Her yıl 400 bin kişi ölünce, Rusya sigaraya savaş açtı
Her yıl ortalama sigaraya bağlı hastalıklar nedeni ile 400 bin kişinin yaşamını yitirdiği Rusya’da sigaraya savaş açıldı. Rusya Sosyal Kalkınma ve Sağlık Bakanlığı yıl sonunda uygulamaya konulacak yasakları genişletti. Duma’ya sunulacak yasak listesine göre sigaralar 50 metrekareden küçük büfelerde satılamayacak. Büyük marketlerde ise sigaralar görünürde olmayacak ve tezgah altından verilecek. Sigara satışı için yaş sınırının 18’inden 21’e çıkarılması tartışılıyor. Önleyici tedbirler açısından fiyatlara da artış geliyor. Ucuz paketlerde üç kat, pahalı paketlerde ise en az yüzde 50 zam yapılacak.
Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi’nin onaylayan 157 ülke arasında olan Rusya, önümüzdeki yılları kapsayacak şekilde sigara ile mücadele programını uygulamaya koyacak. 2014’te havalimanı, tren ya da otobüs duraklarının en az 10 metre uzağında ancak sigara içilebilecek. Havalimanlarındaki sigara odaları tamamı ile kapatılırken, yetkililer hapishane ve tutuk evlerinde sigara içilmemesi için tavsiyelerde bulunacak.
Sigara reklamı ve sponsorluk yasak
Restoran, kafe, gece kulüpleri ve otellerde ise sigara yasağı 2015’ten itibaren uygulamaya giriyor. 2013 sonrası 50 metrekareden küçük büfelerde sigara satışı tamamı ile yasaklanıyor. Büyük marketlerde ise tezgah altına inen sigaralar sadece fiyat listesinden bakılarak talep edilebilecek.
Yeni yasa sigara reklamlarına tamamı ile yasak getirirken, tütün şirketleri herhangi bir sportif faaliyete de sponsor olamayacak. Sigarada katma değer vergisini artırmayı planlayan Rusya hükümeti, ucuz paketler için en az üç kat, pahalılar için de yüzde 50’lere varan zam hedefliyor.
Sigara büfelerden satılamayacak
Rusya’da köşe başlarında çalışan büfelerin çok sayıda olduğu ve buralarda sigara satıldığına dikkat çeken Parekende Şirketler Birliği Direktörü İlya Belenovski Ria Novosti’ye yaptığı değerlendirmede, küçük firmalar açısından ekonomik zorlukların yaşanabileceğini söyledi. Büyük zincirlerin sigara satışlarının yaklaşık tüm cironun yüzde 3-5 aralığında olduğuna değinen yetkili, yasak için gerekli hazırlıkların yapılmaya başladığını kaydetti.
Sigara yasağının genişletilmesinden fazlası ile memnun olanlar ise sağlık çalışanları. Seçenov Sağlık Akademisi Narkoloji Departmanı’ndan Olag Zikov yaptığı açıklamada, sigaranın pozitif algısının yok edilmesi için yapılan çalışmaları olumlu karşıladıklarını belirtti. Görünürde sigara satışının olmaması, mümkün mertebe daha az mekanda satışının yapılması ve fiyatlarının da en az 200 rubleye (8 dolar) çıkarılması gerektiğini söyledi. Rus yetkili, “Böylece çocukların büyük çoğunluğu buna ulaşamayacak” uyarısı yaptı.
Toplum sağlığını korumakla görevli kuruluş Rospotrebnadzor’a göre Rus halkının yüzde 39’u (44 milyon) düzenli olarak sigara kullanıyor. 19-64 yaş arası erkeklerin yüzde 60’ından fazlası, kadınların da üçte biri tiryaki. 1990’lı yıllarda kişi başına yıllık 499 adet sigara tüketilirken, bu rakam 2010’da 2bin 838’e çıkmış durumda. Rusya’da her yıl sigaraya bağlı hastalıklar nedeni ile 400 binden fazla kişi yaşamını yitiriyor.
Faruk Akkan, Moskova, Cihan