Putin'in kararı Şam'ı nasıl etkiler?

Putin'in açıkladığı karar doğrultusunda Rus askerleri Suriye'den çekilmeye başladı. Ortadoğu uzmanı Michael Lüders, kararın Suriye'deki iç savaşa ve Cenevre görüşmelerine muhtemel etkilerini DW'ye değerlendirdi.

Sayın Lüders, Esad'ın en yakın destekçisi olarak bilinen Rusya'nın Suriye'deki askerlerini çekecek olması Şam rejimini zora sokmaz mı?

Michael Lüders: Temelde değişen bir şey olmayacak. Zira Rusya iki askeri üssünü Suriye'de bırakacak. Rus hava ve deniz kuvvetleri Suriye'de varlıklarını sürdürecek. Esad rejimine askeri destek böylece devam edecek. Buna karşın Esad rejimi İslamcı militanların eline geçen bir çok bölgeyi bir kaç hafta içinde geri almayı başaracak denli donanımlı bir yapıya sahip. Putin'in zamanlaması da mükemmel. Cenevre Konferansı'nın başlangıcı için parlak bir girişim. Anlaşılan Putin bir çok müdahilin, doğru zamanda çekilme girişimini kaçırması için kazdığı tuzağa düşme niyetinde değil. Böylece bir süre sonra Vietnam veya Irak savaşı gibi sonuçlanmayacak.

Şimdi Putin'in Suriye'den askerlerini çekmek suretiyle barış için yeni bir temel atması gerçekten bu kadar kolay mı? Ya da bu durum Cenevre'deki görüşmelerin akıbetini nasıl etkiler?

Michael Lüders: Öncelikle barış görüşmeleri Rus askerlerinin Suriye'den çekilmesinden temel olarak gerçekten etkilenmiyor. Putin'in buradaki tutumunun sembolik, ama önemli bir değeri var. Şunu unutmamalıyız; Suriye'de binden fazla grup ve çete, tabiri caizse bir iç savaş ortamında çatışma halinde. Bunun dışında bir de vekalet savaşları söz konusu. Ayrıca Esad rejiminin yıkılmasını isteyen ABD, AB, Türkiye, Suudi Arabistan var ki, bunlar şimdi rejimin sağlam olduğunu ve kolay kolay yıkılamayacağını öfkeyle kabullenmek zorunda kaldılar. Halkın önemli bir kısmı halen Esad'ı destekliyor. Özellikle dini azınlıklar IŞİD korkusuyula bunu yapıyorlar. Rusya'yla birlikte önemsenecek ciddi bir aktör de dahil oldu. Böylece Batı'nın hesabı tutmadı. Ama savaş her aktörün kendi çıkarlarını önde tutması nedeniyle daha uzun süre devam edecek.

Şubat sonunda varılan ateşkes anlaşmasının uzun ömürlü olduğu söylenebilir. Şimdi siz, savaşın daha uzun süre devam edeceğini belirtiyorsunuz. İstikrarın sağlanmasına yönelik bir umut var mı?

Michael Lüders: Evet, teorik olarak belki ama göz önünde bulundurmamız gereken bir husus var. Hem Türkiye hem de Suudi Arabistan bu savaşa askeri açıdan müdahalede bulunabilmek için beklemedeler. Türkiye Suriye'nin kuzeyinde etkili bir askeri varlığa sahip, buradan sürekli müdahalelerde bulunuyor. Hiç bir suretle Esad rejiminin kazanmasına yanaşmıyor. Aynı şekilde Moskova ile yaşadığı gerginlik nedeniyle Rusya'nın da burnunun sürtülmesini istiyor. Sadece bu unsur bile gözönüne alındığında savaşın daha uzun süre devam edeceğini söylemek mümkün, şu anda yaşanan ateşkese rağmen.