Rus ve Amerikan kozmonotların Kızıl Meydan turu

Tam 35 yıl önce uzayda Sovyet ve Amerikan uzay araçlarını birleştirerek uzayda işbirliğinin temelini atan kozmonotlar Moskova’nın göbeği Kızıl Meydan’da anıları tazeledi. 15-25 Temmuz 1975’te iki uzay aracının birleştirilmesini sağlayarak uzayda işbirliğinin yolunu açan kozmonotlar Rus-Amerikan ortaklığının simgesi olarak görülüyor.

Sovyet Soyuz uzay gemisi kozmonotları  Aleksey Leonov ve Valeri Kubasov, Rusya’da misafir bulunan Amerikan meslektaşları Tomas Stafford ve Bens Brand’ı yanına alarak Kızıl Meydan’ı turladı. Her iki Amerikan kozmonot 35 yıl önce Soyuz gemisiyle birleşen Apollon-18 aracında görevli idi. Kızıl Meydan’da tarihi anıt ve yerleri görme fırsatı yakalayan Amerikan kozmonotlara Rus meslektaş arkadaşları Leonov ve Kubasov rehberlik de etti. Ama bu gezide ve nostaljik buluşma karelerinde bir arkadaşın eksikliği de yürekleri burktu. Soyuz-Apollon işbirliği gemisindeki beş kozmonottan birisi Donald Kent Slayton’un (Amerika) karede olmasını arkadaşları çok istiyordu. Slayton 13 Haziran 1993’te 69 yaşında beyin kanserinden hayatını kaybetmişti.

Önceki gün Rusya Başbakanı Vladimir Putin de Moskova çevre bölgesindeki Korolyov kentinde “uzay buluşmasının” mimarları sayılan Sovyet ve Amerikan kozmonotlarla biraraya gelmişti. Hal hatır sorduktan sonra kozmonotlar Rus Başbakan’la hatıra fotoğrağı da çektirdi.

İlk uzay selamlaşması: Hello Aleksey!

Dönemin ABD Başkanı 24 Mayıs 1972’de gerçekleştirdiği Moskova ziyaretinde Sovyet Başbakanı Aleksey Kosıgin’le “uzayda barış amaçlı işbirliği projelerin başlatılması” hususunda anlaşma imzalamıştı. Anlaşmanın ilk meyvesi de Soyuz ve Apollon-18 “buluşması” oldu. Uzay gemileri birbirine kenetlendiği sırada Soyuz’un kapısını açan Aleksey Leonov karşısında Amerikan meslektaşı Stafford’u buluyor. Stafford gülerek, “Hello Aleksey!” diye selamlaşıyor.

Fuad Seferov, Moskova, Cihan