Bush'un füze kalkanı projesini rafa kaldırdı
ABD ile Rusya arasında soğuk savaş rüzgarlarının esmesine neden olan eski ABD Başkanı George W.Bush'un Doğu Avrupa'ya yerleştirmeyi planladığı 'füze kalkanı projesi' yeni ABD yönetimi tarafından rafa kaldırıldı.
ABD Başkanı Barack Obama dün yaptığı açıklamada, yeni düzenlemenin "füze saldırısı tehdidine karşı daha güçlü ve daha hızlı bir koruma sağlayacağını" belirtti. "İran'ın kısa ve orta menzilli füzelerinin uzun menzilli füzelerinden fazla olduğunu" ifade eden Obama, yeni tesislerin "İran'a daha yakın bölgelerde olacağı" mesajını da vermiş oldu. Yeni sistemin Türkiye ve Balkanlar'a yerleştirilebileceği iddia ediliyordu; ancak bu alternatifleri Washington daha önce yalanlamıştı.
Yeni düzenlemeye ilişkin ayrıntıları aktaran Savunma Bakanı Robert Gates, ilk aşamada, Akdeniz ve Kuzey Denizi'ne kalkan teçhizatıyla donatılmış gemilerin yerleştirileceğini, ikinci aşamada ise kara tesislerinin kurulacağını anlattı. Amerikalı bakan, füzelerin gemilere yerleştirilmesinin hareket esnekliği kazandıracağını da vurguladı.
Rusya ile ilişkilerde yeni bir sayfa açmak isteyen Obama'nın bu adımı Moskova tarafından memnuniyetle karşılandı. Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, "bu sağduyulu adımı takdir ettiklerini" söyledi. Obama yönetimi ile diyaloğa devam etmeye hazır olduklarını ifade eden Rus lider, füze tehditlerine karşı ortak çalışacaklarını kaydetti.
ABD, 'İran'a karşı Avrupa güvenliğinin sağlanması' gerekçesiyle Polonya'ya 10 durdurucu füze ile Çek Cumhuriyeti'ne radar sistemi yerleştirmeyi içeren anlaşmaları geçen yıl imzalamıştı. Göreve gelen Obama ise bu yılın başında söz konusu projenin gözden geçirilmesi talimatı vermişti. Rusya, ABD'nin sınırlarına yakın iki ülkeye füze kalkanı kurmasına karşı çıkıyor. Avrupa güvenliği için ortak savunma öneren Moskova, Tahran'a karşı Azerbaycan Gebele radar üssünün birlikte kullanılmasını da teklif etmişti. Son olarak Medvedev, füze kalkanı konusunda uzlaşı sağlanamazsa, Avrupa'nın ortasındaki Rus şehri Kaliningrad'a İskender füzeleri yerleştirmekle tehdit etmişti.
CUMHURİYETÇİLER TEPKİLİ
ABD Başkanı Obama'nın yeni planını Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, "zekice" diye niteledi. Obama'nın seçimlerdeki rakibi Cumhuriyetçi Senatör John McCain ise projeye baştan beri karşı çıkan Rusların "tatmin" duygusunu yaşadığını ifade etti. BM Güvenlik Konseyi'nin ABD eski elçisi John Bolton da kararın, yönetimin "zayıflığını ve saflığını" gösterdiğini savunarak, "Ruslar bunu cebine koyacak ve daha fazlasını isteyecek." diye konuştu.
Bazı yorumcular, bu adımı savunma politikasında ve dış politikada büyük bir değişiklik olarak görüyor. Rusya ile ilişkilerin "kolaylaşacağını" belirten uzmanlar, adımın İran'a karşı Moskova'nın yardımına çok ihtiyaç duyulduğu bir dönemde atılmasına dikkat çekiyor.