Stratejik ortaklığa bir adım daha: vizeler kaldırılıyor, beş yıllık ticaret hedefi 100 milyar dolar

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan kabineden beş bakanla birlikte Rusya’ya çıkarma yaptı. Rusya Başbakanı Vladimir Putin’in davetlisi olarak Moskova’ya gelen Erdoğan, Rusya ve Türkiye’nin her alanda ilişkileri çeşitlendirerek geliştirmeye devam ettiğini, önümüzdeki beş yılda toplam ticaret hedeflerinin 100 milyar dolar olduğunu açıkladı.

Putin ve Erdoğan’ın katılımı ile genişletilmiş heyetler arası toplantının ardından basının karşısına geçen iki lider ikili ilişkilerde gelinen son durumu değerlendirdi.

Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in Mayıs-Haziran ayında Türkiye’ye geleceğini ifade eden Erdoğan, “Ziyarette önemli bazı adımların atılması söz konusu olacak.” dedi. Başbakan vizelerin kaldırılması yönündeki çalışmaların ziyaretin müjdeli yanı olduğunu, Medvedev’in Türkiye ziyaretinde de bunun karara bağlanabileceğini belirtti.

Başbakan Erdoğan’la onuncu kez bir araya geldiklerini hatırlatan Putin de, son derece yararlı  ve muhtevalı bir görüşme yaptıklarını söyledi. Toplantının karşılıklı güven ve anlayış içinde geçtiğini ifade eden Rusya Başbakanı, “Çok yönlü işbirliğimizin geliştirilmesi konusunda önemli konuları gözden geçirdik.” dedi. 

Rusya Samsun-Ceyhan’a ortak oluyor

Rusya’nın Güney Akım doğalgaz boru hattına yeşil ışık yakan Türkiye Rusya ile enerji ilişkilerini geliştiriyor. Rusya Başbakanı Putin’in Ankara ziyaretinde karara bağlanan Samsun-Ceyhan petrol boru hattına Rusya’nın da dahil olması gündemde. Basına açıklamada bulunan Rusya Başbakan Yardımcısı İgor Seçin, Rusya ve Türkiye’nin Samsun-Ceyhan petrol boru hattı inşaatı ile ilgili yatırım koşullarını masaya yatırdığını, Rusya’nın da projede aktif olarak yer alacağını belirtti. Türk mevkidaşı ile yaptığı görüşme konusunda bilgi veren Seçin, “Bu projede yer alacağız. Hangi şartlarda yer alacağımızı görüşüyoruz.” ifadelerini kullandı.

Basın toplantısında Rusya-Türkiye enerji ilişkileri ile ilgili değerlendirmede bulunan Putin, “Rusya, Türkiye’nin güvenli enerji sevkıyatçısı olarak kalmaya devam ediyor. Bu konu da daha ileri adımlar atarak işbirliğimizi geliştirebiliriz.” dedi. Rusya’nın nükleer enerji konusunda avantajlı bir durumu olduğuna işaret eden Putin, Güney Akım ve diğer enerji konularında gelişen işbirliğinin önemine değindi. Rusya başbakanına göre doğalgaz alımında Rusya’ya yüzde 70 bağımlı olan Türkiye ile enerji ilişkileri ticaretin ötesinde ortak yatırımlara dönüştürülmek zorunda.

Görüşmelerde enerjide işbirliğinin geliştirilmesi ve taze meyve ve sebze alımı konusunda iki anlaşma parafe edildi. Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın Türkiye adına parafe ettiği nükleer enerjide işbirliği anlaşmasını, Rusya adına da Başbakan Yardımcısı İgor Seçin imzaladı. Danıştay’ın iptal yönünde verdiği kararın ardından devletler arası anlaşma yapmak sureti ile nükleer santral inşası konusunda çalışmaların sürdürüldüğüne dikkat çeken Başbakan Erdoğan, bunun çok fazla zaman almayacağını belirtti. Rusya’nın nükleer santral inşaatı ile ilgili Rusya’nın aantajları olduğuna işaret eden Putin, Rusya’nın avantajlarını şu şekilde sıraladı: “Kredi olanakları sunuyoruz. İnşaatın yerel inşaat firmalarınca yapılma imkanı var. Nükleer yakıtı da tedrik ediyoruz. Teknoloji konusuna gelince, Avrupa’da bu işin standardı aşağı yukarı aynı seviyede.” 

İkili ticarette hedef 100 milyar dolar

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Rusya ile Türkiye arasında toplam ticaret hacminin önümüzdeki beş  yıl içinde 100 milyar dolara ulaşmasını hedelediklerini söyledi. Rusya Başbakanı Vladimir Putin’le heyetler arası görüşmeden önce ikili bir görüşme gerçekleştiren Erdoğan, “İlişkilerimiz siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel alanda çeşitlenerek gelişiyor. Beni heyecanlandıran taraf olumlu istikamette bir irade olması.” dedi.

Ankara’da Başbakan Putin’in Ağustos ayında gerçekleştirdiği temasları hatırlatan Erdoğan, “Konuştuğumuz gibi önümüzdeki dört yıl içinde toplam ticaret hacmi hedefimiz 100 milyar dolar.” ifadesini kullandı. Putin’in elini kaldırarak beş yıl ifadesi iki liderin gülümsemesine neden oldu. Bu hedefi yakalamak için taraflarda yeterli irade olduğunu kaydeden Erdoğan, “Küresel ekonomik kriz ekonomilerimizi olumsuz etkiledi. Ancak pozitif yönde gelişmeler başladı. Kısa sürede ekonomik toparlanmanın gerçekleşeceğine inanıyorum.” değerlendirmesinde bulundu.

Ortak basın toplantısında da Putin, Erdoğan’ın 100 milyar dolarlık ticaret hedefini teyit etti. Putin konuşmasında, “Ben de kesinlikle bu hedefe ulaşılabileceği fikrini destekliyorum.” dedi. Rusya Başbakanı ikili işbirliği alanında bugüne kadar yapılan çalışmaların bunun kanıtı olduğuna işaret etti.

Putin Erdoğan’a yılbaşında ne yaptığını sordu

Putin de yaptığı konuşmada son dönemde iki ülke ilişkilerinin hızla geliştiğine işaret ederek, “Küresel ekonomik kriz karşılıklı ekonomik ilişkilerimizi olumsuz etkiledi. 35 milyar doları bulan dış ticaret hacmimiz yüzde 40 geriledi. Ancak Türkiye hala Rusya Federasyonu’nun önemli ticaret ortaklarından biridir.” şeklinde konuştu.

Basın mensuplarının dışarıya alınmasının ardından Putin Erdoğan’a yılbaşının nasıl geçtiğini sordu. Erdoğan da ceabında talihsiz bir kaza geçirdiğini, futbol oynarken omuzunu incittiğini söyledi. Putin ve Erdoğan görüşmesine Rusya Başbakan Yardımcısı İgor Seçin ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğulu da katıldı. 

Putin Kafkas sorunlarının bağlantılı  hale getirilmesine karşı

Erdoğan-Putin görüşmesinde uluslararası sorunların yanısıra bölgesel problemler de ele alındı. Ermenistan’la sınırın açılması ve ilişkilerin normalleşmesi ile ilgili süreci Yukarı Karabağ sorununda ilerlemeye bağlayan Ankara, Rusya’dan destek istedi.

 

Ermenistan Anayasa Mahkemesi’nin önceki gün iki ülke dışışleri bakanlarının parafe ettiği protokolü anayasaya uygun görmesinin ardından, Erivan’da süreç hızlandı. Ermenistan’ın protokolü Mart ayında parlamentoya getirmesi bekleniyor. Bu durumda Ankara’nın zor durumda kalabileceği yorumları yapılıyor.


Basın toplantısında Rusya’nın Minsk grubu üyesi olarak Yukarı Karabağ sorununun çözümüne desteği ile ilgili soruyu yanıtlayan Putin, Rusya’nın duruşunun tüm komşuları ile ilişkilerin normalleşmesinden yana olduğuna dikkat çekti. Milyonlarca Azeri ve Ermeni vatandaşının Rusya’da çalıştığına ve akrabaları bulunduğuna dikkat çeken Rusya Başbakanı, Türkiye-Ermenistan ve Azerbaycan-Ermenistan sorunlarının ayrı ayrı ele alınmasının daha doğru olacağını söyledi. Putin’e göre Kafkaslarda karmaşık olan sorunları paket halinde çözmek sonuca götürmez. Rusya Başbakanı Karabağ dahil Sovyetler Birliği’nden kalma sorunların çözülmesinden yana olduklarını, Tükiye ile Ermenistan arasında sorunun çözülmesi yönünde gelişen çabaları da desteklediklerini söyledi.

 

Faruk Akkan, Yaşar Niyazbayev, Fuad Seferov, Moskova, Cihan