Rusya'da yayınlanan iş dünyası gazetesi Vedomosti, baş yazısında Türkiye’yi överek, “Öğreneceğimiz çok şey var.” dedi.

“Türkiye dersleri” adlı yazıda Ankara ve Moskova’nın gerçek anlamda stratejik ortak olduğuna işaret edildi. Yazıda, “Mayıs bayram tatilinde Türkiye’ye giden binlerce Rus vatandaşına Devlet Başkanı Dmitri Medvedev de kendi yetkili ve iş adamı temsilcileriyle katıldı. Ve kötü niyetli diller, Türklerin bizim stratejik ortak olmadığını boşuna söylüyor. Türkiye ihracatının yüzde 70’ini bizim petrol ve doğalgazımız oluşturuyor. Medvedev’in ziyaretinde olup bitenlere bakılırsa, bu alanda değişiklik yaşanmayacaktır.” denildi.

Türkiye’nin 15 yıl öncesi durumundan hayli değiştiğini analiz eden Vedomosti ülkenin giderek dev ekonomi ülkesine dönüştüğünü belirttti. Türk ihracatının yüzde 81,8’nin yüksek katkı fiyatı içeren ürünler olduğunu yazan Rus gazete, “Bunlar araba, beyaz eşya ve tüketici mallar (ayakkabı, tekstil). Türkiye araba üretimi bakımından Avrupa’nın altıncı ülkesi.” dedi.

Ruslar içtenlikle Türkiye’yi seviyor

Türkiye’ye çok sayıda Rus turistin gittiğini vurgulayan Vedomosti, “Ruslar içtenlikle Türkiye’yi seviyor: Türk tatil kıyılarını her yıl iki milyon 700 bin vatandaşımız ziyaret ediyor. Bu sevgi sadece yerel tur seyahetlerinin ucuzluğu değil, aynı zamanda da Türklerin konukseverliğiyle ilgili. Muhtemelen Türk ve Rusların karakterlerinde ortak özellikler de vardır. Örneğin Çinlilerden farklı olarak Türkler de Ruslar gibi çok çalışmaya eğilimli değil. Bizde olduğu gibi Türkiye’de de devlet uzun yıllar ekonomide ağırlıklı rol olmuş, orada da güçlü bürokrasi ve yolsuzluk vardı. 2000’lı yılların başlarında Rusya gibi Türkiye’de de iyi gelişmeler olmadı: 2001 yılında Türkiye’de kriz yaşandı, banka ve özellikle yargı sistemi zayıftı. O yıldan bu yana, yani ekonomik kriz yaşadığımız bugüne kadar Türk ekonomisi orta hızla GSMYH’a göre yüzde yedi büyüdü. Üstelik petrol ve doğalgazı olmadan. Yatırım havasının başlıca göstergesi ise doğrudan yabancı yatırımların biriken hacmi: 2010 yılının başlarına doğru Türkiye’ye yönelik yabancı yatırım miktarı 180 milyar dolara ulaştı. Rusya’da ise 279 milyar dolara, artı bizim ekonomimiz üç misli fazla.” dedi.

Türkiye başarısının  sırrı nerede?

Rusya’nın bir çok konuda Türkiye’den örnek alması gerektiğini vurgulayan Vedomosti, “Türkler neyi başardı ve biz neyi başaramadık? Başarının sırrı nerde? Farklar ise hemen gözümüzün önünde: Devletin ekonomideki payı. Türk yetkililer kendilerinde güç bularak ekonomiyi özel sektöre devretti. 2000’lı yılların ortalarında ülkede geniş kapsamlı özelleştirilme yapıldı ve devlet sektörü büyük kısıtlamaya maruz kaldı. Bugün Türkiye’nin GSMYH’dki özel sektörün payı yüzde 89 (Avrupa Komisyonu bilgileri). Bizim ülkemizde ise resmi verilere göre GSMYH’deki devletin payı yüzde 40’a yaklaşıyor, devlet sektöründe ise ülkenin çalışabilir nüfusunun üçte biri bulunuyor. Devletin önemli sektörlerdeki ağırlığı da büyük. Devlet şirketleri doğalgazın yüzde 90’nı ve petrolün yüzde 45’ni üretiyor. Uçak yapımı sektörünün de yüzde 90’nı devletin kontrolünde.” diye değerlendirmede bulundu.

Rus gazete, Türkiye ve Rusya arasındaki farklılıkları da detay detay anlattı. Haberde, “İkinci farklılık yargı sistemiyle ilgili. Avrupa Komisyonu şunun altını çiziyor: Türkiye’de son yıllarda yapılan reformlar sonucunda mülkiyet hak korunması hatta Avrupa ölçülerine göre de iyi işliyor. Rusya’da yargı sisteminde ise böyle bir şey yok. Transparency International’a göre Türkiye yolsuzluk düzeyine göre 61. sırada. Rusya ise Kenya, Kamerun, Ekvador, Ukrayna ve Sirra-Leona ülkelerle aynı sırayı paylaşarak 146. yerde geliyor. Uluslararası banka Doing Business’e göre Türkiye’de bir işadamı Rusya’dan daha kolay iş yapabilir (Türkiye 73. sırada, biz ise 120. sırada). Rusya’da iş yeri açabilmek için 30 gün lazım, Türkiye’de ise beş misli daha az zaman. Tüm gerekli inşaat izni için Ruslar 704 gün harcıyor, Türkler ise 188 gün. Türkler dört yıl önce maaşlardaki vergi yükünü yüzde 40’tan 23’e indirdi. Bizde ise bu yüzde 39, gelecek yıl ise yüzde 47’e artırılacak... Öğrenecek çok şey var.” denildi. 

Fuad Seferov, Moskova, Cihan