HABERRUS - Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı özel askerin operasyonla birlikte başta ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği olmak üzere çok sayıda ülke Rusya'ya şimdiye kadar eşi görülmemiş yaptırımlar uygulamaya başladı.

Operasyonun üzerinden 1 ay geçmesine rağmen yaptırımların şoku hala atlatılmış değil.

Yüzlerce çok uluslu şirket ülkedeki faaliyetlerini durdurarak çekildi, ve her gün Rusya’dan çıkacağını açıklayan şirketler arasına yenileri katılmaya devam ediyor.

Yaptırımların etkisiyle 1 ayda günlük yaşam nasıl değişti?

Yaptırımlar, günlük hayatta kendisini hissettirmeye başladı. Temel ihtiyaç maddelerinin fiyatları artarken çok sayıda insan işini kaybetme riskiyle karşı karşıya. Market raflarında boşluklar artarken, her gün ürünlere yeni zamlar geliyor.

Şeker ve ilaç sıkıntısı

Rusya genelinde tüketici fiyatları operasyonun ilk haftasında yüzde 2,2 fırladı, her geçen hafta bu oran artarak devam etti. En büyük artışlar gıda fiyatlarında görüldü.

Vatandaşlar şeker bulmakta zorlanıyor. Ülke genelinde market raflarında yeterli sayıda şeker bulmak çok zor. Ayrıca bazı kalem ilaçlarda da sıkıntı yaşandığı belirtiliyor.

İnsanların evlerinde stoklama yaptıkları haberleri üzerine bazı dükkanlar temel gıda maddelerinin satışına sınırlama getirdi. Yetkililer yeterli stokların olduğunu duyurmasına rağmen vatandaşlar karaborsada şeker ve diğer gıda mamüllerine fahiş fiyatlardan almaya devamı ediyor.

İlaç satışlarına yaptırım uygulanmıyor ama önde gelen nakliye şirketleri hizmeti durdurduğu için bazı tıbbi ürünler bulunamayabiliyor.

Rublenin aşırı değer kaybetmesi sonrası birçok perakende satış dükkanı sürekli fiyat artırımı yapıyor. Bu durum da bazı malların yeni piyasa fiyatlarına göre satılmak istenmesi için raflardan kaldırıldığı depolarda tutulduğu bu yüzden rafların boş olduğu yorumlarını beraberinde getiriyor.

Vatandaşlar genelde ülkede yiyecek kıtlığı olmayacağını ancak sebze meyve ve gıda ürünlerinin daha da pahalanacağını düşünüyor.

Şeker ve tahıl fiyatları Şubat ayı içinde zaten geçen yıla göre yüzde 20 yükselmişti. Rusya resmi haber ajansı Tass, bazı perakendecilerin en temel gıda maddelerinin fiyatlarındaki artışı yüzde 5 ile sınırlamayı kabul ettiklerini duyurdu. Bir kısım dükkan ise un, şeker ve yağ gibi temel gıda maddelerini belli bir miktarın üzerinde satmamaya başladı.

Rosstat Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Rusya'da 25 Şubat'tan sonra hızla yükselmeye başladığını ondan önce haftalık enflasyon yüzde 0,13-0,45 iken ayın başından bu yana, 18 Mart'a kadar, fiyatlar yılın başından bu yana yüzde 5,38 ila 7,67 oranında arttığını duyurdu.

Ülkede yıllık enflasyon 18 Mart itibarıyla %14,5'e yükseldi. Bu, Kasım 2015'ten bu yana görülen en yüksek seviye. Öte yandan benzin ve motorin perakende fiyatları üst üste ikinci hafta %0,1 düştü.

Dev markalar ülkeyi terk etti

Rusların 90’ların başından itibaren alıştığı hayat son bir ayda yavaş yavaş değişiyor.

Bazı tüketim maddelerinin fiyatları çok fazla arttı. Akıllı telefonlar ve televizyonların fiyatları yüzde 15 ila 20’den fazla yükselirken çok sayıda ürüne artık ulaşmak imkansız.

Yurt dışında tatil yapmanın bedeli de arttı. Özellikle orta sınıfın tetcih ettiği Türkiye ve Mısır’da tatil yapmanın ortalama fiyatı yüzde 29 zamlandı.

Çok sayıda yabancı firma yaşanan lojistik sıkıntısı dolayısıyla ülkeye mal tedarikinde sıkıntılar yaşadığını belirtiyor.

Apple, Ikea ve Nike gibi önde gelen markalar artık ürünlerini Rusya'da satmıyor.

Piyasa son kalan yabancı markalara ait ürünler, karaborsa tabir edilen internet üzerinden fahiş fiyatlara satılıyor.

McDonald’s, 847 restoranını kapattı

Sovyetlerin yıkılışıyla birlikte dünyaya entegre olmanın sembolü haline gelen McDonald’s, Rusya genelinde faaliyet gösteren 847 mağazasını kapatma kararı aldı.

Ruslar üzerinde şok etkisi yapan bu karar şaşkınlıkla karşılanırken son McDonald’s ürünlerini alabilmek için restoran önlerinde 90’larda olduğu gibi uzun kuyruklar oluştu.

Rusya’daki 847 restoranını kapatmasındaki sembolik anlam Rusların çoğu için açıktı. McDonald's bundan 30 yıl önce Sovyetler Birliği'nde faaliyet göstermeye başlayan ilk Batılı şirketlerden biriydi. Kapanacağı duyulduktan kısa süre sonra verilen reklamlarla kalan yiyecekler normalin 10 misli fiyatlarla satıldı. İlanlardan birinde, "Yabancı mutluluğu tatmak için son fırsat" deniyordu.

Rus yetkililer yabancı şirketlerin ülkeden ayrılma yada faaliyetlerini dondurma kararlarının tamamen gündeme göre ve politik gerekçelerle alındığını geçici bir süreliğine bu konunun böyle devam edeceğini ama yakın gelecekte ticari kaygılardan ötürü tüm bu firmaların faaliyetlerine yeniden başlayacağı görüşünü savunuyor.

Visa, MasterCard ve Swift yaptırımları

Ruslar, alışkın oldukları internet hizmetlerinin bir çoğunu da kaybetti.

Rusya bankaları, Swift uluslararası ödeme sisteminden çıkarıldı. Visa, Mastercard, American Express, Apple ve Google Pay gibi ödeme sistemleri de Rusya'daki hizmetlerini sınırladı.

Bu durum özellikle çok seyahat eden Rusları olumsuz etkiliyor. Mevcut banka kartları yurt dışında kullanmak artık imkansız. Ayrıca yurt dışından alışveriş yapmak için kullanılamayacak. Bu da online ticaret sektörünü olumsuz etkilemesi anlamına geliyor.

Yaptırımlardan sadece online ticaret değil aynı zamanda çevrimiçi eğitim veren çok sayıda kurum da etkileniyor.

Dünyanın farklı bölgelerinden dil eğitimi alan çok sayıda öğrenci kurs paralarını ödeyemezken, yurt dışı çevrimiçi dil kurslarında anadil öğretmeni olarak çalışan Ruslar da maaş ödemelerini alamıyor.

Kısacası yaptırımlar sadece Rusya’da karar alıcıları ve zengin oligarşiyi vurmuyor, aynı zamanda sade vatandaşın ekonomisini ve hayat alışkanlıklarını vurarak, toplum yapısını bozacak şekilde etki ediyor.