Rusya ve Ukrayna Turuncu Devrim yıllarında kaybedilen stratejik ortaklık perspektifini yeniden yakaladı.  Ukrayna'da Şubat ayında gerçekleşen seçimlerde Cumhurbaşkanı seçilen Rusya yanlısı Viktor Yanukoviç iki ülke ilişkilerini devrim öncesi döneme taşıdı. Sivastopol kentinde bulunan ve 2017'de süresi dolacak Rus üssüne ek 25 yıl daha süre veren Yanukoviç, Rusya'dan da doğalgazda yüzde 30'luk indirim aldı. On yıllık anlaşmaya göre, Rusya'nın Ukrayna'ya toplam 40 milyar dolarlık bir indirim yaptığı kaydediliyor.

Son iki ayda beşinci kez bir araya gelen Medvedev ve Yanukoviç askeri üsle ilgili anlaşmayı  parafe etti. 2017'de süresi dolacak askeri üs için Ukrayna Rusya'ya ek 25 yıl daha verdi. Süre dolumundan itibaren de tarafların itiraz etmemeleri durumunda 5 yıl dönemlerle süre uzatılabilecek. Böylece eski Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko'nın boşaltılmasını istediği üsle ilgili sorun çözüldü. Stratejik öneme sahip Karadeniz'deki askeri varlığını uzun dönemde perçinleyen Moskova, doğalgaz anlaşmasında kesenin ağzını açtı.

Bölge güvenliği açısından üssün  önemine değinen Medvedev, üssün bulunduğu Sivastopol kentinin sosyo ekonomik yapısına sağladığı katkıya dikkat çekti. Ortak basın toplantısında Medvedev Rusya'nın askeri üsse ihtiyacı olduğunu, doğalgaz alanında imzalanan anlaşma ile de stratejik ortaklığın bir adım öteye taşındığını vurguladı. Yanukoviç de Rusya'nın yeni 'Avrupa Güvenlik Anlaşması' teklifine destek verdiklerini ifade etti.

Avrupa sevkıyatında sorun kalmadı

Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, Ukrayna'ya verilen doğalgazda bin metreküp için 100 dolar indirime gittiklerini açıkladı. 2010 yılının ikinci çeyreğinde 330 dolar olması beklenen doğalgaz rakamı 230 dolar olacak. İndirim, fiyatların 330 doları aşması durumunda 100 dolarla sınırlı olacak. Yüzde 30'luk indirim anlamına gelen yeni rakamlar Nisan ayından itibaren geçerli olacak. Ukrayna Rusya'dan 2010'da 30, sonraki yıllarda da 40 milyar metreküplük alım için indirim alacak. Almadığı doğalgaz için ceza uygulaması ise Kiev için tamamı ile kaldırıldı.

Rusya'nın dev enerji şirketi Gazprom ve Ukrayna enerji şirketi Naftogaz'ın imzaladığı 2019 yılına kadar geçerli olacak yeni anlaşma, doğalgaz transit ücretlerini de içeriyor. Böylece Kiev'i fazlası ile memnun eden yeni rakamlar her yıl Avrupa sevkıyatının durdurulması ile sonuçlanan doğalgaz krizlerinin de sonu anlamına geliyor. Rusya'nın Sovyet döneminden kalma doğalgaz alt yapısının yenilenmesi çalışmalarında da Rusya aktif olarak yer alacak. Ukrayna'da iki nükleer santral inşa etmeye hazırlanan Rusya, bu ülkeye 6 milyar dolarlık da kredi vermeye hazırlanıyor.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan