Rusya Savunma Bakanlığı, Wagner'i doğal yollardan tasfiye mi ediyor?
Bahmut'u 9 Mayıs'a kadar almayı planlayan Wagner, neden şimdi şehirden geri çekiliyor?
HABER- ANALİZ - Rus paralı asker grubu Wagner’in kurucusu Yevgeniy Prigojin, Wagner’in mühimmat yetersizliği nedeniyle 10 Mayıs'ta Artemovsk'tan (Bahmut) ayrılacağını söyledi.
Yengeni Prigojin, bu kararın arkasında, yetersiz askeri mühimmattan dolayı verdikleri ağır kayıpları gösterdi.
Wagner'in bu kararı farklı yorum ve tartışmaları da beraberinde getirdi. Ukrayna krizine kadar varlığı bilinse de resmen kabul edilmeyen Rus paralı askeri şirketi Wagner, bir anda Donbas bölgesinde elde ettiği başarılarla adından çok sık söz ettirir hale geldi. O kadar çok Wagner'den bahsedilir oldu ki, ismi Rus ordusunun önüne geçerek adeta elde edilen tüm başarılarda onlar anılırken, tüm başarısızlıklar da Rus genelkurmayına aitmiş gibi bir hava oluşturuldu.
Wagner'in medya desteğiyle elde ettiği bu söylem, Rus ordusu içerisinde hiç şüphesiz rahatsızlıklara da sebep oldu. Askeri uzmanlar, 'Wagner' ve 'mühimmat eksikliği' tartışmalarında da ikiye bölünmüş durumda.
Birinci grupta, 'Wagner Rus ordusunun itibarını kurtardı' diyen, Wagner'e yakın kişiler yer alırken, karşıt görüşte ise, 'kontrolsüz, emir komuta içerisinde hareket etmeyen paramiliter bir yapının Ukrayna kriziyle çok büyük bir ordu haline gelmeye başladığı, bunun da Rus ordusu ve Rusya için çok ciddi sorun teşkil edeceği' yer alıyor.
Bu bağlamda, bazı uzmanlar, Ukrayna ve Donbas'ta yaşanan bazı insanlığa karşı işlenen suçlar ve benzeri insanlık dışı olaylarda, Rus askerlerinden ziyade Wagner gibi özel paralı birliklerin yer aldığı, bu yüzden bu durumdan Genelkurmay'ın da rahatsız olduğu ve doğal yollardan mühimmat kısıtlamasına giderek paramiliter grupların daha fazla büyümesinin engellendiği görüşünü savunuyor.
Tam da Ukrayna'nın karşı taarruza hazırlandığı bir dönemde, Rus Genelkurmayı'nın Wagner gibi bazı cephelerde önemli başarılar elde etmiş bir gruba mühimmat vermeyerek onları adeta tasfiye etmesi bir çok soru işaretini de beraberinde getiriyor.
10 Mayıs'ta şehri terk edecekler
Artemovsk’un 9 Mayıs 2023'e kadar alınmasının planlandığını ancak mühimmat yetersizliği nedeniyle bunun mümkün olmadığını belirten Prigojin, ‘Wagner birimlerini Bakhmut'tan çekiyorum, çünkü mühimmat yokluğunda anlamsız bir ölüme mahkumlar’ diyerek adeta Rus Genelkurmay'ı ve Savunma Bakanlığı'na meydan okudu.
Şimdi paralı askeri grubu "Wagner" savaşçıların, şehri terk etmesi bekleniyor. 10 Mayıs'tan sonra Rus savaşçılar "yaralarını sarmak" için cephe gerisi kamplara gidecek.
Kremlin'in tepkisi
Prigojin, bu açıklamasına Kremlin'den beklediği tepkiyi ve desteği alamadı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Basın Sekreteri Dmitry Peskov, konudan haberdar olduklarını, bunun özel askeri operasyonla ilgili olduğu gerekçesiyle yorum yapmaktan kaçındı. Kremlin'in bu duruşu akıllara, Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı'nın aldığı bu kararın Kremlin'in bilgisi dahilinde olduğu yorumlarını getirdi.
Mühimmat eksikliği
Wagner kurucusu Prigojin, son dönemde Rusya Savunma Bakanlığı'na hitaben yaptığı açıklamalarda, Bahmut'ta savaşmaya devam edebilmek için daha fazla mühimmata ihtiyaç olduğunu söylüyordu. Prigojin bunu aslında uzun bir zamandır çok ağır bir dille ifade ediyor.
5 Mayıs sabahı, Artemovsk'tan geri çekilmeyle ilgili açıklamanın yayınlanmasından önce Yevgeni Prigojin, Wagner PMC'nin bir günlük çatışmada uğradığı kayıpları gösterdiği ve bunları mermi eksikliğiyle ilişkilendirdiği farklı bir video mesajı kaydetti.
Prigojin, mühimmat verilmediği için öldürüldüklerini belirttiği savaşçıların görüntüsünü yayımlayıp Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Genelkurmay Başkanı Valeriy Gerasimov’a bağırarak ve ağıza alınmayacak küfürler savurarak mühimmatın nerede olduğunu sormuştu.
Prigojin'e göre, Wagner savaşçıları, ihtiyaç duydukları mühimmatın yalnızca yüzde 30'unu alıyor ve bu yüzden asker kayıpları normalden beş kat daha fazla oluyor.
Rus ordusunun aslında mühimmat ve mermi eksikliği yaşamadığı, üretimlerin bazı sektörlerde 7-10 kat artırıldığı, depolarda milyonlarca akeri donatacak mühimmatın olduğu ancak Savunma Bakanlığının bilinçli olarak Wagner grubuna mühimmat ve mermi vermediği iddia ediliyor.
Savunma Bakan Yardımcılığı görevinden alınan General, Wagner’e geçti
Wagner grubu ile Savunma Bakanlığı arasında yaşanan gerilimin aslında çok ciddi boyutlarda olduğu, sadece basit bir fikir ayrılığı olmadığı, bir iç çekişmenin yaşandığı belirtiliyor.
Prigojin'in açıklamalarından önce, Rusya Savunma Bakan Yardımcılığı görevinden alınan Albay-General Mikhail Mizintsev'in Wagner PMC'nin komutan yardımcısı olduğu öğrenildi.
Wagner PMC başkanının itirazlarının yayınlandığı gün olan 5 Mayıs sabahı savaş muhabiri Aleksander Simonov, Mizintsev'in Artemovsk'taki Rus mevzilerini ziyareti hakkında konuştu. Yayınlanan görüntülerde, Wagner komutanlarının Wagner'in yeni komutan yardımcısına, Rus birliklerinin şehirdeki ilerleyişi ve Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin faaliyetleri hakkında bilgi verdiği görülüyor.
Ukrayna karşı saldırısı
Rus ordusu ile Wagner grubu arasında yaşanan bu olaylar, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin cephe hattı boyunca artan faaliyetlerinin arka planında ortaya çıkıyor.
Bir gün önce Ukraynalı birimler, Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin Vogledar bölgesinde ve Zaporojye bölgesindeki Orekhov yakınlarında keşif saldırılarını artırarak güçlü saldırı eylemler gerçekleştirmeye çalıştı.
Ayrıca Ukrayna ordusu Luhansk Halk Cumhuriyeti'ndeki Kremennaya yakınlarında faaliyetlerini artırdı. 3 Mayıs'ta Prigojin, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin karşı saldırısının çoktan başladığını duyurdu.
Wagner kurucusu Ukrayna ordusunun, hava ve kara birliklerinin aktif olarak ciddi anlamda cephe hattını yoklamaya başladığını, Rus savunma hattında zayıf noktaları tespit etmek için hava desteğiyle saldırıları artırdığına dikkat çekmişti.
Prigojin'e göre Ukrayna Silahlı Kuvvetleri birkaç gün içinde büyük taarruzun en şiddetli aktif aşamasına geçebilir. Bu aşamada Rusya cephe hattında yaşanacak olası hata ve yanlışları telafi edecek zamanı da bulamayabilir.