Rusya’nın Mars uzay aracı Pasifik Okyanusu’na düştü

Rusya’nın 9 Kasım’da Mars’ın uydusu Phobos’a gönderdiği uzay aracı TSİ 19:45’de Pasifik Okyanusu’na düştü. Dünyanın yörüngesinden ayrılamayan Rus uzay aracı Phobos-Grunt bir aydan fazla süredir uzay boşluğunda kontrolsüz bir şekilde dolaşıyordu.

Rusya Savunma Bakanlığı Uzay Komutanlığı’ndan Aleksey Zolotuhin Rus basınına yaptığı açıklamada Phobos-Grunt’ın dünya atmosferinden geçerken tamamının yanmadığını ve parçalarının Pasifik Okyanusu’na düştüğünü belirtti. Şili’nin Wellington adasının 1250 kilometre batısına düşen uzay aracının düşüşü Rusya uzay kontrol merkezi tarafından izlenebildi.

7,5 ton yakıtı dahil 13,5 tonluk uzay aracının dünyaya düşen en büyük toksit atık olduğu değerlendirmeleri yapılırken, uzmanlar yakıtın tamamı ile yandığını ve çevre açısından herhangi bir zarar oluşturmadığı değerlendirmesi yapıyor.

NASA’nın verilerine göre Rusya 1960’dan bu yana Kızıl Gezegen için yaptığı 17 denemenin tamamında başarısız oldu. Son olarak 1996 yılında Mars-96 uzay aracı hedefine ulaşamamıştı. Rusya’nın 15 yıl aradan sonra gerçekleştirdiği Mars yolculuğunun tekrar olumsuz sonuçlanması uzay çalışmaları için bir hayal kırıklığı olarak yorumlandı.

163 milyon dolara mal edilen uzay robotu, Mars’ın atmosferinden ve uydusu Phobos’tan toprak parçaları alarak 2014’de dünyaya dönmesi planlanıyordu. Phobos-Grunt aynı zamanda Çin’e ait Yinghuo 1 uydusunu Mars’ta yörüngeye yerleştirecekti.

Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) Başkanı Vladimir Popovkin İzvestia gazetesine yaptığı açıklamada, herhangi bir ülke ismi vermeden başarısızlıkların arakasında yabancı güçlerin sabotajının olabileceğini söylemişti. Rusya’nın izleme sistemlerinin yetersiz kaldığı dünyanın diğer yüzeyine ulaştığında uzay araçlarının arızalandığını hatırlatan Popovkin, “Burada hiç kimseyi suçlamak istemiyorum. Ancak uzay araçlarını etkileyebilmek için güçlü sistemler var. Bunların kullanılmış olmasını ihtimal dışı bırakmamak gerekiyor” iddiasında bulunmuştu.

Phobos-Ground’ın başarısızlığı ile ilgili uzmanların henüz bir açıklama yapamadığını kaydeden Popovkin, finansman yetersizliği nedeni ile bir kısım riskli teknoloji çözümleri kullandıklarını kabul etmiş, Popovkin Rusya’nın önümüzdeki dönemde uzay çalışmaları ile ilgili yeni projeleri olduğunu da hatırlatmıştı.

Emekli Rus general Nikolay Rodionov da daha önce yaptığı eleştiride Alaska’da bulunan Amerikan radarlarının güçlü manyetik sistemlerinin Mars uzay aracını etkilemiş olabileceği iddiasında bulunmuştu.