fiyatı 3 ile 4,5 liradan işlem görüyor. Antalya'da hal esnafı, ABD ve Avrupa mallarına ambargo uygulayan Rusya'nın önümüzdeki günlerde Türkiye'den ihracatın önünü açması halinde İstanbullular için ucuz domates beklentisinin hayal olacağını söylüyor.

Son yılların en sıcak eylül ayı yaşanması sebebiyle Türkiye'nin yaş sebze ve meyve ambarı olarak anılan Antalya'da ürün bolluğu yaşanıyor. Sebze meyvedeki bu bolluk ürün fiyatlarına yansımış değil. Antalya Toptancı Hali'nde domates 1,30-1,80 lira, biber 1,20-1,50 lira, hıyar 40-60 kuruş, patlıcan 80 kuruş ile 1,20 lira arasında işlem görüyor. Antalya'da yetiştirilen bir ürünün fiyatı İstanbul'a ulaşana kadar katlanıyor. İstanbul Yaş Sebze ve Meyve Hali'nde Antalya domatesi 3-4,5 lira, biberi 4-5 lira, salata 2-3 lira, patlıcanı 2,30-3 lira arasında değişen fiyatlardan işlem görüyor. Antalya halindekiler, aradaki fiyat farkının nakliye, ambalaj, işçilik ve komisyon ücretinden kaynaklandığını söylüyor. Antalya'dan Bayrampaşa'daki hale sebze meyve götüren Nezir Kaplan, Antalya'da 1,80 olan domatesin fiyatının 2,5 liraya ulaşmasının normal olduğunu belirtiyor.

Antalya'dan İstanbul'a giden bir domatesin maliyetler sebebiyle fiyatının 50 kuruş artmasının doğal olduğunu belirten Kaplan, "Bu sadece maliyet. Karşı tarafın ticareti ne olacak? Ticaret yapmayacak mı? Karşı tarafın kazancı olmayacak mı?" diye soruyor. "İstanbul'un 5 sene önce 7 TL'ye domates yediğini biliyoruz." sözüyle fiyatların makul olduğunu savunan Nezir, sera ürünlerinin bollaşmasıyla birlikte bir ay sonra ücretlerin normal seviyesine gerileyeceğini dile getirdi.

Fiyatların gerilemesini etkileyecek tek nedenin Avrupa ve Amerika'nın tarım ve gıda ürünlerine ambargo uyguladığı Rusya'nın Türkiye'den ihracatın önünü açması olacak. Nezir'e göre Rusya'ya domates ihracatı yoğunlaşırsa İstanbul'un ucuz domates arzusu bir hayal olarak kalacak.

"HAVA SICAK, ÜRÜN BOL; AMA FİYATLAR YÜKSEK"

Antalya'da sebze fiyatlarının yüksek olduğunu savunan hal esnafı da var. Onlardan biri olan İsmail Erten, bu yıl havalar sıcak gittiği için Antalya'da sebze ve meyvenin bol olduğunu ifade ederek, İstanbullunun fahiş fiyattan yaş sebze meyve tükettiğini söylüyor. Yüksek fiyatın denetimsizlikten, kötü niyetleri aracılardan, hipermarketlerden ve yerel yönetimlerin yanlış uygulamalarından kaynaklandığını savunan Erten, çiftçinin ürününü tüketiciye direkt ulaştıracağı pazar yerleri oluşturulması halinde fiyatların yarı yarıya düşeceğini belirtiyor.

İstanbul'daki hal fiyatlarını kendisinin de incelediğini belirten Erten, "Biz de 1-1,50 olan domates İstanbul'da 3 lira. Biz de 4 lira olan Kaliforniya 9 lira. 3 lira olan çeri 8 lira. Burada 1,20 olan dolmalık biber 4-5 lira. Antalya'da sera malı sivri biber 1-1,50 İstanbul'da 4 lira. İstanbul'da bu fiyatlardan satılıyorsa halkımıza fahiş fiyatlardan ürün ulaştırılıyor." dedi.

"ÇİFTÇİ HEP MAĞDUR"

Tüketicinin tepkisini çeken yüksek fiyatlar, çiftçinin yüzünü güldürmüyor. Kaliteli domates İstanbul'daki bir hipermarkette 6-7 lira etiketle satılabiliyor. Ancak o para Antalyalı üreticinin cebine girmiyor. Ürettiği domatesi satmak için Antalya Toptancı Hali'ne getiren Muhterem Tetik'in şu sözleri dikkat çekiyor: "En kaliteli domatesi getirdim. Fiyatı en fazla 1,40. Sera malı, yeni ürün. 3 lira üstü olması çok aşırı. Buradaki durum böyle. Aracılar ne yapıyor bilmiyorum? Fiyat şaşırtıyor. Niye bu kadar pahalı?"