Yukarı Karabağ görüşmelerinde kısmi ilerleme; taraflar tekliflerini yazılı olarak hazırlayacak

Rusya'nın Karadeniz şehri Soçi'de Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan Yukarı Karabağ sorunun çözümü için bir araya geldi.

Görüşmede tarafların çözüm tekliflerini yazılı olarak sunmaları konusunda mutabakat sağlandı. Liderler hazırladıkları önerileri Minsk Grubu eşbaşkanlarına teslim edecek. Azerbaycan ve Ermenistan'ın önerileri Madrid Prensipleri'ne ön ek olarak konacak. İki saatten fazla görüşen liderler birlikte kayak yapmaya gitti. 

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov zirve ile ilgili yaptığı açıklamada, "Görüşmeler başarılı geçti. Taraflar müzakerelerin sürdürülmesinden yana. Azerbaycan ve Ermenistan sorunla ilgili önerilerini yazılı olarak hazırlayacak. Herkes böyle bir dökümanın hazırlanmasının faydalı olacağını düşünüyor. Soyut konuşmak yerine, belirli konular ele alınabilecek." dedi.

Tarafların müzakere süreci, tartışmalı konular ve önerilerinin yer alacağı dökümanın Madrid Prensipleri'ne ekleneceğini kaydeden Lavrov, Minsk grubu eş başkanlarının çalışmalarına bu döküman yardımcı olacağını kaydetti. Liderlerin çok açık şekilde konuları müzakere ettiklerini kaydeden Lavrov, "Başarılı bir görüşme oldu. Cumhurbaşkanları diyalogun devam ettirilmesi konusunda da fikir birliğine vardı." şeklinde konuştu. Görüşmenin detayları konusunda bilgi vermeyen Lavrov, bunun tarafların arasında olduğunu belirtti.

Rusya'nın öncülüğünde ve Minsk grubunun desteğinde üçlü zirve beşinci kez gerçekleşti. Soçi'de gerçekleşen görüşme iki saatten fazla sürerken, liderlerin kayak yaparken resmi olmayan görüşmelere devam edecekleri ifade edildi.  Azeri ve Ermeni liderler Medvedev'le birlikte akşam yemeğinde bir araya gelirken, Soçi hava limanında ikili bir görüşme yapıldı.

Yukarı  Karabağ’ın statüsü görüşmeleri kilitliyor

Bakü Ermenistan’ın 1994’den bu yana işgal altında tuttuğu topraklarından çıkmasını isterken, Erivan Ermeni nufusun çoğunlukta olduğu Yukarı Karabağ’ın bağımsız statüsünün kabul edilmesinde ısrarlı. Minsk Üçlüsü (Rusya, ABD ve Fransa) Madrid presipleri çerçevesinde ilk aşamada Yukarı Karabağ dışında işgal altında bulunan yedi bölgeden beşinin Azerbaycan'a devredilmesini hedefliyor. 

Yukarı Karabağ’la Ermenistan arasında bağlantıyı sağlayacak Laçin koridoronun güvenliği, göçmen Azerilerin evlerine dönüşü ve Yukarı Karabağ’da son duruma kadar tüm konular detaylı bir şekilde müzakere ediliyor. Aliyev görüşme öncesi Bakü'de yaptığı değerlendirmede Ermenistan'ın Azerbaycan'daki değişimi dikkate alması durumunda sorunun çözümünün kolaylaşacağına dikkat çekmişti. Azerbaycan'ın savaş durumunda olduğunu hatırlatan Aliyev, ordunun her türlü görevi başarı ile yerine getirmeye hazır olduğuna dikkat çekerek, "Toprak bütünlüğünün sağlanması tek hedefimiz. İşgal sona ermeli ve Yukarı Karabağ'a evlerinden çıkarılan Azeri halkı geri dönmeli." dedi.

Yukarı Karabağ’da kriz ilk olarak 1988 yılında Azerbaycan’dan ayrılarak Ermenistan’a bağlanmak istemesi ile başladı. 1988-1994 yılları arasında süren savaşta iki taraftan yaklaşık 30 bin kişi hayatını kaybetti. Ermenistan Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sini işgal ederken, 1 milyon Azeri de göçmen konumuna düştü.

Faruk Akkan, Moskova, Cihan