Rusya Müslümanları 18 yıllık ayrılığın ardından yeniden bir çatı altında toplanıyor. Rusya Müftüler Konseyi Başkanı Ravil Gaynuddin, Rusya Müslümanları  Merkez Dini Yönetimi Başkanı Talgat Taceddin ve Kuzey Kafkasya Müslümanları Koordinasyon Merkezi Başkanı İsmail Berdiyev tek dini çatı altında birleşme konusunda olumlu karar açıkladı. Rusya Müslümanlarının üç önemli merkezi olarak görülen kuruluşların temsilcileri önceki gün oluşturulan ‘Çalışma Grubu’nda birleşme ile ilgili çalışmalara başladı. Rusya Müslümanlarının birleşmesi yönündeki çağrının Kremlin’den geldiği, dini yönetimlerin de bunu dikkate alacağı kaydediliyor.

Birleşme çalışmaları ile ilgili değerlendirmede bulunan Taceddin, “Ayrılık uzun zaman önce oldu. Şimdi birleşme de zaman alacak. Sabırlı olmak gerekiyor. Allah yardımcımız olsun!” dedi. Rusya Müftüler Konsey Başkanı Gaynuddin de, “Allah yardım ederse, doğru yönde karar alırız.” ifadesini kullandı. Ufa’nın ardından Moskova’da Müftüler Konseyi’nde gerçekleşen Çalışma Grubu toplantılarına Kafkas bölgesinde devam edecek.

Rusya Müslümanları Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından 1992 yılında parçalanmıştı. Sovyetler Birliği’nin son döneminde Merkez Dini Yönetimi Başkanı  Talgat Taceddin dini idarenin başında bulunuyordu. Siyasi ve ideolojik nedenlerden dolayı Taceddin, önemli merkezlerde etkinliğini Gaynuddin’e devretmek zorunda kaldı. Avrupa ve Asya Müslümanları olarak kurulan alternatif iki yapı, 2004 yılında birleşerek Rusya Müftüler Konseyi’ni oluşturdu. Konsey’in başkanlığına da Ravil Gaynuddin getirildi. Taceddin’in dini idaresi ise Konsey’den ayrı olarak faaliyetlerine devam etti.

Taceddin birleşme ile ilgili Kremlin’e Kasım 2009’da gönderdiği mektupta kendisinin Rusya Şeyhulislam’ı olmasını, Rusya Müftüler Konseyi Başkanı Gaynuddin’in yeni yapının başına getirilmesi ve Kuzey Kafkasya Müslümanları Koordinasyon Merkezi Başkanı Berdiyev’i de Fetva Kurulu başkanlığına getirilmesini önermişti. Kremlin’den henüz bu teklife bir yanıt gelmezken, diğer Müslüman teşkilatların bu yapılanmaya sıcak bakmadığı belirtiliyor.

Sayıları 20 milyonu aşan Rusya Müslüman’ları yeni oluşacak yapı ile yönetimde haklarını daha iyi savunacaklarını düşünürken, uzmanlar Kremlin’in kontrolü artırma çabasında olduğuna dikkat çekiyor. Yönetim dini idarenin yapısını güçlendirerek, aşırıcılık ve terörle mücadelede daha etkin olacak.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan