‘ABD ve Avrupa'nın yaptırım mühimmatı tükeniyor’

HABERRUS - Avrupalı liderler, Ukrayna'da askeri operasyon yürüten Rusya Federasyonu'na yönelik yaptırım baskısını artırırken Washington, krizin gelişimine bağlı olarak yaptırımların sıkılaştırılabileceğini veya hafifletilebileceğini söylüyor.

Ağır yağtırımaların şokunu atlatmak isteyen Rusya Federasyonu hükümeti, Başbakan Mihail Mişustin başkanlığında yaptırımlarla mücadele ve operasyon karargahı kurdu. Kurul yaptırımlara karşı hızlı hareket etmek ve gerekli önlemleri almak için oluşturuldu.

Fransa Ekonomi ve Maliye Bakanı Bruno Le Maire Salı günü yaptığı açıklamada, AB ülkelerinin Rusya Federasyonu'na karşı topyekün bir ekonomik savaş başlatma niyetinde olduğunu söyledi.

“Rusya'ya karşı topyekûn bir ekonomik ve mali savaş başlatacağız. Rus ekonomisinin çöküşüne neden olacağız. Rus halkı bunun bedelini ödeyecek” dedi.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz Salı günü yaptığı açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'daki olaylarla ilgili olarak yeni yaptırımlarla karşı karşıya kalacağını söyledi. Bu tür önlemler "kesinlikle" alınacaktır" dedi.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson Salı günü yaptığı açıklamada, İngiltere'nin Sberbank'a yaptırımları sıkılaştırma seçeneklerini sürdürdüğünü söyledi. "Sanırım daha ileri gidebiliriz. Sberbank için Rus varlıklarını dondurmak için hala seçenekler var…” ifadelerini kullandı.

Hatta bazı ülkeler, Rusya Federasyonu ile enerji tedariki alanında işbirliğini sınırlayarak "kendi ayaklarına kurşun sıkmaya" bile hazır.

Her ne kadar ABD ve AB, kendilerini ve dünya ekonomisini çok sert bir şekilde vurabilecek bu önlemden hala korkuyor olsalar da İtalya Başbakanı Mario Draghi Salı günü yaptığı açıklamada, İtalya'nın kısa vadede Rusya'dan gelen gaz arzının tamamen kesilmesinden sağ çıkabileceğini söyledi. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Rusya'dan ham petrol ithalatını yasaklamayı planlıyor.

Uzmanlar son yıllarda Kanada’nın çok az miktarda petrol alımı yapsa da bu adımının psikolojik etkisinin olabileceğini belirtiyor.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price, ABD'nin Ukrayna'daki durumdaki değişikliklere bağlı olarak yaptırımları hem sıkılaştırmaya hem de hafifletmeye hazır olduğunu söyledi. “Ekonomik önlemler, Rusya Federasyonu'na doğru olanı yapması, bu çatışmayı sona erdirmesi için baskı yapmak için tasarlandı. Bu olursa, önlemler buna göre kalibre edilecektir. Bu olmazsa, Rusya tırmanmaya devam ederse, bu önlemler de buna göre ayarlanacak” dedi. Beyaz Saray, ABD'nin Rusya Federasyonu'nun Ukrayna'daki gerilimi düşürme adımlarının Batı'nın Moskova'ya yönelik yaptırımlarının kaldırılmasına ilişkin müzakerelerin başlamasına yol açacağından emin olduğunu belirtti.

Bir gün önce Rusya Federasyonu ve Ukrayna temsilcileri arasında Belarus'ta beş saatlik görüşmeler olmasına rağmen, Rusya Savunma Bakanı Sergei Şoygu Ukrayna'daki askeri operasyonun belirlenen hedeflere ulaşılana kadar devam edeceğini açıkladı.

Başbakan Mihail Mişustin, Salı günü Rus ekonomisinin sürdürülebilirliğini iyileştirme konulu bir toplantıda, Rusya'da dış kısıtlamaların olduğu durumun kolay olmadığını kabul etti. ABD ve AB'nin bireysel politikacılara ve şirketlere yaptırım uygulamaktan sıradan Rusların çıkarlarını etkileyen kısıtlamalara geçtiğini söyledi.

Mişustin, “Yaptırım baskısının eninde sonunda azalacağından eminim. Yabancı politikacıların sloganlarına yenik düşüp ülkemizdeki projelerini kısıtlamayanlar kazanacak" dedi.

“Uygulamanın gösterdiği gibi, piyasadan çıkmak kolaydır. Ancak zaten yoğun bir şekilde rakipler tarafından işgal edilen bir yere geri dönmek çok daha zor” diye ekledi. (Shell Salı günü yaptığı açıklamada, Gazprom ile ortak girişimlerden çekilmeyi planladığını söyledi; BP ve Equinor da bu tür kararları açıkladı; Fransız TotalEnergies, Rusya'da yeni projelere yatırım yapmayacağını söyledi.)

Mişustin, hükümetin yakında Rus ekonomisini desteklemek için bir plan sunacağını söyledi. Maliye Bakanlığı'na, Rus şirketlerinde hisse satın almak için 2022'de Ulusal Refah Fonu'ndan bir trilyon rubleye kadar tahsis etmesi talimatını verdi. Başbakan, “Rusya'nın yaptırımlara karşı koymak için mevcut ithal ikame araçlarının kullanımını yoğunlaştırması gerekiyor” dedi. Rus ekonomisinin gelişiminin sürdürülebilirliğini artırmak için bir komisyona dönüştürülen yaptırımlara karşı operasyon karargahına başkanlık etti.

Batılı devletlerin yaptırım savaşında Rus altın ve döviz rezervlerinin bloke edilmesinden sonra, elinde yalnızca son bir adımı kaldı, bu Rus enerji kaynaklarının arzına yönelik bir ambargo.

Ancak bazı uzmanlar, bir bütün olarak Batı'nın ne Avrupa ülkeleri ne de ABD’nin Ukrayna için kendi makroekonomik istikrarını bozacak adımları atmaya hazır olmadıkları yorumunda bulunuyor.

Bu durum, en azından enerji fiyatları yüksek seviyelerde olduğu ve Batı'yı enflasyonist bir şokla tehdit ettiği sürece, Rus petrol ve gaz ambargosunun uygulanmayacağı anlamına geliyor.

Uzmanlar tüm bu ağır yaptırımların Rus ekonomisine çok büyük zararlar verse de bu durumda bile Rusya'nın Ukrayna'daki özel askeri operasyonunu durdurmasına muvaffak olamayacağını belirtiyor.

Univer Capital sermaye piyasası departmanı yöneticisi Artem Tuzov, NG’ye yaptığı açıklamada “Yaptırımların potansiyeli asla tükenmeyecek” dedi. “Soğuk Savaş ve Demir Perde'nin yeni bir dönemine girdik. Rusya ve Sovyet döneminde sert Batı yaptırımlarına maruz kaldı. Ve şimdi dünya yeni bir Soğuk Savaş dönemine doğru gidiyor. Rusya üzerindeki baskı sonsuz olacak. Yalnızca, çatışmanın sıcak bir askeri aşamaya sıçramamasını umabiliriz. Mevcut durumun avantajlarından biri, Asya'da Çin liderliğindeki üçüncü bir güç bloğunun oluşması ve bu da çatışmayı daha kısıtlı hale getiriyor.” İfadelerini kullanıyor.

Finam'ın makroekonomik analiz departmanı başkanı Olga Belenkaya NG'ye verdiği demeçte, yaptırım rejiminin ve karşı önlemlerin daha da sıkılaştırılmayacağına dair bir kesinlik olmadığını söyledi. Son 20 yılda dünya ekonomisine derinden entegre olan Rusya, ekonomik, finansal, üretim ve ulaşım zincirlerinin kopması nedeniyle çok gerilere atılabileceğini, bunları hızlı bir şekilde değiştirmenin son derece zor olacağını belirtiyor.