Putin’den Ankara’ya altı saatlik enerji çıkarması
Rusya Başbakanı Vladimir Putin, bugün Ankara'ya gündeminin önemli bir bölümünü enerji başlığının oluşturduğu tarihî bir ziyaret gerçekleştirecek. İki ülke arasında nükleer enerji konusunda iki ayrı anlaşma imzalanacak. Akkuyu Nükleer Santrali ihalesine ilişkin gelişmeler, Güney Akım ve Mavi Akım-2 de masada olacak. Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme sürecinin önünde bir engel olarak duran Karabağ sorununun çözümü için Moskova'nın daha aktif bir çaba içinde olması istenecek. Avrupa ve ABD'nin arkasında olduğu Nabucco projesiyle ilgili hükümetler arası metnin Ankara'da imzalanmasından yalnızca haftalar sonra gerçekleşen enerji gündemli ziyaret, Türkiye'nin enerji güvenliği açısından önemini bir kez daha ortaya koyacak.
Rusya Başbakanı Putin, 6 saatlik Ankara ziyaretinde ilk olarak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelecek. İki başbakan arasındaki görüşme öğle yemeğinde sürecek. Yemekte, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Enerji Bakanı Taner Yıldız da hazır bulunacak. Ankara buluşması, Putin ile Erdoğan arasında son 5 yıl içinde gerçekleştirilen 9. görüşme olacak. Putin'in heyetinde, Rus Gazprom'un başkanı Aleksey Miller de yer alıyor.
Putin’in ziyareti öncesi Rusya Enerji Bakanı Sergey Şmatko ve Rusya başbakan yardımcısı İgor Seçin Ankara’da hazırlık çalışmalarında bulundu. Pazartesi günü başlayan iki ülke 9. karma ekonomik komisyon (KEK) toplantılarının dünkü oturumuna, KEK eş başkanları Seçin ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız başkanlık yaptı. Toplantıda bir konuşma yapan Seçin, iki ülke başbakanlarının onayına sunulmak üzere 15 ayrı protokolün hazırlandığını belirtti. Yarın imzalanması öngörülen belge ve anlaşmalar arasında, enerji, tarım, eğitim ve kültür, gümrükler, uzay araştırmaları, petrol, gaz, elektrik ve gübre üretimi gibi başlıklar yer alıyor.
İki ülke toplam ticaret hacminin 2000’den 2008’e kadar sekiz artarak 38 milyar dolara ulaştığını kaydeden bakan Yıldız da, “Önümüzdeki dört yıl içinde 100 milyar doları hedefliyoruz.” dedi. Bakanlar gümrük sorununun çözümü ile ilgili olumlu sinyaller verdi. 2008 yılı Temmuz ayından bu yana Rusya'nın gümrüklerde uyguladığı sıkı kontrol nedeni ile bu ülkeye ihracat yapan Türk firmaları büyük zorluklar yaşıyor. Üç aya kadar gümrükte beklemek zorunda kalan mallar nedeni ile Türkiye'nin Rusya'ya gerçekleştirdiği ihracatta önemli düşüş yaşanıyor. Ankara'da, Putin'in bu sorunun çözümüne ilişkin ‘rahatlatıcı' bir açıklamada bulunması yönünde iyimser bir beklenti var.
Putin’in ziyaretinde önemli bir gündem maddesi de nükleer enerji santrali ile ilgili olacak. İki ülke arasında nükleer enerji alanında ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla, ‘nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanımı için işbirliği' ve ‘nükleer kazaların erken bildirimine ve nükleer tesislere dair bilgi değişimi' başlıklı iki ayrı anlaşma imzalanacak. Hatırlanacağı gibi, Mersin-Akkuyu nükleer santral ihalesine tek teklif Rus Atomstroyexport ile Türk Park-Teknik ortak girişim grubundan gelmişti. Fiyat konusuyla ilgili görüş ayrılığının bir kez daha Ankara'da masaya gelmesi bekleniyor. Moskova'nın fiyatı, Türk hükümetinin de projeye yüzde 25 oranında katılması karşılığında 13,95 cente düşürebileceği konuşuluyor. Rus tarafının diğer teklifi ise projenin inşaat ve montajının Ankara'nın vereceği kredi ile Türk şirketlerine yaptırılması karşılığında fiyatın 12,35 cente düşürülmesi. Ankara nükleer santralde elektrik üretiminin KWH başına en fazla 7 cent olduğunu belirterek, Rusya’nın fiyat indirimine gitmesini bekliyor.
Rusya Başbakanı, Ankara'da ‘Güney Akım' projesi için de destek arayacak, Türkiye'nin katılmasını isteyecek. Rusya yönetimi, Türk karasularında da inceleme yapmak istiyor. Moskova, Ankara'da Güney Akım'ın Nabucco'dan daha erken tamamlanabileceği tezini işleyecek. Rus lider Putin'in, Türkiye'yi ikna için Samsun-Ceyhan petrol boru hattı projesi ve Mavi Akım-2'ye olumlu yaklaştığı kaydediliyor.
Kafkasya'daki gelişmeler de, iki ülke arasındaki görüşmelerde ele alınacak. Ankara, Gürcistan ile Rusya arasında geçen yıl yaşanan gerginliğin ardından ortaya attığı Kafkas İşbirliği ve İşbirliği Platformu'na (KİİP) bir kez daha destek arayacak. Ankara, Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme sürecinin önünde bir engel olarak duran Karabağ sorununun çözümünde de Putin'e net mesajlar verecek. Putin'e, “Karabağ sorununun çözümü sizin de yararınıza olur.” mesajı verilecek. Ankara'daki gözlemcilere göre, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki sorunun çözümünde en önemli başkent Moskova olarak görünüyor.