ABD, Afganistan’dan çekilirken Sovyet tecrübesinden yararlanacak

Sovyet lider Leonid Brejnev’in emri ile 24 Aralık 1979’da Afganistan’a gönderilen Sovyet askerleri, 15 Şubat 1989’da Sovyet lider Mihail Gorbaçov’un emri ile geri çekilmişti.

Son Sovyet askerinin bölgeden çıkmasından 25 yıl sonra Afganistan’da bulunan NATO öncülüğündeki askeri güçler de bölgeden ayrılmanın hazırlıklarını yapıyor. ABD, bölgeden ayrılırken Sovyet tecrübesinden yararlanmak için çalışıyor. Rusya parlamentosu alt kanadı Duma Savunma Komisyonu Başkan Yardımcısı Franz Klintseviç, ABD ile görüştüklerini ve Amerikan Savunma Bakanlığı’nın Sovyet tecrübesini analiz ettiğini söyledi.

Moskova’da düzenlenen bir konferansta konuşan Klintseviç, “Biz Amerika ile işbirliği yapıyoruz. Koalisyon güçlerinin Afganistan’dan çekilmesi zor bir görev olacak. Onlar Sovyet güçlerinin tecrübelerini analiz ediyor.” dedi.

Sovyet güçlerinin Afganistan’da 100 binin üzerinde askerle bulunduğunu ve Mücahid grupların ise zaman zaman 200 bini bulan bir güce ulaştığını kaydeden Klintseviç, “Afganistan’da şu anda 130 bin civarında koalisyon askerleri ve 120-160 bin civarında özel askeri şirket çalışanları bulunuyor. Koalisyon güçlerinin Sovyet askerlerinden daha iyi savaştığını söyleyemem. Sovyetler 15 bin askerini kaybetti ve en az 50 bin asker yaralandı.” bilgisini verdi.

Sovyetler Birliği’nin çekilmenin ardından Mücahidler’in zafer ilan etmesini engellemek için çalıştığını, ABD’nin de Taliban’ın iktidara gelmesini istemediğini kaydeden uzmanlar çekilmenin zorluğuna dikkat çekti. Sovyetler Birliği ve Rusya oluşturdukları iktidarların devamı için her yıl 3 milyar dolar mali destek göndermeye devam etmişti. Ancak oluşturulan rejimin çöküşü engellenemedi.

Benzer bir girişim Hamid Karzai yönetimi için planlanıyor. Ancak Karzai yönetimi, Sovyetlerin atadığı Necibullah hükümetine göre içerde ve uluslar arası alanda çok daha fazla meşruiyeti var. Yine de tarihin tekerrür etmesinden endişe eden Afgan halkı yeni bir iç savaş ya da çok yönlü sivil bir çatışmanın içine düşmekten endişe ediyor. ABD ve müttefiklerinin bölgeden çıkacağı 2014 Afganistan’ın geleceği için belirleyici bir tarih olacak.