Karadeniz’de stratejik askeri varlığı  Sivastopol deniz üssünü 1942 yılına kadar garantileyen ve Kiev’in doğalgaz alımlarında yüzde 30 indirim sağlayan Moskova, Ukrayna ile ilişkileri geliştirmeye devam ediyor. Ukrayna Başbakanı Nikolay Azarov başkanlığındaki heyeti Rusya’nın tatil beldesi Soçi’de ağırlayan Rusya Başbakanı Vladimir Putin ilginç bir teklifte bulundu. Görüşmelerin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Ukrayna’nın enerji şirketi Naftogaz’la Rusya’nın dev enerji şirketi Gazprom’un birleştirilmesini öneren Putin, Ukrayna’lı heyet dahil herkesin şok yaşamasına neden oldu.

Azarov da yaptığı açıklamada Ukrayna’nın önemli bir transit ülke olduğunu, orta ve uzun vadede güvenli bir ulaşım sağlayabilmek için çalışmalarda bulunduklarını söyledi. Rusya ile birlikte doğalgaz ulaşım hatlarının modernizasyonu için çalıştıklarına dikkat çeken Azarov, Avrupalı ortaklarından da bu konuda destek beklediklerine dikkat çekti. Putin’in teklifinin kendisi için de sürpriz olduğuna değinen Azarov, konuyu değerlendireceklerini ifade etti.

Putin’in girişimi, Avrupa doğalgaz sevkıyatının yüzde 80’ini Ukrayna üzerinden gerçekleştiren Moskova’nın Ukrayna doğalgaz ulaşım hatlarında etkin olma çabası olarak yorumlanıyor. Herhangi bir birleşmede Gazprom’un etkin olacağına dikkat çeken uzmanlar, Rusya’nın Ukrayna doğalgaz ulaşım hatlarında tam bir kontrol kazanacağını kaydediyor. Ortaklık olması durumunda 10 milyar dolar değer biçilen Naftogaz, yüzde 7’lik bir paya sahip olabilecek.

Eski Ukrayna Başbakanı Yulia Timoşenko Rusya’nın egemenliklerini ele geçirmeyi planladığını, sadece ulusal bir direniş gösterilmesi durumunda bunun önüne geçilebileceğini söyledi. İnternet sayfasından açıklamada bulunan Timoşenko, “Ukrayna’nın korunmasını sağlayacak bir komite kurmalıyız. Parlamentonun önünde geniş katılımlı bir gösteri düzenlemeliyiz.” önerisinde bulundu. Timoşenko grubu askeri üs anlaşmasının parlamentoda onaylanması sürecinde de, meclis başkanını yumurta yağmuruna tutmuş ve parlamentoda vekiller birbirine girmişti. 1 Mayıs İşçi Bayramı ve 9 Mayıs Zafer Bayramı tatiline giren ülkede, 11 Mayıs’da büyük gösterilerin düzenlenmesi bekleniyor.

 

Gazprom CEO’su Aleksey Miller ise şirketlerin birleştirilmesi fikrine olumlu karşılık verdi. Miller, Ukrayna’nın Rusya’nın doğalgazına ve enerji kaynaklarına ihtiyacı olduğu gibi, kendilerinin de Ukrayna’nın ulaşım yollarına ihtiyaçları olduğunu söyledi. Rusya’nın 21. yüzyılda herkese yetecek dev doğalgaz kaynakları olduğunu hatırlatan Miller, önerinin en kısa sürede masaya yatırılacağını ifade etti. Putin’in basın danışmanı Dmitri Peskov, Kiev’den acil bir cevap beklemediklerini, çalışmaların yapılmasının ardından konunun ele alınabileceğini belirtti.

Azarov’un Moskova temaslarında nükleer enerji, petrol, doğalgaz, savunma ve bankacılık sektörlerini kapsayan ondan fazla anlaşma imzalandı. Ukrayna ekonomisinin krizden çıkması için Putin, Kiev’e 500 milyon dolarlık kredi önerdi. Rusya Başbakanı Putin, Ukrayna’nın siyasi istikrara kavuştuğunu, ardından ekonomik istikrarın da geleceğini söyledi.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan