Donetsk Halk Cumhuriyeti
HABERRUS - Ukrayna’nın doğusunda bulunan Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC), 2014 yılında Donbass Savaşı’nda Ukrayna’dan ayrılarak kurulan bir devlettir.
2014 yılında Ukrayna’da Avrupa Birliği ile ortaklık anlaşması ve cumhurbaşkanlığı krizinin yaşanması ardından Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’in AB yerine Rusya’ya yakınlaştırması ardından Batılı devletlerin destekleriyle Kiev’de başlayan sokak olayları ve ardından ülkede yapılan darbe ile Yanukoviç’in istifa etmesi sonrası yaşana iç karışıklıkta Batı yanlısı geçici hükümetin Rus nüfusun yoğun olarak yaşadığı doğu bölgelerine seçimsiz gayri meşru valiler ataması ve Doğu Ukrayna’da Donbass bölgesinde halkın sokaklara dökülmesine neden oldu.
6 Nisan 2014’te halk Kiev tarafından atanan valilere protesto olarak Donetsk valiliğini bastı. 7 Nisan’da Donetsk Halk Cumhuriyeti Egemenlik Deklarasyonu’nu ve bağımsızlık ilanını kabul eden Halk Konseyi kuruldu.
Tartışmalı bu durum fiili olarak bölgede iç karışıklıkların yaşanmasına neden oldu. Çatışmalar yıllardır sürüyor.
DHC, Ukrayna yönetimini insanlara zarar vermekle ve savaş suçu işlemekle itham ederken, Kiev yönetimi ise DHC’nin Rusya’dan destek aldığını iddia etse de Rusya bu iddiaları kabul etmiyor.
Eylül 2014 yılında Ukrayna ve Rusya yanlısı ayrılıkçılar arasında yapılan ateşkesten birkaç gün sonra çatışmalar tekrar başladı.
Diplomatik baskının ardından Şubat 2015’te Belarus'un başkenti Minsk'te yapılan görüşmelerde Rusya, Ukrayna, Almanya ve Fransa liderleri ikinci bir ateşkes ilan etti. Rusya yanlısı ayrılıkçılar Ukrayna'nın doğusunda silahsız bir tampon bölge oluşturulmasını da kabul etti.
Ancak Kiev yönetimi hiç bir zaman Minsk Anlaşmalarını yerine getirmek için yeterli özveri ve gereklilikleri uygulamadı.
2014 yılında başlayan tek taraflı bağımsızlık süreci 21 Şubat 2022’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, hem Luhansk hem de Donetsk Halk Cumhuriyetlerini bağımsız devletler olarak tanımasıyla hukuki bir duruma dönüştü.
7.85 bin metrekarelik bir alanı kaplayan Donetsk Halk Cumhuriyeti, 13 büyük şehri, 8 şehir, 66 kentsel tipi ve 360 kırsal yerleşim yerini içerisinde barındırıyor.
1 Ocak 2022 itibariyle nüfusu 2,2 milyon. Kentsel nüfusun payı - %95, kırsal - %5. Rusya 2019 yılından beri Donbas'ta yaşayan çok sayıda kişiye Rusya pasaportu temin etmişti.
Ortalama maaş 15.3 bin ruble, emekli maaşı 7.3 bin ruble. Her iki gösterge de Rus bölgelerinin herhangi birinden daha düşük.
2021'deki ihracat, bir önceki yıla göre %2.64 daha düşük olan 48.6 milyar ruble olarak gerçekleşti. İhraç edilen malların %73'ü kömür, antrasit gibi doğal kaynaklara dayalı ürünler.
Haddelenmiş demirli metaller, demir ihracatın yaklaşık %18'ini oluşturmaktadır. DHC'nin 2020'deki toplam metalurji üretim hacmi 24 milyar ruble olarak gerçekleşti. (2019'da - 86 milyar ruble). Toplamda, 2020'de DHC, 640 bin ton pik demir (2019 - 1,6 milyon ton), 542 bin ton çelik (bir yıl önce 1.4 milyon ton), 503 bin ton haddelenmiş metal (1.1 milyon ton) ve 978 bin ton kok üretti (1.4 milyon ton).
Tahminlere göre, 2021'de cumhuriyette üretim 190 milyar ruble olarak gerçekleşti.
Bölgede Donetsk Metalurji Fabrikası, Yenakiyevsky Metalurji Fabrikası, Zuevskaya TPP, Komsomol Maden İdaresi, Khartsyzsky Boru Fabrikası gibi ağır sanayi üretimi yapılan tesisler bulunuyor.
Silahlı kuvvetlerin sayısı (DHC Halk Milisleri) yaklaşık 20 bin kişidir. Ukrayna Savunma Bakanlığı'na göre, 2019 itibariyle, DHC 1. Kolordusu'nda 285 tank, 557 zırhlı savaş aracı, 240 top, 171 havan topu ve 122 çoklu roketatar bulunuyor.
