Nezavisimaya Gazeta: “Türkmenistan, Moskova'nın doğalgaz planlarını alt üst etti.”
Rusya’da popüler haber portalı newsru.ru Ankara’da imzalanan Nabucco doğalgaz boru hattının, Rusya’yı devre dışı bırakarak Hazar enerji kaynakları ile avrupayı buluşturacağını yazdı.
Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili’nin de törende yer aldığını hatırlatan Vremya Novostey gazetesi, Türkmenistan’ın gerçekleştirdiği hemlelere vurgu yaptı. Gazete, “Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulı Berdımuhammedov, önce Rus doğalgaz devi Gazprom'la iyi anlaşabilen Türkmen Başbakan Yardımcısı Taçberdı Tagiyev'i istifaya gönderdi. Sonra da, 10 Temmuz hükümet toplantısında Nabucco'ya katılacaklarını açıkladı.” bilgisini verdi.
Nezavisimaya Gazete ise Türkmenistan'ın Nabucco'ya katılmayı düşündüğünü açıklaması, Moskova'nın projenin inşa edilmesini engellemek için hazırladığı planlarını alt üst ettiğini belirtti. Haberde, “Daha düne kadar Nabucco projesinde doğalgaz tedariki konusuda sorun yaşanıyordu. Bu da Moskova'nın ekmeğine yağ sürüyordu. Moskova bunu gerekçe göstererek Güney Akım projesine hız vermişti. Rus Başbakan Vladimir Putin, Avrupalı ortaklarına çağrıda bulunarak, "boru hattına milyarlar yatırmalarından önce borudan hangi doğalgaz akacağı" hususunda düşünmelerini istemişti.” dedi.
Rus uzmanlar: “Azerbaycan ve Türkmenistan'ın Nabucco'ya katılmasından Rusya suçlu.”
Nezavisimaya Gazeta'ya konuşan Rus Troyka Diyalog şirketi uzmanı Valeri Nesterov, Bakü ve Aşkabat'ın rotasını Nabucco projesine çevirmelerinde Moskova'nın suçlu olduğuna dikkat çekti.
Haberde, "2007 yılında Gazprom Azerbaycan'a sattığı doğalgaz fiyatını artırınca Bakü Hazar denizinde başka kaynak arayışlarına girdi. Nesterov'a göre, Azerbaycan'ın doğalgaz üretimini başlatması süreci kaçınılmaz idi. Bu şöyle veya böyle gerçekleşecekti. Fakat, birbirlerine rakip iki doğalgaz projesine ilişkin kader savaşı yaşanırken, Rusya için Azerbaycan'ın Nabucco'ya katılma sürecine yetişmemesi hususu öncelik taşıyabilirdi.” değerlendirmesinde bulundu. Uzmana göre Rusya ucuz fiyata Bakü’ye doğalgaz vermeye devam etse idi, Azerbaycan üretim çalışmalarına hız vermeyecekti.
“Güney Akım’ı dayatmaktan vaz geçelim.”
Türkmenistan ve Rusya arasında ilk yaz ayında çıkan doğalgaz ihtilafını da hatırlatan Nesterov, “9 Nisan'da Gazprom, Türkmen doğalgaz alımını aniden azaltarak bir önceki yıl yapılan anlaşmayı ve fiyat formülünü gözden geçirilmesini talep etti. Daha sonra Rusya'ya giden Türkmen boru hattında patlama meydana geldi. Bunlar da Türkmenistan’I alternative arayışına yöneltti.” değerlendirmesinde bulundu.
Rus uzman Nesterov, Rusya'nın Hazar ve Orta Asya doğalgazı için ortaya koyduğu stratejik mücadelenin doğru olduğunu, fakat taktiklerin istenilen beklentiyi vermediğini söyledi. "Nabucco'yu çoğu kez toprağa verdiler" diyen Nesterov, boru hattı inşaası için gereken paranın hızla bulunacağını da sözlerine ekledi. Nesterov'a göre, Moskova'nın Nabucco'yu boğmak için Güney Akım'ı ortaya atması gibi dayatmacı tutumundan vazgeçmesi, bunun yerine sıvı doğalgaz sevkiyatı için baz oluşturması gerekiyor.