Rusya Yukarı Karabağ zirvesinden umutlu
Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’la Yukarı Karabağ sorununu görüşmek üzere Soçi’de yarın bir araya geliyor.
Türkiye’nin Ermenistan’la parafe ettiği ilişkilerin normalleşmesini öngören protokolün TBMM’den geçmesi Yukarı Karabağ sorununda ilerleme sağlanmasına bağlı. Erivan protokolü Anayasa Mahkemesi’nden geçirerek parlamentoya sundu. Ancak mahkemenin 1915 olaylarına atıfta bulunması ve Türkiye sınırları ile ilgili değerlendirmeleri Ankara’da rahatsızlık oluşturdu. Mart ayında protokolü parlamentodan da geçirmeye hazırlanan Erivan, Türkiye’nin protokolle ilgili sürecini yakından takip ediyor.
Türkiye ile Ermenistan arasındaki süreci Yukarı Karabağ’dan ayrı değerlendirmek isteyen Moskova, sorunun çözümünde ilerleme sağlanmasının Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin gelişmesine de olumlu katkı sağlayacağının farkında. Bu çerçevede Rusya Devlet Başkanı Medvedev, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 12-13 Ocak’ta gerçekleştirdiği Moskova temaslarının ardından, Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ı Moskova’da ağırlayarak konuyu detaylı bir şekilde ele aldı. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov geçen hafta Ermenistan’da iki gün yoğun temaslarda bulundu. Medvedev Kremlin İdari Başkanı Sergey Narışkin’i de Azerbaycan’a gönderdi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve diğer yetkililerle Bakü’de bir araya gelen Narışkin, Soçi’de gerçekleşecek üçlü zirvede Yukarı Karabağ sorunun çözümünde ilerleme beklediklerini söyledi. Rus basınına açıklamada bulunan Narışkin, “Aliyev Rusya’nın sorunun çözümü ile ilgili çabasına önem veriyor. Soçi’de Pazartesi günü gerçekleşecek zirvede ilerleme sağlanmasını bekliyoruz.” dedi.
Yukarı Karabağ’ın statüsü görüşmeleri kilitliyor
Bakü Ermenistan’ın 1994’den bu yana işgal altında tuttuğu topraklarından çıkmasını isterken, Erivan Ermeni nufusun çoğunlukta olduğu Yukarı Karabağ’ın bağımsız statüsünün kabul edilmesinde ısrarlı. Birleşmiş Milletler kararı ile de Azerbaycan toprakları içinde bulunan Yukarı Karabağ’ın statüsü ile ilgili sorun görüşmeleri kitlemiş durumda. Minsk Üçlüsü (Rusya, ABD ve Fransa) Madrid presiplei çerçevesinde ilk aşamada Yukarı Karabağ dışında işgal altında bulunan yedi bölgeden beşinden çıkılmasını hedefliyor.
Yukarı Karabağ’la Ermenistan arasında bağlantıyı sağlayacak Laçin koridronun güvenliği, göçmen Azerilerin evlerine dönüşü ve Yukarı Karabağ’da son duruma kadar tüm konular detaylı bir şekilde müzakere ediliyor. 2 Kasım 2008’de Aliyev ve Sarkisyan’ın Moskova’da saldırmazlık anlaşması imzalanmasından bu yana liderler çeşitli vesilelerle dokuz kez bir araya geldi.
Yukarı Karabağ’da kriz ilk olarak 1988 yılında Azerbaycan’dan ayrılarak Ermenistan’a bağlanmak istemesi ile başladı. 1988-1994 yılları arasında süren savaşta iki taraftan yaklaşık 30 bin kişi hayatını kaybetti. Ermenistan Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sini işgal ederken, 1 milyon Azeri de göçmen konumuna düştü.