Moskova’nın yeraltı müzeleri Sovyet tarihinin sırlarını koruyor

“Yeraltı sığınağı-24” veya “Soğuk savaş Müzesi”, dünyada kentin merkezinde bulunan ve şimdiye kadar kullanılan bir tek yeraltı sığınaktır.

Moskova’nın merkezinde 65 metre derinlikte bulunan bu sığınak yaklaşık 30 yıl içinde gece gündüz nübetçilik yaparak Sovyetler Birliğinin güvenliğini korumuştur. Soğuk savaş döneminde bu sığınak nükleer darbenin gerçekleştirilmesi durumunda kullanılmak üzere gerekli olan her şey ile donatılmıştır. Bu sığınakta bulunan gıda maddeleri ve yakıt rezervleri, havayı temizleme ve içme suyu sağlama sistemleri personelin birkaç ay içinde faaliyet yürütmesi olanağını sağlayabilirdi.

1980li yılların sonlarında gerginlik azalmaya başlamış ve “Yeraltı sığınak-24” önemini yitirmişti. Bugün bu sığınakta bulunan müzeyi turistler ziyaret edebiliyorlar. Onlar bir zamanlar Sovyetlar Birliğinde en gizli bir tesis olarak sayılan bu sığınaktaki kumanda tablolarını, zor geçilir tünelleri,hayat destek sistemleri ve güvenlik sistemleri görebiliyorlar. Turistler için nükleer bomba patlamasının simülasyonu yapılıyor.

Moskova’da her sakinin iyi bildiği yerler var. Fakat kentliler bazı yapıların ne amaçla inşa edildiğini bilmiyorlar. Örneğin Moskova’nın kenar semtlerinden birinde bulunan eski Çerkizovo çarşısında çok güç olan 1990li yıllarda bile değişik mallar satın alınabilirdi. Fakat bu çarşı altında ne bulunuyor,geçenlere kadar kimse bilmiyordu. 20. yüzyılın ortalarında burada İosif Stalin için inşa edilen ve evvela stadyum, sonra da büyük bir çarşı vasıtası ile maskelenen gizli yeraltı sığınak bulunuyordu. Bu tesisin gizlilik perdesi yalnız 1996 yılında kaldırılmıştı.

Bugün turistlerin gezebildikleri bu sığınakta her şey olduğu gibi kaldı. 9 metre derinlikte muazzam sütunlar ve çok büyük masa ile kubbeli toplantı salonu bulunuyor . Bu salonda her ses açık duyuluyor. Bundan başka sığınakta Sovyet önderinin çalışma odası ve savaş zamanlarına ait eşyalar sergilendiği yemekhane vardı . Stalin’in çalışma odasında 1941 yılına ait askeri haritaları, değişik resimler,Stalin’in ceketi ile piposu ve bir masa oyununu görmek mümkündür. Tüm bu eşyalar Rusya’nın tarihinde en gergin anların sessiz tanıkları olarak eski yerlerinde kalıyor.

Fakat müzeyi ziyaret edenler esrarengiz yeraltı tünelleri göremiyorlar. Bu tünellerin Kremlin’in duvarlarından başlıyarak değişik yönlere, hatta kentin dışına uzandığı iddia ediliyor. Stalin 17 kilometrelik tünel vasıtası ile stadyumun duvarları altında inşa edilen yeraltı sığınağına varıyordu. Her halde ülkenin yönetimi için oluşturulan yeraltı yolların sırrı da bir gün öğrenilecek.