Prigojin'in hapishaneden Putin’in aşçılığına oradan Wagner'e uzanan hayatı
HABERRUS - Özellikle Afrika ve Ukrayna’daki faaliyetleriyle adını tüm dünyaya duyuran Rus paralı asker grubu Wagner lideri Yevgeny Prigojin, Moskova'dan St Petersburg'a giderken düşen uçakta beraberindeki 9 kişi ile birlikte hayatını kaybetti.
Yevgeni Prigojin aslında kim? İşte, tartışmalı ismin hayatına dair Rus Basınına yansıyan, merak edilenler...
Prigojin Yevgeny Viktoroviç, 1 Haziran 1961'de Leningrad'da (şimdi St. Petersburg) doğdu. 1977 yılında 62 numaralı yerel spor yatılı okulundan mezun oldu. Profesyonel olarak kayakla uğraştı. Leningrad Kimya ve İlaç Enstitüsü'nde okudu. 1979'da hırsızlıktan iki yıl denetimli serbestlik cezasına çarptırıldı, 1981'de farklı kaynaklara göre çeşitli "holiganlık" suçları nedeniyle 12-13 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 1990 yılında erken tahliye edildi.
Serbest bırakıldıktan sonra restoran işine girdi ve St. Petersburg'da sosisli sandviç satan bir fastfood zincir açtı. 1991-1997 yıllarında Contrast mağaza zincirini yönetti. 1995'te Wine Club bar-dükkanını ve 1996'da Old Customs restoranını açtı. Aynı yıl Concord Catering yemek dağıtım şirketini açtı. 1997 yılında OOO Concord Yönetim ve Danışmanlık'ı tescil ettirdi. 1998'de New Island'da bir restoran açtı. 2001'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin orada Jacques Chirac'la, bir yıl sonra da George W. Bush'la görüştü. 2002–2012'de fast food zinciri Blin'i geliştirdi! 2000'li yılların başında inşaat işine girdi. 2019 yılına kadar Concord Food Plant LLC'nin Genel Müdürü olarak görev yaptı.
Basında çıkan haberlere göre Concorde, 2012 yılında Başkan Vladimir Putin'in göreve başlaması vesilesi de dahil olmak üzere bir dizi üst düzey kutlama düzenledi. Vladimir Putin 2018'de Amerikan medyasına verdiği röportajda şunları söyledi: "Böyle bir kişiyi tanıyorum ama arkadaşlarım arasında yer almıyor."
RBC'ye göre, 2014-2015'te Concorde şirketi, Savunma Bakanlığı kışlalarında ve eğitim kurumlarında 10,3 milyar ruble değerinde temizlik işi ihaleleri kazandı.
Girişimcinin adı 2013 yılından bu yana İnternet Araştırma Ajansı ("trol fabrikası" olarak da bilinir) ile ilişkilendirilmektedir. 2019 yılında Federal Haber Ajansı, Ekonomika Segodnya ve diğer birçok portalı içeren Patriot medya grubunun mütevelli heyetine başkanlık etti.
Uzun bir süre Wagner PMC ile herhangi bir bağlantısı olduğunu reddetti.
10 Haziran 2021'de Ekho Moskvy CJSC, gazeteci Aleksey Venediktov (yabancı ajan olarak tanınan) ve radyo istasyonunun web sitesinin genel yayın yönetmeni Vitaly Ruvinsky aleyhine Venediktov'un kendisini "yabancı ajan" olarak adlandıran ifadesinin yalanlanmasını talep eden bir dava açtı. 15 Ağustos 2022'de Presnensky Mahkemesi bu sözlerin güvenilmez olduğunu kabul etti.
Eylül 2022'de sosyal ağlarda, Prigojin'e benzeyen bir adamın, Wagner PMC'nin bir parçası olarak Ukrayna'daki özel bir askeri operasyona (SVO) katılmak üzere mahkumları işe aldığı bir video yayınlandı. 26 Eylül'de Prigojin, bu silahlı oluşumun kuruluşunda kendisinin olduğunu açıkladı. Ona göre tabur taktik grubu "Wagner", 1 Mayıs 2014'te Ukrayna'da "Rusları korumak" amacıyla kuruldu. O zamandan beri Wagner, Afrika da dahil olmak üzere çeşitli silahlı çatışmalara karıştı. Prigojin'e göre Wagner Ukrayna’daki özel askeri operasyona ilk kez 19 Mart 2022'de katıldı.
Özel operasyon sırasında Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov'u defalarca eleştirerek onları “mühimmat yetersizliği” ile suçladı. 23 Haziran 2023'te, Savunma Bakanlığı'nın paralı askerlerin arka kamplarına yönelik füze saldırıları iddiasını duyurdu ve ardından Wagner askerlerini konvoylar halinde Moskova'ya bir "adalet yürüyüşü" için gönderdi.
24 Haziran gecesi Wagnerliler, Rostov-on-Don'daki Güney Askeri Bölge karargahını işgal etti. FSB, Prigojin'in eylemlerini silahlı isyan olarak nitelendirdi ve ceza davası açtı.
Başkan Vladimir Putin yaşananları ihanet olarak nitelendirdi.
24 Haziran akşamı Belarus Cumhurbaşkanı Aleksander Lukaşenko ile yapılan görüşmeler sırasında Prigojin, Wagner PMC konvoylarını ülkesinde konuşlandırmayı ve paralı askerleri saha kamplarına geri göndermeyi kabul etti. Cumhurbaşkanlığı sözcüsü Dmitry Peskov, ceza davasının "sonlandırılacağını" ve kendisinin de "Belarus'a gideceğini" söyledi. Daha sonra Wagnerlilerin bir kısmı Belarus’a taşındı. 19 Temmuz 2023'te Prigojin, ana faaliyet alanı “gayrimenkul yönetimi” olan Concord Management and Consulting LLC'yi Belarus'ta tescil ettirdi.
Prigojin en son 21 Ağustos'ta Telegram'da bir video yayınladı.
Wagner PMC'nin kurucusu Afrika'da olduğunu ve silahlı oluşumunun "Rusya'yı tüm kıtalarda daha da büyük kıldığını" iddia etti.
23 Ağustos akşamı, Moskova’dan St.Petersburg’a giden Prigojin’a ait Embraer ERJ-135BJ tipi özel jet, Tver şehri yakınlarında düştü. Uçakta Wagner lideri Yevgeny Prigojin'in de bulunduğu belirtildi. Uçakta bulunan 7 yolcu ve 3 personel hayatını kaybetti.
