Rusya’da Bahar Döneminde Rekor Sayıda Asker Alacak

HABERRUS - Rusya’da 2025 yılı bahar döneminde gerçekleştirilen askerlik çağrısı, son 14 yılın en kapsamlısı oldu.

1 Nisan itibarıyla başlayan celp döneminde, 15 Temmuz’a kadar 160 bin kişi zorunlu askerlik hizmetine alınacak. Bu sayı, 2011 sonbaharından bu yana en yüksek rakam olarak kaydedildi.

Ordu Mevcudunda Tarihsel Değişim

Sovyetler Birliği’nin dağılması öncesinde, silahlı kuvvetlerde yaklaşık 3,7–3,8 milyon asker görev yapıyordu (sivil personel hariç). Sovyet sonrası dönemde ordu reformları kapsamında Rusya, ordu mevcudunu azaltmaya başladı. 1994’te 2,8 milyon olan ordu mevcudu, 1995 başında 300 bin kişi azaltıldı.

Askerliğin tamamen profesyonel hale getirilmesi 1990’lı yıllarda tartışılsa da bu plan tam olarak hayata geçirilemedi. 1996’da Boris Yeltsin, 2000 yılına kadar zorunlu askerliğin kaldırılmasını öngören bir kararname imzalasa da, bu uygulanmadı. Rusya ordusu karma sistemle, yani hem zorunlu hem de sözleşmeli askerlerle hizmet vermeye devam etti.

Zorunlu Askerlikte Dalgalı Seyir

1994 yılında ilk kez açıklanan verilere göre bahar celbinde 216 bin kişi askere alınmıştı. Bu sayı 2006 yılına kadar düşüş gösterdi ve o yıl 124,6 bin ile en düşük seviyeye geriledi. 2007’de zorunlu hizmet süresi 2 yıldan 1,5 yıla indirildi, 2008’de ise tamamen 12 aya düşürüldü. Hizmet süresinin kısalmasıyla birlikte celp sayıları yeniden artış gösterdi. 2009 baharında 305,6 bin kişiyle tüm zamanların rekoru kırıldı.

Sonraki yıllarda sayılar azalmaya başladı. 2011 baharında 218,7 bin kişi askere alındı. 2022 sonbaharında 120 bin ile minimum düzeye inildi. 2025 baharında ise 160 bin kişiyle, 2011’den bu yana en yüksek sayıya ulaşıldı.

Kontratlı Asker Sayısı Artıyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2012’de tamamen profesyonel orduya geçişin ekonomik olarak mümkün olmadığını belirtmişti. Putin, ordu temelinin sözleşmeli askerlerden oluşması gerektiğini, ancak erkek vatandaşların “tehlike anında ülkeyi savunmaya hazır olması” gerektiğini ifade etmişti.

2021 sonuna gelindiğinde, sözleşmeli asker sayısı, zorunlu askerlik yapanların iki katına ulaştı. Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun açıklamasına göre, 2023 yılında yaklaşık 540 bin kişi kontratlı askerlik sistemine katıldı. 2024 yılı sonunda bu sayı 640 bini aştı, 14 Aralık itibarıyla 427 binden fazla kişi Savunma Bakanlığı ile sözleşme imzaladı.

Avrupa’da Zorunlu Askerlik Geri Dönüyor

Avrupa Birliği’nde 2025 itibarıyla 27 ülkeden yalnızca 10’unda zorunlu askerlik uygulanıyor. Ancak bu sayı son yıllarda artış eğiliminde. Kırım’ın Rusya’ya katılmasından sonra Litvanya ve İsveç, Ukrayna’daki savaşın ardından ise Hırvatistan ve Letonya, zorunlu askerliği yeniden yürürlüğe koydu. Almanya, Fransa ve Norveç gibi bazı ülkelerde de bu uygulamanın geri getirilmesi tartışılıyor.

Avrupa’da Soğuk Savaş sonrası profesyonel ve mobil ordulara geçiş ön plandayken, günümüzde artan jeopolitik riskler zorunlu askerlik sistemlerini yeniden gündeme taşıyor.